Samarqand iqtisodiyot va servis instituti

Qo’yi Amudaryo turistik rayoni O’zbekiston Respublikasining eng g’arbiy 
qismida, ma’muriy jihatdan Xorazm viloyati va Qoraqalpog’iston Respublikasidan 
iborat. U o’zining madaniy – tarixiy obidalari, arxeologik yodgorliklari, 
hunarmandchiligi va san’atining o’ziga xosligi, hamda tabiiy – rekreasiya resurslari 
bilan boshqa hududlardan ajralib turadi. Albatta bu turistik rayonning o’zagini 
Xorazm vohasi tashkil etadi. Bu voha o’zining qadimiy madaniyati, ilmu – fan va 
san’ati bilan mashhurdir. Bu o’rinda Xiva shahri o’zining qadimiy arxitektura 
yodgorliklari bilan yurtimizda alohida ajralib turadi. Xivada Ichan qal’a 2.5 km 
uzunlikdagi devorga, Ota darvoza, Shimoliy, Sharqiy, Janubiy, Buxoro va 
Toshdarvozalarga ega bo’lib, chet el turistlarini o’ziga jalb qiladi. Shaharda Pahlovon 
Mahmud maqbarasi (1835 y), Muhammad Aminxon madrasasi (1850-1855y), Ko’na 
Ark, Tosh hovli, Olloqulixon karvonsaroyi (1855 y) va boshqalar muhim turistik 
obyektlardir.
Shu kabi Qoraqalpog’iston Respublikasida ham bir qancha turistik resurslarga 
ega. Xususan qadimiy shahar va qal’a xarobalarini sayyohlik yo’nalishlariga kiritish 
mumkin. Orol dengizi va uning fojiasi bilan qiziquvchilar uchun ekoturistik 
91

---

marshrutlarni yaratish hisobiga, bu mintaqada turizmni rivojlantirish imkoniyatlarini 
yaratish mumkin. Boshqa rayonlardagi kabi bu turistik rayonda ham yuqorida qayd 
qilinagan resurslardan turizm maqsadida foydalanilmayapti. Shu o’rinda bu 
mintaqani turistik jihatdan ilmiy o’rganish, xizmat ko’rsatish sohalarini 
takomillashtirish asosiy vazifa hisoblanadi. Yana shuni ta’kidlash lozimki, mintaqa 
turizm sohasini malakali kadrlar bilan ta’minlash ham muammoni yechimlaridan 
biridir.
Jadval 10.
Turistik rayonlarning turistik resurslari salohiyati
Mintaqalar
Turistik resurslar va obyektlar
Toshkent
Ko’kaldosh madrasasi, Kaffol Shoshiy maqbarasi, Hazrati Imom arxitektura 
majmuasi, Abulqosim madrasasi, Baroqxon madrasasi, Jome’ masjidi, Amir 
Temur muzeyi va xiyoboni, Mustaqillik maydoni, Xalqlar do’stligi maydoni, 
Jasorat monumenti, Xasti Imom maydoni, Tilla Shayx masjidi, Xadra 
maydoni, So’fi Ota maqbarasi. 
Samarqand
Afrosiyob arxeologik majmuasi, Mirzo Ulug’bek rasadxonasi, Shohi Zinda 
arxitektura majmuasi, Hazrati Hizr masjidi, Bibixonim masjidi, Ulug’bek 
madrasasi, Sherdor madrasasi, Tillakori madrasasi, Ruhobod maqbarasi, 
Oqsaroy maqbarasi, Go’ri Amir maqbarasi, Namozgoh masjidi, Ishratxona 
maqbarasi, Hoja Ahror majmuasi, Hoja Abdu Darun qabristoni 
Buxoro
Ark, Bolo – Hovuz majmuasi, Ismoil Somoniy maqbarasi, Chashmai – Ayub, 
Abdulloxon madrasasi, Modari – Xon madrsasi, Masjidi Baland, Gavkushon 
majmuasi, Zayniddin Hoji xonaqosi, Poyi – Kalon majmuasi, Labi – Hovuz 
majmuasi, Ko’kaldosh madrasasi, Nodir Devonbegi xonaqosi, Ulug’bek 
madrasasi, Abdulazizxon madrasasi, Bolohovuz masjidi, Sayfiddin Boharziy 
maqbarasi, Bayonqulixon maqbarasi, Fayzobod xonaqosi, Chorminor 
madrasasi, Buxoro amirining Sitorai Mohi – xosa yozgi saroyi, Chor – Bakr 
majmuasi.
Xorazm
Ichan qal’a, Saidboy masjidi va madrasasi, Polvon Darvoza, Olloqulixon 
madrasasi, Qutlug’murod – inoq madrasasi, Olloqulixon Timi va 
Karvonsaroyi, Abdulloxon madrasasi, Anushxon masjidi va harami, Toshhovli, 
Oqmasjid, Juma masjidi va minorasi, Said Olovuddin maqbarasi, Muhammad 
Aminxon madrasasi, Kaltaminor, Ko’na Ark, To’ramurod minorasi, 
Sherniyozxon madrasasi, Bog’landi masjidi, Arabxona madrasasi.
Qashqadaryo
Oqsaroy, Dorus – Saodat majmuasi, Hazrati Imom masjidi, Jahongir 
maqbarasi, Dor – ut – Tilovat arxitektura majmuasi, Ko’k Gumbaz masjidi, 
Gumbazi Saidon, Shamsiddin Kulol maqbarasi.
Surxondaryo
Qirq – qiz saroyi, Termiz hukmdorlari saroyi, Hakim at Termiziy arxitektura 
majmuasi, Sulton – Saodat arxitektura majmuasi, Qoratepa ibodatxonasi, 
Fayoztepa ibodatxonasi.
Farg’ona
Xudoyorxon saroyi, G’ishtlik masjidi, Jome’ masjidi va minorasi, Mulkobod 
masjidi, Saida Ahmadhoji madrasasi, Chokar masjidi, Xo’ja Magiz maqbarasi, 
Mullo Qirg’iz madrasasi, Axsikent qadimiy shaharchasi.