SCADA sisteml
ərinin təkamülü
SCADA sisteml
ərinin ilk iterasiyası universal kompüterlərdən
başlanmışdır. Bu gün tanıdığımız şəbəkələr mövcud deyildi və hər bir
SCADA sistemi müst
əqil idi. Bu sistemlər indi monolitik SCADA sistemləri
adlandırılardı.
80-90-
cı illərdə SCADA daha kiçik kompüter sistemləri, Lokal Şəbəkə
(LAN) texno
logiyası və fərdi kompüter əsaslı insan-maşın interfeysinin
proqram t
əminatı sayəsində inkişaf etməyə davam etdi. Tezliklə SCADA
sisteml
əri digər oxşar sistemlərə qoşula bildi. Bu sistemlərdə istifadə
olunan LAN protokollarının bir çoxu özəl idi, bu da satıcılara məlumat
ötürülm
əsinin optimallaşdırılmasını idarə etməyə imkanı verirdi. Təəssüf ki,
bu sisteml
ər digər satıcılardan əldə edilən sistemlərlə əlaqə qura bilmirdi.
Bu sisteml
ər paylanmış SCADA sistemləri adlanırdı.
1990-
cı illərdə və 2000-ci illərin əvvəllərində, paylanmış sistem modelinə
əsaslanaraq, SCADA açıq sistem arxitekturasını və satıcılara xas olmayan
rabit
ə protokollarını tətbiq etməklə tədricən dəyişiklik etdi. Şəbəkəli SCADA
sistemi adlandırılan SCADA sistemlərinin bu iterasiyası Ethernet kimi rabitə
texnologiyalarının üstünlüyündən faydalandı. Şəbəkəli SCADA sistemləri
köhn
ə SCADA sistemləri tərəfindən qoyulan məhdudiyyətləri azaldaraq
dig
ər satıcılardan əldə edilən sistemlərin bir-biri ilə əlaqə yaratmasına imkan
verdi v
ə müəssisələr şəbəkəyə daha çox cihaz qoşmaq imkanını verdi.
SCADA sisteml
əri əhəmiyyətli dəyişikliklərə məruz qalsa da, bir çox sənaye
mü
əssisələri təsərrüfat subyekti səviyyəsindən istehsalat verilənlərinə çıxış
il
ə mübarizəni davam etdirdi. 1990-cı illərin sonundan 2000-ci illərin
əvvəllərinə qədər texnoloji bum baş verdi, fərdi hesablama və İT
texnologiyaları sürətlə inkişaf etdi. Strukturlaşdırılmış sorğu dili (SQL)
veril
ənlər bazası İT verilənlər bazaları üçün standart oldu, lakin SCADA
t
ərtibatçıları tərəfindən qəbul edilmədi. Bu idarəetmə sahələri və İT
sah
ələrinin aralanması ilə nəticələndi və zaman keçdikcə SCADA
texnologiyası köhnəldi.
Ənənəvi SCADA sistemlərində hələ də verilənləri idarə etmək üçün özəl
texnologiyadan istifad
ə edilir. Tarixi verilənlərin arxivi, verilənlər
konnektoru v
ə ya verilənlərin digər ötürmə vasitəsi olmasından asılı
olmayaraq, bu h
əll nizamsız və olduqca bahalıdır. Müasir SCADA
sisteml
ərinin məqsədi ən yaxşı idarəetmə vasitələrindən və İT
texnologiyasından istifadə edərək bu problemi həll etməkdir.
|