Samarqand davlat universitetining

Biokimyo fanining rivojlanish tarixi
Yunusov Sobir Yunusovich (18.03.1909 — 29.11.1995)
O’simlikning turli organlarida alkaloidlarning to’planish dinamikasining vegetatsiya davri va o’sish joyiga bog’liqligini aniqlagan;
700 alkaloidni ajratib olgan va ulardan 300 tasining tuzilishini aniqlagan;
10 ta preparatni tibbiyot amaliyotiga joriy qilgan (galantamin, metilapogalantamin, likorin, dezoksipeganin va h.k.);
Qariyb 100 ta qimmatbaho alkaloidning yangi manbalarini
topgan;
Trixoderma va geliotrop alkaloidlarini o’rganish mobaynida
inson va hayvonlardagi ba’zi kasalliklarni sabablarini aniqladi;
Biokimyo fanining rivojlanish tarixi
Bu yo’nalishlar bo’yicha gormonlarning hujayra ichiga tashilishi retseptorlari ta’sir mexanizmi, yadro membranasi va mitoxondriyalar bilan munosabati, jigar va yurakda lipidlar, oqsil moddalar almashinuviga ta’siri, turli to’qimalarning insulinga sezuvchanligidagi farqining molekulyar asoslari, qalqonsimon bezda tireoglobulin sintezi, uning oqsil komponentlari DNKsi, genetik nuqsonlari mukammal tekshirildi va tekshirilmoqda. Biokimyo instituti hayvonlar biokimyosi bilan shug’ullanadigan yagona ilmiy markaz bo’lib, unda gormonlar biokimyosi, lipidlar biokimyosi va metabolizmining idora qilinishi, oqsillar biokimyosi, hujayra biologiyasi, molekulyar biologiya va genetika, biologik membranalar biokimyosi, radiatsion biokimyo va boshqalar ustida tadqiqotlar olib borilmoqda.
Fanning yutuqlari
Mintaqadagi eng yirik ilm dargohlaridan biri hisoblangan O’zbekiston Milliy universitetida va boshqa oliy o’quv yurtlarida maxsus biokimyo kafedralari mavjud bo’lib, ularda biokimyoning yangi yo’nalishlari bo’yicha mutaxassislar tayyorlash bilan birga qishloq xo’jaligi va sanoatning ayrim tarmoqlari rivojlanishiga samarali ta’sir ko’rsatadigan yirik ilmiy-tadqiqot ishlari ham olib borilmoqda. Keyingi 40—50 yil ichida biokimyo sohasida misli ko’rilmagan yutuqlarga erishildi. DNK molekulasi struktura tuzilishining aniqlanganligi va shu asosda irsiy belgilar nasldan-naslga o’tishining isbotianishi, oqsil biosintezi mexanizmining tushuntirib berilishi, tirik organizmlarda energiya almashinuvi mexanizmining kashf etilishi, ko’pgina oqsillar, fermentlar struktura tuzilishining aniqlanishi va genlarning sun’iy yo’l bilan sintez qilinishi fanning rivojlanayotganligiga misollardir.