Malta’ya sürülenler başlıca üç suçtan yargılanmak istenmektedir: 1) Mondros Mütarekesi hükümlerine karşı gelmek suçu, 2) İngiliz savaş esirlerine kötü muamele etmek suçu, 3) Ermenilere karşı katliam yapmak suçu.31 19 Eylül’de İngiltere Dışişleri Bakanı Lord Curzon, isnat edilen suçlarla ilgili ABD arşivleri de dahil olmak üzere delil bulunamadığın 10 Ağustos’ta kesinleşmesi üzerine, İngiliz Yüksek Komiserliğine Malta’daki bütün Türk tutsaklarının serbest bırakılabileceğini iletmiş ve bunun üzerine İngiliz Yüksek Komiseri Sir Horace Rumbold ile Ankara Hükümeti temsilcisi Hamit Bey’in hükümetleri adına yürüttükleri görüşmeler 1 Ekim’de başlamıştır. Tarihe İstanbul Anlaşması olarak geçen ve bütün Malta tutsaklarının serbest bırakılmasını sağlayan anlaşma, 1 Ekim’de başlayan bu görüşmeler ile Yüksek Komiserliğin 1, 10, 20 Ekim tarihinde verdiği muhtıralar ve 4 Ekim tarihli mektubunda belirtilen koşulların Ankara Hükümeti adına Hamid Bey tarafından kabul edildiğini beyan ettiği taahhüdnameye dayanmaktadır. Bu anlaşma ile son 59 Türk tutsağı ile Ankara Hükümeti’nin alıkoyduğu İngiliz tutsaklarının tümü 1 Kasım’da İnebolu limanında değiş tokuş yapılarak serbest bırakılmıştır. Bundan kısa bir süre önce de 10 Ekim’de bütün Fransız tutsakları serbest bırakılmıştı.
1 Kasım’da serbest bırakılan Malta sürgünleri, 17 kişiden oluşan ve çoğunluğunu paşaların oluşturduğu A Sınıfı tutsaklar ile 42 kişiden oluşan B Sınıfı tutsaklardır.
A Sınıfı
Tuğgeneral Dr. Süleyman Numan Paşa (2732)
Eski Ordu Sağlık Müfettişi.
Mithat Şükrü Bey (Bleda)
İttihat ve Terakki Fırkası Umumi Kâtibi. Eski Burdur Mebusu ve Maarif Nâzırı.
General Mürsel Paşa
General Cemal Paşa (Mersinli)
Isparta Mebusu. 7 Kasım’da Anadolu’ya ayakbastığını bildiren telgrafı Meclis’te okundu. Cemal Paşa, 26 Aralık’ta Ankara’ya gelmiştir.
General Cevat Paşa (Çobanlı)
Esat Paşa
Amiral Rauf Bey (Orbay)
Sivas Mebusu. 15 Kasım’da Meclis’e takdim olunmuştur. 17 Kasım’da Nafıa Vekâletine seçilmiştir.
General Ali Sait Paşa
Eski Yemen Kumandanı.
Süleyman Nazif Bey
General Rafet Paşa
General Ali Paşa (Albay Kel Ali Bey)
Karahisarı Sahib Mebusu. 14 Kasım’da Meclis’e takdim olundu.
Senatör Seyyit Bey
Eski Senatör.
General Abdüsselami Paşa
Mustafa Abdülhalik Bey
General Yakup Şevki Paşa (Subaşı)
Eski Dokuzuncu Ordu Kumandanı. 18 Kasım’da Garp Cephesi İkinci Ordu Kumandanlığına atanmıştır.
General Faik Paşa
İslam Ali (Ali Sait Paşa'nın uşağı)
Kaynak: Bilâl Şimşir, Malta Sürgünleri, Bilgi Yayınevi, Genişletilmiş 3.Baskı, İstanbul, 2008
