SeçKİ HÜququ və onun hüquqi MÜdafiƏSİNƏ dair praktik vəSAİT

Nəzarət və icra prinsipi 
Hüquqi və tənzimləyici tədbirlərin həyata keçirilməsi şəxsi və xüsusi 
maraqların yaranmasına səbəb olan tədbirlərin monitorinqi, ədalətli 
və azad seçkilər üçün şərait yaratmaq üçün vacibdir. 
Bu tədbirlərin həyata keçirilməsi qanunsuz hərəkətlərə və ya qeyri-
etik davranışlara yol verənləri cəzalandırmaq üçün vacibdir. 
Cəzasızlıq iqlimi və qanunların qeyri-qanuni icrası iqtidarın 
korrupsiyaya və vəzifələrə laqeyd qalması üçün əlverişli bir mühit 
yaradır.
Seçkilərin idarə olunması üçün belə bir mühitdə seçki orqanlarının 
vəzifəli şəxsləri, namizədlərin oyunun qaydalarına riayət etməsi üçün 
heç bir təşviq yoxdur. Qanunların davamlı icrası seçki prosesində 
korrupsiyanın aradan qaldırılması və sistemin davamlı güvənliyini 
təmin etmək üçün vacibdir. 
Şəffaflıq prinsipi 
Nəhayət, dürüst bir sistem şəffafdır. Şəffaf sistemlərin sayəsində 
dövlət orqanlarının qərarları və hərəkətləri başa düşüləndir və 
məqbuldur. İctimaiyyətin gözündə pozuntu və korrupsiyaya səbəb 
olan bir sistemdən istifadə etmək və haqq qazandırmaq olduqca 
çətindir. Seçkiləri idarə edənlər qərarlar üçün məsuliyyətli olmalıdır, 
onlar qəbul edilən qanunların məzmununa görə də məsuliyyətli 
olmalıdır. Namizədlər və siyasi partiyalar da öz kampaniyaları 

---

20 
zamanı onları dəstəkləyən şəxslərin davranışı üçün məsuliyyətli 
olmalıdır.
 
İştirakçılar bütün seçki prosedurlarına dair məlumatları əldə 
etməlidirlər ki, onlar bütün prosesin necə olduğunu başa düşsünlər. 
Şəffaflıq və müşayiət olunan ictimai nəzarət, adətən, seçkiləri 
keçirən, qanunlara əməl edən və hərəkətlərinə görə məsuliyyət 
daşıyır. 
Siyasətçilər, seçki rəsmiləri və siyasətçilər arasında müntəzəm 
məsləhətləşmələr bütün iştirakçılara məqbul olan şəffaf bir seçki 
sisteminin yaradılmasına kömək edə bilər. Məsləhətləşmələr xüsusilə 
prosedurların hələ hazırlanmadığı keçid ölkələrində vacibdir və 
namizədlər seçki institutlarının azad və ədalətli seçkilər keçirmək 
qabiliyyətini sorğulayırlar. 
Şəffaflıq seçki prosesinə və onun nəticələrin etibarlılığına etimadı 
artırır və seçkilərin nəticələrini və seçilmiş namizədlərin legitimliyini 
şərtləndirir.