Page 1134 –
markazlash;
–
qirqib tushirish;
–
rifleniya nakatlash
Tokarlik guruxidagi dastgohlarda ishlov berishda detal markazga o‘rnatiladi yoki
patronga va planshaybaga maxkamlanadi. Kalta silindrik detallar, pokovkalar,
shtampovkalar va quymalar 3 quloqli patronlarga maxkamlanadi va ayrim hollarda 4
quloqli patronlar qo‘llanilishi mumkin. Yirik o‘lchamli detallar, asosan, 4 quloqli
patronlarga mahkamlanadi.
Bikirligi past bo‘lgan vallarni (ya`ni diametrining uzunligiga nisbati 12 bo‘lgan)
tokarlik dastgohlarida ishlov berishda lyunetlardan foydalaniladi. Lyunetlar ikki xil
qo‘zg‘aluvchan va qo‘zg‘almas bo‘lishi mumkin. Qo‘zg‘almas lyunet dastgoh
staninasiga, qo‘zg‘aluvchan lyunet esa karetkasiga o‘rnatiladi. Qo‘zg‘aluvchan lyunet
bevosita keskich bilan izma-iz boradi va ishlov berilgan yuza lyunetning quloqlariga
tayanib boradi. Agar ishlov berilayotgan yuzaning boshqa yuzaga nisbatan o‘qdoshligini
ta`minlash talab etilsa, lyunet keskichdan oldinda (ilgari ishlov berilgan yuzaga)
joylashgan yuzaga o‘rnatiladi.
Yuqori tezlikda yo‘nishda lyunetning quloqlari sezilarli ishqalanishni hosil qiladi,
ishqalanishni kamaytirish maqsadida ular aylanuvchi roliklarga almashtiriladi.
1-rasm. Pog‘onali valga ishlov berish sxemasi
Vallarni va boshqa aylanish detallarning tashqi yuzalarini yo‘nish ikki bosqichdan
iborat: xomaki (dastlabki) va tozalab (yakuniy) ishlov. Хоmаki yo‘nishdа qo‘yimning
kаttа qismi оlinаdi, ishlоv bеrish kаttа kеsish chuqurligidа, surishning kаttа qiymаtidа
