İşletme Hesabı Özeti:
GİDERLER
|
TUTAR
|
GELİRLER
|
TUTAR
|
Dönem Başı Mal Mevcudu
Dönem İçi Alışlar Toplamı
Dönem İçi Giderler Toplamı
TOPLAM
KAR
|
20.000
9.000
2.850
31.850
12.850
|
Dönem İçinde Yapılan Satışlar
Dönem İçi Gelirler Toplamı
Dönem Sonu Mal Mevcudu
TOPLAM
ZARAR
|
12.000
500
32.200
44.700
-
|
GENEL TOPLAM
|
44.700
|
GENEL TOPLAM
|
44.700
|
İşletme hesap özetinde görüldüğü gibi işletme ekim ayında 12.850 TL kar yapmıştır. Muhasebe kayıtlarında gördüğümüz gibi İşletme hesap özetinde kar miktarı da yazılarak tablo eşitlenmiştir.
AMORTİSMAN
Amortisman Tanımı: Amortisman, duran varlıkların, aşınma, yıpranma veya eskime payını ifade etmektedir.
İşletmeler kullanmak üzere aldığı maddi duran varlıkları normal şartlarda bir yıldan daha uzun sürelerde kullanırlar. Bu nedenle, maddi duran varlıkların ekonomik ömrü boyunca gider yazılması gerekir. Böyle yapılarak maddi duran varlık kullanıldığı muhasebe dönemlerine dağıtılarak gider yazılmış olur ve muhasebenin dönemsellik kavramı yerine getirilir.
Amortisman Ayırma Şartları:
- İşletmede bir yıldan fazla kullanılabilir olması
- Yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunması
- Değerleme gününde envantere dahil ve kullanıma hazır olması
- İktisadi kıymetin değerinin 680 TL’yi ( 2010 yılı için ) aşması
Güncel amortisman sınırları >>>>>
VUK’un 315. maddesine göre mükellefler, amortismana tabi iktisadi kıymetler için Maliye Bakanlığınca iktisadi kıymetlerin faydalı ömürleri dikkate alınarak tespit ve ilan edeceği oranlar üzerinden amortisman hesaplayacaklardır.
Amortisman Tutarının Hesaplanması: En çok kullanılan amortisman yöntemleri: normal amortisman yöntemi ve azalan bakiyeler yöntemidir.
1. Normal amortsiman yöntemi: Eşit tutarlı amortsiman yöntemi olarak ifade edilmektedir. Bu yönteme göre amortisman tutarı maddi duran varlığın tutarına sabit bir amortisman oranı uygulanır veya tutarın ekonomik ömüree bulunmasıyla hesaplanabilir.
Örnek: İşletme 10.000 TL değerinde bir demirbaşı almıştır. KDV % 18 hariç. Demirbaşın ekonomik ömrü 5 yıldır. Amortisman hesaplamasını ve muhasebe kaydını yapınız.
Mad. No
|
AÇIKLAMA
|
BORÇ
|
ALACAK
|
1
|
....................................Tarih......................................
255 Demirbaşlar Hesabı
191 İndirilecek KDV Hesabı
100 Kasa Hesabı
Peşin demirbaş alınması
|
10.000
1.800
|
11.800
|
Amortisman oranı: 1 / Ekonomik Ömür
1 / 5 = 0,20 yani % 20 dir.
10.000 x % 20 = 2.000 TL yıllık amortisman tutarı
veya;
Amortisman tutarı: Tutar / Ekonomik Ömür
10.000 / 5 = 2.000 TL yıllık amortisman tutarı
Amortisman Tablosu:
Yıllar
|
Yıllık Amortisman Tutarı
|
Birikmiş Amortisman
|
Kalan Tutar
|
2009
2010
2011
2012
2013
|
2.000
2.000
2.000
2.000
2.000
|
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
|
8.000
6.000
4.000
2.000
0
|
Dönem sonundaki muhasebe kayıdı:
2
|
....................................Tarih......................................
770 Genel Yönetim Gideri Hesabı
257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı
Demirbaşa amortisman ayrılması
|
2.000
|
2.000
|
Maddi Duran Varlıkların Satılmasında Amortisman: Bu varlıklar satılırsa, maddi duran varlığa ilişkin birikmiş amortisman hesabıda kapatılır. Varlığın satışından kâr elde edilirse 679 Diğer Olağandışı Gelir ve Karlar Hesabına alacak olarak kaydedilir, zarar meydana gelirse ise 689 Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar Hesabına borç olarak kaydedilir.
Örneğin devamı: İşletme ertesi yıl aldığı demirbaşı 7.500 TL ye satıyor. KDV % 18 hariç.
1
|
....................................Tarih......................................
100 Kasa Hesabı
257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı
699 Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar Hs
255 Demirbaşlar Hesabı
391 Hesaplanan KDV Hesabı
Demirbaşın satılması
|
8.850*
2.000
500
|
10.000
1.350*
|
* 7.500 x %18 = 1.350
* 7.500 + 1.350 = 8.850
2. Azalan Bakiyeler Yöntemi: Kalan değerler üzerinden amortisman olarak hesaplanır. Normal amortisman oraının 2 katı alınır, ancak bu oran % 50 yi geçemez. Amortisman oranı net değer üzerinden hesaplanır, yani varlığın tutarından ayrılmış birikmiş amortismanlar çıkarılır. Son yılda ise tutarın tamamı amortisman olarak yazılır.
Örnek: İşletme 10.000 TL değerinde bir demirbaşı almıştır. KDV % 18 hariç. Demirbaşın ekonomik ömrü 5 yıldır. Amortisman hesaplamasını ve muhasebe kaydını yapınız.
Mad. No
|
AÇIKLAMA
|
BORÇ
|
ALACAK
|
1
|
....................................Tarih......................................
255 Demirbaşlar Hesabı
191 İndirilecek KDV Hesabı
100 Kasa Hesabı
Peşin demirbaş alınması
|
10.000
1.800
|
11.800
|
Amortisman oranı: 1 / Ekonomik Ömür
1 / 5 = 0,.20
0.20 x 2 (iki katı alınır) = 0,40 yani % 40 dır.
10.000 x % 40 = 4.000 TL yıllık amortisman tutarı
Amortisman Tablosu:
Yıllar
|
Tutar
|
Yıllık Amortisman Tutarı
|
Birikmiş Amortisman
|
2009
2010
2011
2012
2013
|
10.000
6.000
3.600
2.160
1.296
|
4.000
2.400
1.440
864
1.296
|
4.000
6.400
7.840
8.704
10.000
|
Dönem sonundaki muhasebe kayıdı:
2
|
....................................Tarih......................................
770 Genel Yönetim Gideri Hesabı
257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı
Demirbaşa amortisman ayrılması
|
4.000
|
4.000
|
Maddi Duran Varlıkların Satılmasında Amortisman: Bu varlıklar satılırsa, maddi duran varlığa ilişkin birikmiş amortisman hesabıda kapatılır. Varlığın satışından kâr elde edilirse 679 Diğer Olağandışı Gelir ve Karlar Hesabına alacak olarak kaydedilir, zarar meydana gelirse ise 689 Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar Hesabına borç olarak kaydedilir.
Örneğin devamı: İşletme ertesi yıl aldığı demirbaşı 7.500 TL ye satıyor. KDV % 18 hariç.
1
|
....................................Tarih......................................
100 Kasa Hesabı
257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı
255 Demirbaşlar Hesabı
391 Hesaplanan KDV Hesabı
679 Diğer Olağandışı Gelir ve Karlar Hs
Demirbaşın satılması
|
8.850*
4.000
|
10.000
1.350*
1.500
|
* 7.500 x %18 = 1.350
* 7.500 + 1.350 = 8.850
MONOGRAFİ ve ÇÖZÜMÜ - İŞLETME DEFTERİ
Monografi 3: Ocak 2009 ayında bilgisayar satış ve teknik servis işi ile uğraşan bir işletme aşağıdaki işlemleri yapmıştır.
1- İşletmenin dönem başı mal mevcudu 12.000 TL dir.
2- İşletme 03.01.2009 tarihinde 50 adet bilgisayarı tanesi 900 TL den almıştır. KDV % 18 hariç. Fatura no: 846
3- İşletme 06.01.2009 tarihinde 1 adet bilgisayarı 1.500 TL den satmıştır. KDV %18 hariç. Fatura no: 56
4- İşletme 08.01.2009 tarihinde 3 adet bilgisayarı tanesi 1.200 TL den satmıştır. Ayrıca montaj için 400 TL almıştır. KDV %18 hariç. Fatura no: 57
5- İşletme 10.01.2009 tarihinde işyeri kirası olarak 2.000 TL bankaya yatırmıştır. Dekont no: 96809
6- İşletme 11.01.2009 tarihinde işletmeye 250 TL elektrik faturası gelmiş ve bunu ödemiştir. KDV %8 hariç. Fatura no: 68006
7- İşletme 12.01.2009 tarihinde bir internet cafenin bakım işlerini yapmıştır, karşılığında 2.500 TL almıştır. KDV % 8 hariç. Fatura no: 58
8- İşletme 13.01.2009 tarihinde daha önceden sattığı bir bilgisayar arızalı çıktığı için bilgisayarın tamirini ücretsiz yapmıştır.
9- İşletme 15.01.2009 tarihinde 1 adet bilgisayarı 1.600 TL den satmıştır. Ayrıca kurulum işlemi için 150 TL almıştır. KDV %18 hariç. Fatura no: 59
10- İşletme 18.01.2009 tarihinde işletmenin bankadaki parasına 2.000 TL faiz geliri gelmiştir. Bu parayı çekmiştir. Dekont no: 968
11- İşletme 20.01.2009 tarihinde işletmenin temizlenmesi için 300 TL tutarında temizlik malzemesi almıştır. KDV %18 hariç. Fatura no: 456
12- İşletme 20.01.2009 tarihinde 1 adet bilgisayarı 1.700 TL den satmıştır. KDV %18 hariç. Fatura no: 60
13- İşletme 21.01.2009 tarihinde 60 adet klavyeyi tanesi 20 TL den almıştır. KDV %18 hariç. Fatura no: 9890
14- İşletme 22.01.2009 tarihinde 10 adet bilgisayarı tanesi 1.500 TL den satmıştır. KDV %18 hariç. Fatura no: 61
15- İşletme 23.01.2009 tarihinde işletmeye 150 TL telefon faturası gelmiş ve bunu ödemiştir. KDV %8. Fatura no: 7046
16- İşletme 25.01.2009 tarihinde bir borcunu ödemediği için 300 TL borcunu ve 50 TL faizini bankaya yatırmıştır. Dekont no: 849
17- İşletme 26.01.2009 tarihinde aldığı klavyelerin 5 tanesi bozuk çıktığı için iade etmiştir. Tanesi 20 TL KDV %18 hariç. Fatura no: 62
18- İşletme 27.01.2009 tarihinde 4 adet bilgisayar parçasını tanesi 60 TL den satmıştır. KDV %18 hariç. Fatura no: 63
19- İşletme 27.01.2009 tarihinde 15 adet monitörü tanesi 400 TL den almıştır. KDV %18 hariç. Fatura no: 457
20- İşletme 28.01.2009 tarihinde çalıştırdığı bir personeline 900 TL maaş vermiştir. Ertesi gün ayrıca personelin 200 TL ssk payını da ödemiştir.
21- İşletme 29.01.2009 tarihinde 3 adet bilgisayarı tanesi 1.700 TL den satmıştır. KDV %18 hariç. Fatura no: 64
22- İşletme 30.01.2009 tarihinde 80 TL lik su faturasını ödemiştir. KDV %8 hariç. Fatura no: 2095
23- İşletmenin dönem sonu mal mevcudu 17.000 TL dir.
Buna göre işletmenin ocak ayındaki işletme defterini düzenleyiniz ve ocak ayının kar veya zararını hesaplayınız.
Cevap:
GİDER SAYFASI
Sıra No
|
Kayıt
Tarihi
|
Alınan Belgenin Tarih ve Numarası
|
AÇIKLAMA
|
Ödenen Ücret ve Diğer Giderler
|
Alınan Mal Bedeli
|
İndirilecek KDV
|
TOPLAM
|
1
|
01.01.2009
|
-
|
D.B.M.M.
|
-
|
12.000
|
-
|
12.000
|
2
|
03.01.2009
|
03.01.2009 / 846
|
Mal Alımı
|
-
|
45.000
|
8.100
|
53.100
|
3
|
10.01.2009
|
10.01.2009 / 96809
|
Kira Ödemesi
|
2.000
|
-
|
-
|
2.000
|
4
|
11.01.2009
|
11.01.2009 / 68006
|
Elektrik Gideri
|
250
|
-
|
20
|
270
|
5
|
20.01.2009
|
20.01.2009 / 456
|
Temizlik Malzemesi
|
300
|
-
|
54
|
354
|
6
|
21.01.2009
|
21.01.2009 / 9890
|
Mal Alımı
|
-
|
1.200
|
216
|
1.416
|
7
|
23.01.2009
|
23.01.2009 / 7046
|
Telefon Gideri
|
150
|
-
|
12
|
162
|
8
|
25.01.2009
|
25.01.2009 / 849
|
Borc - Faiz Ödeme
|
350
|
-
|
-
|
350
|
9
|
27.01.2009
|
27.01.2009 / 457
|
Mal Alımı
|
-
|
6.000
|
1.080
|
7.080
|
10
|
28.01.2009
|
28.01.2009
|
Maaş Ödemesi
|
900
|
-
|
-
|
900
|
11
|
29.01.2009
|
29.01.2009
|
SSK Payı
|
200
|
-
|
-
|
200
|
12
|
30.01.2009
|
30.01.2009 / 2095
|
Su Faturası
|
80
|
-
|
6,4
|
86,4
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
TOPLAM
|
4.230
|
64.200
|
9488,4
|
77.918,4
|
GELİR SAYFASI
Sıra No
|
Kayıt
Tarihi
|
Verilen Belgenin Tarih ve Numarası
|
AÇIKLAMA
|
Alınan Ücret ve Diğer Gelirler
|
Satılan Mal Bedeli
|
Hesaplanan KDV
|
TOPLAM
|
1
|
06.01.2009
|
06.01.2009 / 56
|
Mal Satımı
|
-
|
1.500
|
270
|
1.770
|
2
|
08.01.2009
|
08.01.2009 / 57
|
Mal Satımı - Montaj
|
400
|
3.600
|
720
|
4.720
|
3
|
12.01.2009
|
12.01.2009 / 58
|
Bilgisayar Bakım
|
2.500
|
-
|
200
|
2.700
|
4
|
15.01.2009
|
15.01.2009 / 59
|
Mal Satımı - Montaj
|
150
|
1.600
|
315
|
2.065
|
5
|
18.01.2009
|
18.01.2009 / 968
|
Faiz Geliri
|
2.000
|
-
|
-
|
2.000
|
6
|
20.01.2009
|
20.01.2009 / 60
|
Mal Satımı
|
-
|
1.700
|
306
|
2.006
|
7
|
22.01.2009
|
22.01.2009 / 61
|
Mal Satımı
|
-
|
15.000
|
2.700
|
17.700
|
8
|
26.01.2009
|
26.01.2009 / 62
|
Mal İade
|
-
|
100
|
18
|
118
|
9
|
27.01.2009
|
27.01.2009 / 63
|
Mal Satımı
|
-
|
240
|
43,2
|
283,2
|
10
|
29.01.2009
|
29.01.2009 / 64
|
Mal Satımı
|
-
|
5.100
|
918
|
6.018
|
11
|
31.01.2009
|
-
|
D.S.M.M.
|
-
|
17.000
|
-
|
17.000
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
TOPLAM
|
5.050
|
45.840
|
5.490,2
|
56.380,2
|
Dostları ilə paylaş: |