Seçimlerde Sosyalist Politika (Seçim Yazıları)

Bloğun Gücü ve Güçsüzlüğü

Bayrakların toplumsal ve politik işlevleriyle onların içerikleri arasında hiçbir doğrudan ilişki yoktur. Bunun en klasikleşmiş örneği, Sri Lanka'nın Kürtleri olan Tamillerin ulusal baskıya karşı mücadelelerinin öncüsü olan "Tamil Kaplanları"nın adının ve bayrağının, o sıra tesadüfen ellerinde bulunan bir kibrit kutusunun kapağındaki resimden alınmış olmasıdır. O kaplan resmi yerine başka bir resim olsaydı Tamil halkı daha az direniş ve cesaret göstermezdi. Bir bayrağın üzerindeki renkler, şekiller veya o renk ve şekillerin üzerinde yer aldığı maddenin cinsi ile (pamuktan bir bez parçası, atlas veya kağıt) ile o bayrağa sahiplenen kitlenin özlemleri ve varoluş nedenleri arasında hiçbir doğrudan ilişki olmadığının kanıtıdır bu.

Bunun bir başka klasik örneğini de dünyanın ilk modern partisi olan, Alman Sosyal Demokrat İşçi Partisi sunar. Alman işçi hareketi içindeki Marksist ve Lassalcıların, daha sonra Marks'ın kenarına düştüğü notlar nedeniyle meşhur olan, Gotha'daki birleşme kongresinde kabul edilen program, sosyalist teori açısından akıl almaz yanlışlarla doludur. Ama bir program da aynı zamanda çoğu kez bir bayraktır. Alman İşçileri onu programdan ziyade bir bayrak olarak almış ve onda, içinde yazılanları değil gönlünde yatanları görmüştür. Bayrak olarak bir işlev gördüğü sürece onun içeriğinin önemi olmaması ve Alman işçileri onda gerçek yazılanları değil özlemlerini gördüğü için, Marks onca yıl o programa sesini çıkarmamıştır.

Bloğa gelirsek, aynı durum söz konusudur. Bloğun programı bir yığın yuvarlak ve hamasi sözlerle doludur. Bloğu oluşturan örgütlerin programdan anladıkları da farklıdır. Bir sosyalist Blok destekçisi örneğin Avrupa Birliği'ne karşı mücadele için Bloğu önerirken bir başka Blok bileşeni pek ala Avrupa birliğine girmek için bloğu önerebilmektedir. Aslında ikisi de, bloğun gerçek programı olması gereken Demokratik Cumhuriyet programından uzaktır. Bloğun Türk sosyalist kesimi ekonomisttir. Yani işçilerin sorunları üzerinde, IMF özerinde yoğunlaşmayı, Avrupa'ya Hayır demeyi, emperyalizmden söz etmeyi sosyalistlik ve sınıfçılık zannetmektedirler. Bu nedenle, Avrupa'ya veya IMF'ye karşı direnebilmek için, önce bu pahalı, baskıcı bürokratik devlet cihazının parçalanması ve onun yerine gerçek iktidarın halkın seçilmiş temsilcilerinin elinde olduğu, bürokratik, baskıcı ve militer olmayan bir devlet cihazına geçilmesi, sorununu es geçmekte, sanki bu mecliste bir çoğunluk olunsa, iktidara da sahip olunabileceği hayali yaymaktadırlar. Meclisteki bir çoğunluğun, bu günkü pahalı, baskıcı, bürokratik ve militer devlet cihazının tasfiyesi için sadece güçlü bir mevzi kazanmak, belki de ikili bir iktidar durumu yaratmak anlamına geleceği gerçeğini görmezden gelmekte ve sahte hayaller yaymaktadırlar.

Bloğun Kürt Ülusal hareketi kanadında da işler daha iyi değildir. Legal ve parlamenter mücadelede, Kürt burjuvazisinin artan ağırlığı ve daha güçlü damgası nedeniyle, Demokratik Cumhuriyet, Kürtlerin kurtuluşunun da bir yan ürün olduğu stratejik bir hedef veya program değil, içi boşalmış, var olan devlet sistemi içinde, güç dengelerinin el verdiği kimi demokratik görünümlü küçük reform ve uygulamalar anlamını kazanır. Türk ezilenlerini çekebilecek ne bir program ne de sloganlar geliştirilebilir.

Tabii böyle anlayışlar ortamında çıkacak programın doğru olması elbette beklenemez. Ama yukarıda da belirtildiği gibi, bunun hiçbir önemi de yoktur bu gün için. Bu gün bloğu destekleyenler o programda yazılanların gerçek anlamından dolayı değil, bloğun kendisi özlemlerini yansıtan bir bayrak olduğu için destekliyorlar. Çok daha doğru bir programın, daha büyük fedakarlıkları ve coşkunluğu harekete geçirebileceğini kimse söyleyemez.

Ancak, burada ortaya çıkan çok özgül bir durumdan da söz etmek gerekiyor. Gerek bloğu oluşturan taraflar, gerek programları, eksiyle eksinin çarpımının artı olması gibi, tek başlarına eksi değerler ifade ederlerken bir araya geldiklerinde, toplamları bir artı değeri ortaya çıkarmaktadır. Kürt hareketinin demokrasi özlemleri ve vurgusu, solun ekonomizmini nötralize etmekte, ekonomist Türk sosyalistlerin vurguları da, Kürt hareketine damgasını vuran ulusal dar görüşlülüğü nötralize etme işlevi görmektedir. Böylece, ortaya, Türk ezilenlerin sorunlarını sorun eden Kürt Ülusal hareketi; Kürt halkının uğradığı ulusal baskıya direnen Türk emekçi ve sosyalistleri sonucu bloğun tümlüğü içinde ortaya çıkmaktadır. Bloğun büyük tarihsel ve sosyolojik anlamı tam da buradadır.

Bu mekanizma aracılığıyla Blok, farkına varmadan, onlarca yılda başarılabilecek bir siyasi eğitimi, pratikte ve miting alanlarında fiilen başarmakta, Ezilen Kürt ulusunu Türk ezilenlerinin; Türk ezilenlerini ezilen Kürt ulusunun sorunları ve hassasiyetleri konusunda eğitmektedir. Bu eğitim sadece kitlelerde değil, tarafların konuşmacılarının kavramlarındaki değişmelerde de görülebilir. Hep Kürt emekçilerinden söz edenler, bir ulusun adeta seçim gösterileri biçiminde yansıyan ayaklanmasıyla yüz yüze geldikçe Kürtlerden söz etmeye başlamışlardır. İşte yığınların pratik içindeki eğitimi denen şey tam da budur. Bu muazzam patlayıcı bir bileşimdir. Hani nasıl astrolojide yıldızların belli dizilişleri büyük mucizelerin veya olayların habercisi olarak görülürse, sosyolojide güçlerin bu tür dizilişleri daima büyük hareketlenmelerin ve değişimlerin habercisi olarak kabul edilebilir.

Bloğun programı gibi, onu oluşturan örgütler ve adaylar konusunda da programdakine benzer bir durum geçerlidir. Bir örgüt olarak işlevleri bakımından, bloğu oluşturan örgütlerin, yaratıcılığı ve girişim yeteneğini geliştirmeleri bir yana ona çoğu kez engel oldukları, iticilikleri kimse için bir sır değil. Ve her gün duyduğumuz, gördüğümüz bir yığın pratik olayda bunun örnekleriyle de karşılaşılır. Ama burada da onların bu işlevleri değil, bayrak olarak işlevleri söz konusudur. Burada da olumsuzlukların olumluluklara yol açması mekanizmasıyla karşılaşıyoruz. Bloğun aceleyle kurulmuş olması, ekonomizmin ve ulusal dar görüşlülüğün egemen olduğu bir güçlü örgütsel mekanizmanın oluşumunu engellemiş bulunuyor; bu sayede girişim ve yaratıcılık yeteneği kendini açığa vurabilecek kanallar buluyor ve bu eksikliğin kendisi bu girişim ve yaratıcılık yeteneğinin harekete geçmesini zorluyor. Böylece var olan örgütler, hem bir bayrak işlevi görürken, henüz kalın bir kabuk olmaya fırsat bulamamış yapılarıyla tıpkı yağmurun oluşması için, havadaki toz ve bakterilerin tohum işlevi görmesi gibi, girişim ve yaratıcılığın potansiyellerinin gerçekleşmesi için olumsuzluklarını gideren bir işlev görmektedirler.

Adaylar için de aynı şeyler söylenebilir. Onlar da birer bayraktırlar. Nasıl bayrakların nitelik ve içerikleriyle bayrak olarak işlevleri arasında doğrudan bir ilişki bulunmuyorsa, adayların insan ve politikacı olarak kaliteleri ile onların bu gün gördükleri bayrak olarak işlevleri arasında doğrudan bir ilişki yoktur. Elimizdeki ucuz bir pamuklu veya atlas olmuş; rengi veya şekli buymuş, şu an önemli değil, bayrak olarak, bir hareketin kendini tanımlaması ve etrafında toplanmasını işlevini görüyorsa, şimdilik sorun yok demektir.

Özetle, bloğun gerçek gücünü onun güçsüzlükleri yaratmaktadır. Blok eksi değerlerden artı değerler çıkaran bir mekanizmayı harekete geçirmiştir, ya da daha doğrusu, eksilerden artı çıkarmanın politik biçimi olmuştur Blok.

Unutmayalım, Blok eğer barajı aşarsa, bunu doğru programı, girişim yeteneğini besleyen örgütleri veya karizmatik adayları olduğu için değil, programının yuvarlaklığı; oluşturan partilerin kabızlığı; adaylarının kalitesizliğine rağmen, kitlelerin yaratıcılığı ve girişim yeteneğiyle bunu başaracaktır. Ve sadece Programının yuvarlaklığı; örgütlerin kabızlığı; adaylarının ve konuşmalarının kalitesizliğine rağmen değil, tam da öyle olduğu için. Eksi değerleri artıya dönüştürme yeteneğinde olduğu için, ya da bu dönüşümün kendisi Blok anlamına geldiği için.

22 Ekim 2002 Salı

[e-mail]

http://www.comlink.de/demir/