Segmentar hisoboti
“Rohat” muzqaymoq fabrikasining
Yüklə 140,29 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2-Filial (Namangan sh.)
- “Rohat” muzqaymoq fabrikasining yillik ishlab chiqarish byudjeti
- Yil davomida xomashyo va materiallarni sotib olish byudjeti, (pul birligida)
- “Rohat” muzqaymoq fabrikasining yillik umumishlab chiqarish xarajatlari byudjeti Xajajatlar moddalari (turlari) Miqdori, (p.b.) Toshkent bo‘limi
- Umumishlab chiqarish xarajatlarining turlariga qarab taqsimlanishi
- Foyda markazlarning mahsulot turlari bo‘yicha hisobotlari shakllari
| “Rohat” muzqaymoq fabrikasining
yillik sotish byudjeti Mahsulot turi Miqdori (dona) Narxi (p.b.) Tushum (p.b.) Toshkent bo‘limi 27600 - 1 143 000 1. Plombir 15000 30 450000 2. Tort-muzqaymoq 6300 90 567000 3. Mevali muz 6300 20 126000 1-Filial (Xiva sh.) 37500 - 1 564 050 1. Plombir 9400 31 291400 2. Tort-muzqaymoq 9350 94 878900 3. Mevali muz 1875 21 393750 2-Filial (Namangan sh.) 20400 - 532200 1. Plombir 10200 21 214200 2. Tort-muzqaymoq 3000 70 210000 3. Mevali muz 7200 15 108000 Jami 85500 - 3 239 250 Ushbu byudjet parametrlari shakllantirilgandan keyin quyidagi 6 va 7-jadvallar ko‘rinishidagi xomashyo va materiallar byudjeti hamda xomashyo va materiallarni xarid qilish byudjetlari tuziladi. E’tirof etish kerakki, xomashyo va materiallar byudjeti tuzilgandan keyin uning parametrlari asosida xomashyo va materiallarni xarid qilish byudjeti ko‘rsatkichlari shakllantirilgan. 6- jadval “Rohat” muzqaymoq fabrikasining yillik ishlab chiqarish byudjeti, (pul birligida) Plombir Tort- muzqaymoq Mevali muz 1.Sotish hajmi Toshkent bo‘limi 15000 6300 6300 1-filial 9400 9350 187500 266 2-filial 10200 3000 7200 2. Davr ohiriga zaxira Toshkent bo‘limi 450 3230 250 1-filial 280 370 370 2-filial 310 120 220 3.Umumiy talab -Toshkent bo‘limi 15450 6620 6550 1-filial 9680 9720 19120 2-filial 10510 3120 7420 4.Davr boshiga zaxira Toshkent bo‘limi 900 400 240 1-filial 480 400 350 2-filial 600 260 200 5.Ishlab chiqarish hajmi Toshkent bo‘limi 14550 6220 6310 1-filial 9200 9320 18770 2-filial 9910 2860 7220 7- jadval Yil davomida xomashyo va materiallarni sotib olish byudjeti, (pul birligida) Sut Qaymoq O‘rash (paket) Toshkent bo‘limi 1- Filial 2- Filial Toshkent bo‘limi 1-Filial 2-Filial Toshkent bo‘limi 1- Filial 2- Filial Umumiy talab 1165,6 1395,9 826,5 1734,6 4653,8 2708 3330 4661 2285 Davr oxiriga zaxira 1200 1400 1000 1800 5000 2700 3400 5000 2300 Jami talab 2365 2796 1826 3535 9654 5408 6730 9661 4585 Davr boshiga zaxira 2000 1500 900 3000 6000 2000 3000 4000 2000 267 Baho (1birlik) 40 35 30 40 30 30 8 7 5 Xaridlar hajmi 14600 48860 27795 21400 109620 102240 29840 39627 12925 Yuqorida keltirilgan byudjetlar tuzilgandan keyin, “Rohat” muzqaymoq fabrikasi bo‘yicha quyidagi 8-jadval ko‘rinishidagi yillik umumishlab chiqarish xarajatlari byudjeti parametrlari shakllantiriladi. 8- jadval “Rohat” muzqaymoq fabrikasining yillik umumishlab chiqarish xarajatlari byudjeti Xajajatlar moddalari (turlari) Miqdori, (p.b.) Toshkent bo‘limi 100 584 -yordamchi materiallar 22860 -ishchilarning mehnat haqi 34290 -amortizatsiya ajratmalari 22860 -uskunalarni ta’mirlash 10287 -tijorat xarajatlari 10287 1-Filial (Xiva sh.) 137 635 -yordamchi materiallar 31281 -ishchilarning mehnat haqi 46921 -amortizatsiya ajratmalari 31281 -uskunalarni ta’mirlash 14076 -tijorat xarajatlari 14076 2-Filial (Namangan sh.) 46 824 -yordamchi materiallar 10644 -ishchilarning mehnat haqi 15960 -amortizatsiya ajratmalari 10644 -uskunalarni ta’mirlash 4789 -tijorat xarajatlari 4789 268 9- jadval Umumishlab chiqarish xarajatlarining turlariga qarab taqsimlanishi Plombir Tort- muzqaymoq Mevali muz Jami Toshkent bo‘limi -ishlab chiqarish hajmi 14550 6220 2310 27080 -umumishlab chiqarish xarajatlari 54043 23103 23437 1-Filial -ishlab chiqarish hajmi 9200 9320 18770 37290 -umumishlab chiqarish xarajatlari 33956 34399 69279 2-Filial -ishlab chiqarish hajmi 10200 3000 7200 20400 -umumishlab chiqarish xarajatlari 23412 6885 16526 Ana shu jadvallar asosida amalga oshiriladigan hisob-kitoblarga asosan bir dona mahsulotning to‘liq tannarxi quyidagicha bo‘ladi ( 10- jadval ): 10-jadval Segmentlar Mahsulotlar turi Plombir (p.b.) Tort- muzqaymoq (p.b.) Mevali muz (p.b.) Toshkent bo‘limi 18,0 54,0 12,0 1-Filial (Xiva sh.) 18,6 40,0 12,6 2-Filial (Namangan sh.) 12,6 42,0 9,0 Shu o‘rinda qayd etish kerakki, ishlab chiqarish faoliyati natijalari tahlilini yakunlamasdan, ya’ni vujudga kelgan chetlanishlarni tahlil qilmasdan turib rejalashtirish bilan shug‘ullanish o‘z mohiyatini 269 yo‘qotadi. Buning uchun faoliyatning moliyaviy natijalari to‘g‘risidagi quyidagi 11-jadval ko‘rinishidagi hisobot shakli tuziladi. Jadvalda fabrikaning foyda markazlari hududiy segmentlar tashkil qilingan, shuningdek fabrika faoliyati ham har bir mahsulot turi bo‘yicha keltirilgan. 11- jadval Foyda markazlarning mahsulot turlari bo‘yicha hisobotlari shakllari, (pul biriligida) Ko‘rsatkichlar Jami yil boshidan Mas’ul Sabab reja bo‘yicha haqiqatda og‘ish Toshkent bo‘limi Foyda markazi direktori (FMD) FMD Plombir: - sotishdan olingan tushum 450 000 500 000 50 000 (B) Sotish hajmi va talabning ortishi -o‘zgaruvchan xarajatlar 261 900 270 000 8 100 (N) Xomashyo narxining oshishi -marjinal foyda 188 100 230 000 41 900 (B) Tushumning oshishi Tort-muzqaymoq: -sotishdan olingan tushum 567 000 610 000 43 000 (B) Sotish hajmi va talabning ortishi -o‘zgaruvchan xarajatlar 335 880 340 000 4 120 (N) Xodimlar sonining ko‘payishi -marjinal foyda 231 120 270 000 38 880 (B) Tushumning oshishi Mevali muz: -sotishdan olingan tushum 126 000 127 000 1 000 (B) Sotish va ishlab chiqarish hajmining ortishi -o‘zgaruvchan xarajatlar 27 720 35 000 7 280 (N) Xomashyo narxi va xodimlar sonining oshishi -marjinal foyda 98 280 92 000 -7 279 (N) Xomashyo narxi va xodimlar sonining oshishi 1-Filial Foyda markazi direktori (1-filial FMD) FMD Plombir: -sotishdan olingan tushum 291 400 350 000 58 600 (B) Ishlab chiqarish va sotish hajmining oshishi, dam olish maskanlariga talabning oshishi -o‘zgaruvchan xarajatlar 171 120 200 000 28 880 (N) Ishchilar sonining oshishi, sotib olish hajmining oshishi -marjinal foyda 120 280 150 000 29 720 (B) Tushumning oshishi Tort-muzqaymoq: -sotishdan olingan 87 890 80 000 -7 890 Ahol talabining qisqarishi 270 tushum (N) -o‘zgaruvchan xarajatlar 90 000 95 000 5 000 (N) Materiallar narxining biroz oshishi -marjinal foyda -2 110 -15 000 -12 890 (N) Tushumning kamayishi, xarajatlarning ortishi Mevali muz: -sotishdan olingan tushum 393 750 400 000 6 250 (B) Sotish hajmining oshishi -o‘zgaruvchan xarajatlar 236 502 237 000 498 (N) Ish haqining oshishi -marjinal foyda 157 248 163 000 5 752 (B) Tushumning ortishi, xarajatlarning biroz ortishi 2-Filial Foyda markazi direktori (2-Filial FMD) FMD Plombir: -sotishdan olingan tushum 214200 220 000 5 800 (B) Sotish hajmining oshishi -o‘zgaruvchan xarajatlar 128 520 120 000 -8 520 (B) Ishchilar sonining qisqarishi -marjinal foyda 85 680 100 000 14 320 (B) Xarajatlarning qisqarishi, tushumning ortishi Tort-muzqaymoq: -sotishdan olingan tushum 210000 220 000 10 000 (B) Reklama orqali sotish hajmining ortishi -o‘zgaruvchan xarajatlar 126 000 130 000 4 000 (N) Tannarxning ortishi -marjinal foyda 84 000 90 000 6 000 (B) Tushumning ortishi Mevali muz: -sotishdan olingan tushum 108000 100 000 -8 000 (N) Talabning tushishi, qish fasli tufayli sotish hajmining kamayishi -o‘zgaruvchan xarajatlar 64 800 69 000 4 200 (N) Materiallar yetkazib berish xizmatining narxi oshishi -marjinal foyda 43 200 31 000 -12 200 (N) Tushumning keskin kamayishi, xarajatlarning ortishi Fabrikaning tushumi 2 448 240 2 607 000 158 760 (B) Fabrika direktori Sotish hajmining ortishi Fabrikaning o‘zgaruvchan xarajatlari 1 441 542 1 496 000 54 458 (N) Xomashyo va materiallar narxi va xodimlar sonining ortishi Fabrikaning marjinal foydasi 1 006 698 1 111 000 104 302 (B) Tushum va xarajatlarni ortishi 11-jadvalda keltirilgan segmentar hisobot bir tomondan har bir mahsulot turi bo‘yicha marjinal daromad miqdorini hisoblash imkonini beradi, ikkinchi tomondan esa shartli-o‘zgaruvchan xarajatlarning oxirgi 271 moliyaviy natijalarning shakllanishidagi o‘rnini ko‘rsatadi.Ushbu hisobot shakli har bir tarkibiy tuzilma bo‘yicha olinayotgan foyda miqdorini tahlil qilish imkonini yaratadi. Shuningdek, foydaning umumiy miqdoriga har bir mahsulot qancha hissa qo‘shayotganligini ham aniq ko‘rish mumkin. Bu hisobot shaklining oddiyligi va ortiqcha hisob-kitoblarsiz holda tuzilganligi uchun ham barcha uchun yengil tarzda tushuniladi. Bu yerda bo‘lim va filiallarning ma’muriy-boshqaruv xarajatlari alohida-alohida tovarlar guruhi bo‘yicha taqsimlanmaydi. Chunki bunday xarajatlar hududiy segmentning umumxo‘jalik xarajatlari tarkibida hisobga olinadi hamda oxirida marjinal daromadlar miqdoridan qoplanadi. Operatsion xarajatlar fabrikaning butun faoliyati bilan bog‘liq bo‘lsada ular faqat Toshkent bo‘limi xarajatlari tarkibida hisobga olinadi. Bunday xarajatlar tarkibiga xodimlarning xizmat safari xarajatlari, fabrikaning ma’muriy va tijorat xarajatlari va shu kabi sarflar kiradi.Bunday xarajatlar fabrikaning umumxo‘jalik xarajatlari deb hisobga olinadi. Bunday xarajatlar alohida hududiy segmentlar o‘rtasida taqsimlanmaydi, ular fabrikaning marjinal daromadi hisobidan qoplanadi. Foyda bo‘yicha segmentar hisobotni tuzishning yana boshqa bir alternativ varianti ham bor. Unda marjinal daromad ko‘rsatkichi o‘rniga fabrika segmentlari bo‘yicha yalpi foyda ko‘rsatkichi hisoblaniladi. U quyidagi formula orqali hisoblanadi: Yüklə 140,29 Kb. Dostları ilə paylaş:
|