Segmentar hisoboti

Xo‘jalik yurituvchi subyekt va uning operatsion 
segmentlari bo‘yicha moliyaviy natijalari to‘g‘risidagi hisoboti 
 
Ko‘rsatkichlar 
Tibbiyot 
segmenti 
Maishiy 
xizmat 
segmenti 
To‘qimachilik 
sanoati 
segmenti 
Tikuvchilik 
sanoati 
segmenti 
Jami 
Sotishdan tushgan 
tushum 
66,0 
19,9 
25,4 
13,0 
124,3 
Chegirma «-», ustama 
«+» 
-19,3 
+17,0 
+7,8 
+5,3 
+10,8 
Tushum – netto 
46,7 
36,9 
33,2 
18,3 
135,1 
Xarajatlar 
14,6 
9,4 
8,5 
6,3 
38,8 
Moliyaviy natija 
32,1 
27,5 
24,7 
12,0 
96,3 
Ma’muriy-boshqaruv 
apparati 
(taqsimlanmagan) 
xarajatlari 
- 
- 
- 
- 
30,0 
Xo‘jalik yurituvchi 
subektning moliyaviy 
natijasi 
- 
- 
- 
- 
66,3 
Elektr uskunalari ishlab chiqaruvchi yirik Xolding kompaniyasi 
O‘zbekistonda va yana ikkita MDH davlatlarida – Belorusi hamda 
Ukrainada ishlab chiqarish bo‘limlariga ega. Ushbu holatda ana shu 
uchta ishlab chiqarish bo‘limlarining barchasiga hududiy segment 
sifatida qaraladi (
2-jadval
). 

---

255 
2- jadval 
Xolding kompaniya va uning hududiy segmentlari bo‘yicha 
moliyaviy natijalar to‘g‘risidagi hisoboti 
 
Ko‘rsatkichlar 
Segmentlar joylashgan davlatlar 
Xoldingning 
umumiy 
ko‘rsatkichlari 
(Jami)
O‘zbekistonda Belorussiyada Ukrainada
Sotishdan tushgan 
tushum 
4300 
3560 
3830 
11 690 
Xarajatlar 
3332 
2807 
3161 
9300 
Moliyaviy natija 
968 
753 
669 
2390 
Ma’muriy-boshqaruv 
apparati 
(taqsimlanmagan) 
xarajatlari 
- 
- 
- 
1489 
Holdingning foydasi 
- 
- 
- 
901 
Segmentlar o‘z faoliyatini olib borish jarayonida, ya’ni mahsulotlar 
ishlab chiqarish, ish bajarish yoki xizmat ko‘rsatish uchun 
foydalanayotgan barcha aktivlar shu segmentiniki deb e’tirof etiladi 
hamda hisobga olinadi. Xususan, binolar, jihozlar, texnologik liniyalar, 
materiallar zaxirasi, vujudga keladigan debitorlik-kreditorlik qarzlarini 
har bir segment bo‘yicha yengil tarzda kuzatish va hisobga olish 
mumkin. 
Mabodo aktivlar bir vaqtning o‘zida bir necha segmentlarga tegishli 
bo‘lsa, u holda bilvosita xarajatlarni taqsimlash usullaridan foydalanib 
bunday xarajatlar ana shu segmentlarning ulushidan kelib chiqib, ular 
o‘rtasida taqsimlanadi. Shunday aktivlarni segmentlar o‘rtasida 
taqsimlash usullari xo‘jalik yurituvchi subyektning hisob siyosatida o‘z 
aksini topgan bo‘lishi kerak hamda hisobot davrida o‘zgarmasdan 
keyingi hisobot davrlariga o‘tishi ta’minlanishi lozim. 
Shu bilan birga yana bir qator aktivlar (xo‘jalik yurituvchi 
subyektning rahbariyati joylashgan bosh ofisi binosi, umumiy tashkiliy 

---

256 
xarajatlar, pul mablag‘lari va sh.k.)ni aniq olingan bir segment 
faoliyatiga olib borish mumkin emas. Amaliyotda, bunday aktivlar 
segmentlar o‘rtasida taqsimlanmaydi va u xo‘jalik yurituvchi 
subyektning umumiy natijalariga olib boriladi (
3-jadval
). 
 
3- jadval