Şahlar həSƏNOĞLU

 

---

 
150 
*****                ******              ***** 
 
Orxan  yalnız  on  gün  sonra,  o  da  tibb  bacılarının 
gözlərindən oğurlanıb bir taksiyə minərək həmin tarlaya gəldi. 
Gəlib  də  tamam  başqa  ləvində  gördü  tarlanı.  Bütün  sahənin 
pambıq  kolları  traktorla  çıxarılıb  orda-burda topa-topa 
qoyulmuşdu.  Çox  hərlənib  qala  bilmədi  tarlada,  ürəyinin içi 
üşüyürdü, hava soyuq olmasa da xəstəydi hələ, dayana bilmirdi. 
Taksiyə  minib  yenə  geri  qayıtdı.  Bir  kəsdən  bir  şey  soruşub 
eləmədi.    Bir  həftə  də  xəstəxanada  yatıb  sonra  birdən-birə 
yüngülləşdi,  yaxşılaşdı.  Həkimi  on  beş  gün  də  əlavə  bülleten 
yazm
aqla  onu  evlərinə  buraxdı.  Yaxşı  yeyib-içib tamam 
sağlamlaşdıqda  şəhərə  gəlib  ordan  avtobusla  “Sosializm” 
kolxozuna  yollandı.  Idarə  binası  qabağında  avtobusdan  düşüb 
çayxanaya gəldi. Çayxanada hələ orta məktəbdə oxuyarkən bu 
kəndə  pambıq  yığmağa  gəldikləri  il  tanış  olduğu  Kərəm  adlı 
özü yaşda bir mexanizator oğlanla rastlaşdı. Oğlanı bir kənara 
çəkib dedi Sürəyya adlı bir qızı axtarır. Bu kənddəndi qız. Söz 
soruşmalıdı  ondan.  Di  gəl  familiyasını,  ata-anasının  adını 
bilmir.  Amma  bu  çeşnidə  qızdı.  Kərəm  çox  fikirləşib  Orxan 
deyən çeşnidə bir qız xatırlaya bilmədi. Axırda başladılar bütün 
Sürəyyalara  gedib  baxmağa.  Hər  “Sürəyyanın”  darvazaları 
arxasında  dayanıb,  Kərəm  o  qızı  gətirib  çıxarınca  ürəyinin 
tappıltısı başlayırdı. Hər baxıb görüncə ki, bu o Sürəyya deyil 
soyuyub  buza  dönürdü  ürəyi.  Bu  kənddəki  Sürəyyalar 
qurtaranda  kolxoza  aid  olan  o  biri  kəndə  gedirdilər.  Üç  gün 
“Sosializm”  kolxozunun  əhatə  etdiyi  kəndlərdəki  Sürəyyalara 
baxmağa  getdi.  Sonra  buxalteriyaya  gəlib  bu  il  kolxoza  avral 
gəlmiş  bütün  başqa  kolxozlarn  adını  götürüb  indi  də  həmin 
kolxozlara,  sovxozlara  yola  düşdü.  Beş  kolxoz  və  sovxozdu 
bunlar.  Taksi  tutub  bunları  da  ələk-vələk  elədi.  Kənd 
sovetlərinə  gedib  bütün  Sürəyyaların  siyahısını  götürdü.  Bir 
həftə  də  bu  işə  sərf  olundu.  Axırda  başa  düşdü ki, tapa 
bilməyəcək  Sürəyyanı.  Elə  bil  o  axşamkı  fırtına  aparmışdı 

---

 
151 
Sürəyyanı. Yoxdu Sürəyya olmamışdı, olmayacaqdı. Bəlkə bir 
xəyalmış  Sürəyya?  Bir  aldanışmış?  Sayıqlayırmış,  yuxusunda 
görürmüş bəlkə Sürəyya əhvalatını? Ya elə qara basırmış onu, 
xəstəliyinin  başlanma  əlaməti  kimi  bir  şeymiş?    Xəstəlik  önü 
gələn  titrətmə,  qızdırmaymış  gördükləri,  gerçək  Sürəyya 
deyilmiş heç? 
Çox  qəribədir  nə  Orxan,  nə  Cəmilə  fikirlərinə  belə 
gətirmirdilər ki, qondarma olarmış ona deyilən ad. Öz adlarının 
qondarma olduğunu bildikləri halda nə Orxanın ağlına gəlmirdi 
Sürəyya  da  aldatmış  olar  onu,  adını  da,  işini  də  yalan  demiş 
olar, nə Cəmilə ağlına gətirmirdi Kamal yalan deyə bilər ona. 
Bir-
birlərinə  bir  könüldən  min  könül  vurulduqları  kimi,  bir-
birlərinə bütün varlıqları ilə inanmışdılar da. Bu inam o qədər 
dərin, o qədər güclü idi şübhəyə yer yoxdu onun yanında. Bir 
də  belə  bir  psixika  da  onları  şübhələnməyə  qoymurdu  ki,  nə 
mexanizator,  nə  pambıqçı  olan  oğlan-qız  yalan  deməz,  yalanı 
deyənlər,  işlədənlər  sadə  əmək  adamları  olmazlar,  yalan  hər 
yerdə  yuxarıdan  gələr,  təhsillilərdən,  oxumuşlardan  gələr. 
Özlərini  bu  oxumuşlardan  bilirdilər,  özlərinin  yalan 
demələrində  təəccüblü  bir  cəhət  görmürdülər,  amma 
mexanizatorun,  pambıqçının  yalan  deyə  biləcəyinə  desən  də 
inanmazdılar. 
Orxan indi öz-
özünə  təlqin  etməkdəydi:  çalışıb 
unutmalıdır  Sürəyyanı,  beynindən,  başından  çıxarıb  atmalıdır 
çalışıb.  Bununla  belə  Bakıya  yola  düşməzdən  qabaq  bir  gün 
kəndin aralığında Nüşürü gördükdə nə isə qəlbində bir çalxantı 
duydu. Nüşür dil-hüzur eləyib xətrini xoş salırdı. 
- 
İncimə ey həkim, adamlara sataşmaq şoferin xasiyyətidi. 
Indi bir dəfə əvəzini çıxaram. 
- 
Yox, elə indi çıxsan yaxşıdı. 
- 
Gedək  şəhərə,  hansı  restorana  deyirsən  aparım,  bu 
ölsün! 
- 
Restoran  istəmirəm,  məni  o  pambıq  yığdığımız  kəndə 
apar. 

---

 
152 
- 
Gəl otur, gözüm üstə! 
Yol boyu Nüşür elə hey lətifələr danışırdı, kimsə bir qızı 
tərifləyirdi, nə qədər onu güldürdüyündən danışırdı. Cəmilə adlı 
çox-
çox  gözəl  bir  qızmış.  Yaman  gözəl  qızmış  ölmüş.  Lakin 
Orxan  anlaya  bilmirdi  onun  dediklərini,  qavraya bilmirdi. 
Başında dolaşan bir Sürəyya xəyalı qoymurdu dinləyə Nüşürü, 
görə nə deyir Nüşür, nə danışır Nüşür, kimdən danışır Nüşür. 
Uzaqdan tarlanı görüb ürəyi guppultuyla atdı. Qanı üzünə təpdi, 
tərlədi  bədəni,  alnı.  Nüşürü  asfalt  yolda  qoyub  artıq  suyu 
çəkilib, pambığı çıxarılıb bir yabanı düzə çevrilmiş tarla içinə 
qaçdı.  Guya  bıçağını  axtaracaqdı  orda.  Sürəyyanın  bir  əl 
dəyməsindən  yıxıldığı  həmin  yerə  gəldi.  Traktor  onun 
ayaqlarının açdığı oyuğu da cızıb doldurmuşdu. Süpürləyib bir 
topa  pambıq  basmışdı  ləpirlərinin  yerinə.  ətrafda  bir  kimsə 
yoxdu,  tam  yiyəsizlikdi  hər  tərəf.  Bu  yer  o  qədər  doğma,  o 
qədər əziz gəldi ona qayıdıb Nüşürə harayladı çıxıb getsin. O 
axşamaca qalıb axtaracaq burda. Sözlərinin axırını deyəndə səsi 
çatalla
şdı, bir topa qəm havası gəlib  yığıldı boğazına. əlilə də 
Nüşürü  qandıdı  çıxıb  getsin,  gözləməsin  onu.  Nüşür  getdi. 
Təkcə qaldı tarlada. Ləpirlərinə dolmiuş pambıq süprüntüsünü 
eşib çıxarıb, torpaqdan, çöplərdən təmizləyib altına qoydu. Lal-
dinməz oturub xəyallara daldı. Bəlkə bir möcüzə baş derdi elə, 
bəlkə Sürəyya birdən-birə gəlib çıxdı elə! 
Başı üzərində zümrüd göylər göyərirdi, uzaqlarda qaraca-
qaraca ləkələr kimi kiçik kəndlər, obalar görünürdü. Birdən bir 
gumultu qalxdı sinəsindən, bir “Sona bülbüllər” gumuldanmağa 
başladı. Səsi yoxdu Orxanın, lakin kim vardı burda eşidib gülə 
ona? Oxşadırdmı yəni, heç olmasa bu mahnının şirin musiqisini 
səsləndirirdimi bu tarlada? 
Tarladan durub getməyə ürəyi gəlmirdi. Gedə bilmirdi bu 
yerdən.  Ta  qaranlıq  qovuşanacan  tək-tənha,  ac-susuz tarlada 
qaldı. Şər qovuşanda qalxıb arxasına baxmadan yüyürə-yüyürə 
asfalta  çıxdı,  o  maşından  bu  maşına  gecə  saat  onda  gəlib 
evlərinə  çatdı.  Yemək  yeyib  yatağına  girərək  işığı  söndürdü. 

---

 
153 
Gözlərini  yumcaq  Sürəyyanın  bəyaz  kürəkləri,  kürəyində 
qüdrətin qələmilə çəkilmiş narınca-narınca xəttləri, bu xətlərin 
ideal gözəllikli naxışı, cığırı gəlib gözləri önündə durdu. Qoşa 
hörüklərinin  ara  yolu, boynu  arxasındakı  ipək  tüklərinin 
əsməyişi  göründü  gözlərinə,  qoşa  hörüklərin  arasını  qoxladı, 
barmağını  uzadıb  nar  dəyib  qaralmış  isti  kürəyə  toxundurdu. 
Misilsiz  bir  sevinc  alışdı  ürəyində:  elə  bu  da  bəsdi  ona.  Hər 
axşam yerinə girib gözlərini yumub elə bu xəyalatıyla qonuşa 
bilsə, yaşaya bilsə, elə bunun özü də bəs edər ona. Sürəyyanın 
özü  itmiş  olsa  da  xəyalı  ha  itməyibdi,  xəyalıyla  yaşayacaqdı 
Sürəyyanın.  Bir  daha  heç  yerdə  Sürəyya  adı  çəkməyəcəkdi, 
ürəyinin  ən  dərin  guşələrində,  bir  də  gözüyumulu  xəyalatının 
qanadlarında saxlayacaqdı Sürəyyanı.