Samarqand iqtisodiyot va servis instituti

11.4. O’zbekistonda mavjud muzeylar va ulardan foydalanish.
Turli kolleksiyaga ega bo’lgan muzeylarning mavjudligi O’zbekistonning 
ijtimoiy va madaniy rivojlanishini xususiyatlarini aks etdiradi. Muzeylar madaniy, 
tarixiy, badiiy me’rosimiz, xalqlar dini va e’tiqoti, ularning an’analari bilan 
tanishtirib, yoshlarimizni vatanparvarlikka va buyuk ajdodlarimiz bilan faxrlanishga 
o’rgatadi. Davlatimiz mezeylarni rivojlanishi, yodgorliklarni tiklanishga katta 
ahamiyat beradi. Temuriylar tarixi muzeyining yaratilishi bunga misol bo’la oladi. 
Respublika muzeylarining ichida 3 ta muzey-qo’riqxona: Samarqand, Buxoro, Xiva 
(«Ichan-Kala»); 3ta yirik badiiy muzeylari: O’zbekiston Davlat san’at muzeyi 
(Toshkent shahari); Davlat xalq-amaliy san’ti muzeyi, Nukus shaharidagi Saviskiy 
nomidagi Davlat san’at muzeyi mavjud.
O’zbekistonda yagona bo’lgan (Toshkent sh.) Tabiat muzeyi 120 yildan beri 
mavjuddir. Muzey jamgarmasida 1.5 mln. ekponatlar bor. Qadimiy muzeylardan biri-
O’zbekiston xalqlarining tarixi muzeyi respublika tarixini o’rganish bo’yicha ilmiy 
tekshiruvlar olib boryapti. A.Navoiy nomidagi Davlat adabiyot muzeyi juda katta 
kitob va qo’lyozma jamgarmasiga ega. O’zbekiston tibbiyot muzeyi (Toshkent) 
tibbiyot bilimlari tashviqoti, ekologiya muammolari, sanitariya va gigiyena tarixi 
bilan tanishtiradi. Abu Ali ibn Sinoga bagishlangan zali bor.
81

---

Toshkentda Olimpiya shon-sharafi muzeyi, Urush va mehnat sharafi muzeyi, 
kino san’ati muzeyi tashkil qilingan; badiiy ko’rgazma direksiyasi, RTVS 
«O’zeksposentr», U.Tansikbayev, Tamara xonum, A.Qahhor, G’afur G’ulom 
muzeylari ishlaydi. Har bir viloyatda o’lka muzeylari mavjud. Angren, Sirdaryo, 
Urganchda badiiy galereyalar ochilgan. Respublika muzeylari shuningdek turli 
ekskursiya, ma’ruza, adabiyot kechalari, Mustaqillikka, «Navro’zga» bag’ishlagan 
etnografik ko’rgazmalari va b. o’tkazadi.
O’zbekiston madaniyati vazirligi xalqaro «Oltin meros» xayriya fondi, Badiiy 
akademiyasi bilan birgalikda muzeylarning kelajak faoliyatini yaxshilash dasturini 
yaratdi.
Respublikaning madaniy hayotidagi yutuqlarini tashviqot qilish 
maqsadida «Moziydan sado» jurnali yaratildi. Xorij tajribasidan ma’lumki 
muzeylardan turizm faoliyatida keng foydalaniladi. Shu sababdan mavjud 
muzeylarimizni keng targ’ibot qilish orqali turizm maqsadida foydalanish hozirgi 
kunning dolzarb masalasidir.