Sembolik bir dille bunun eksik bir keşif olduğunu, fakat yine de ilâhî hakikate bir tercüman gibi kabul edilmesi gerektiğini b

Bibliyografya :

İbn Rüşeyd, Mil'ü'l-'a.ybefİ mâ cümi'a bi-tû-li'l-ğaybe fi'l-uicheteyni'l-kerimeteyn ilâ Mek­ke ue Taybe{nşr. M. Habîb İbnü'1-Hoca], Tunus 1402/1982, neşredenin girişi, II, 21-26; Takıy-yüddin İbn Fehd, Lahzü'i-elhâ?(Zeylü Tezkire-ü'i-huffâz ti'z-Zehebî içinde, nşr M Zâhid el-Kevserî). Ditnaşk 1347/1928, s. 97-99; Safedî. et-Vâfı, IV, 284-286; İbnü'l-Hatîb. ei-İhâta, III, 135-143; a.mlf., Evşâfü'n-nâs fi't-tevârih ue'ş-şılât [nşr. Muhammed Kemâl Şebâne), Mağrib 1397/1977, s. 100-102; İbnü'l-Cezerî. ĞâyeJü'n-Nihâye, II, 219; İbn Hacer, ed-Dürerü't-kâmine, IV, 111-113; Süyütî, Buğyetü't-vu'ât, I, 199-200; a.mlf., Zeylü Tabakâti'l-huffâz(Zeytü Tez-kireti'l-huffâz ti'z-Zeheb't içinde). Dımaşk 1347/ 1928, s. 355-356; İbnû/I-Kâdî, Dürretü'l-hicâl, II, 96-100; a.mlf.. Cezuetü 't-iktibâs, Rabat 1973, I, 289-291; Makkarî. Ezhârü'r-riyâz fi ahbâri cİyâz{nşr. Mustafa es-Sekkâ v.dğr). Kahire 1939, II, 340-353;Keşfü'z-zunûn,], 209, 551; II, 1297, 1813; Şevkânî, et-Bedrüıt-tâli', s. 234; Abdül-hay el-Kettânî, Fihristi 'l-fehâris. I, 443-444; ay­rıca bk. İndeks; H. Derenburg. Les manuscrits arabes de t'Escurial, Paris 1928, III, 244-245, 247-249, 282-284, 299; Brockelmann, GAL, II, 317; SuppL, II, 344; Ketıhâle, Mu'cemü't-mü-3ellifîn,X\, 93-94; Ziriklî, el-A'lâm (Fcthullah), VI, 314; Cezzâr, MedâhUü'l-mü'eüilin, s. 547; Avâtıf Muhammed Yûsuf Nüvvâb, er-Rahalâ-tü'l-Mağribiyye ue'l-Endelüsiyye, Riyad 1417/ 1996, s.İlO-116; Ahmed Ramazan Ahmed, er-Rihle oe'r-rahhâletü 'i-müslimûn, Cidde, ts. |Dâ-rül-beyâni I-Arabî), s. 343-345; Abdullah Ken-nûn, ibn Rüşeyd (Meusû'adj meşâhiri ricâli'l-Mağrib içinde). Beyrut, ts. (Mekrebetül-medre-siyye); Muhammed el-Fâsî, "İbn Rüşeyd el-Filı-rî", Mecelletü Ma'hedi't-mahtLitâü'l-'Arabiyye, V/l, Kahire 1378/1959, s. 31-42; Abdülkâdir Zimâme, "er-Rahhâletân es-Sebtiyyân İbn Rü­şeyd ve't-Tücîbî", el-Menâhit, XXII, Rabat 1982, s. 544-563; Muhammed Habîb İbnü'1-Ho-ca. "Rihletü İbn Rüşeyd târihtin hâfilün H'ş-sekafe ve'1-fikr frl-karni's-sâbi"', el-Akade-miyye, sy. 1, Rabat 1984, s. 153-171; R. Arie. "ibn Rushayd", E\? (Fr), III, 933-934; Ca'fer-i Şİâr - Mehdî Selmâsî, "İbn Rüşeyd", DMBİ, III, 585-586.

1 bk. Ahmed b. Muhammed b. Mesrûk

2 bk. Abdullah b. Mes'ûd

3 Saîd Murâd, s. 33

4 Tabakâtû'l-MuHezite, s. 119

5 Kâdi'l-kudât'Abdülceb-bârb. Ahmed el-Hemedanî, s. 51

6 Mezâhibü'l-İstâmiy-yîn, I, 394

7 el-Kelâmn't-hayât,VL 135b

8 et-Tez-kire, s. 74

9 gıyâb-ı vücûd

10 et-Kelâm fi't-hayât, vr. 92b

11 İbn Ebü'I-Hadîd, 1,8

12 a.g.e., VI, 376-377

13 nr.B-27984

14 Neşriy-ye-i Kİtâbhâne-i Merkezî-i Dânişgâh-i Tah­ran, II, 156vd

15 İbnü'l-Murtazâ, s. 119

16 Neşriyye-i Kitâbhâne-i Mer­kezî-i Dânişgâh-i Tahran, II, 156; Sezgin, 1,627

17 Şerhu Nehci'l-belâğa, VI, 376-377; VII, 10; XIII, 315-316

18 İbn Bâcce

19 Wilfinson, s. 6-7-, krş. Delâtetü'l-hâ'irîn, s. 293

20 İbnü'l-Kıftî, s. 317-318; İbn Ebû Usaybia, s. 582

21 De/â/etü7-hâVm, neşredenin önsözü, s. Vlf-VHl; Muhammed b. Şerîfe, " Havle 't-tesâmuhi'd-dînî ve İbn Meymûn ve'1-Muvahhidîn", Hatkatü uaşl beyne'ş-Şark ue'i-Ğarb: Ebû Hâmid el-Oazzâlî ue İbn Meymûn içinde, s. 20-37; Abdülhâdî et-Tâzî. "İbn Meymûnbi-Fâs", a.g.e. için­de, s. 209-211

22 Rabbi Judah İbn Shoshan

23 risalenin aslı Ox-ford'da Bodleian Library'de bulunmakta olup İbrânîce ve İngilizce çevirileri yapıl­mıştır, bk. Wilfinson, s. 7-8

24 İbnü'l'Kıftî, s. 318; Wıl-finson'a göre bu durum ailenin iyi bir mad­dî imkâna sahip olduğunu göstermektedir; bk.Mûsâ b. Meymûn, s. 10

25 İbnü'i-Kıftî, s. 392-394

26 a.g.e., s. 318

27 ibn Ebû Usaybia, s. 582

28 meselâ bk. a.g.e., s. 582-583

29 bu kitabın ve diğer eserlerinin yazma nüshaları için bk.Brockelmann.GAi., 1,644-646; SuppL, I, 893-894

30 Les huit chapitres, Paris 1927, 2. bs

31 TheEight Chap-ters of Maimonides on the Ethics, New York 1912

32 Tevrat öğretisi" veya "Tevrat'tan sonra gelen ikinci kitap" gibi anlamlara geldiği konusunda farklı görüşler vardır

33 Mişna tefsiri

34 Wilfinson, s. 47-53

35 Constantinople 1509; Venedik !524, 1550-1551;Amster-dam 1702-1703; Leipzig 1862

36 I-III, 1887-1889

37 Proceedings of the Ameri­can Academy for Jetuish Research, X 11939], s. 1-42,60-105

38 Yemen'deki bir öğrencisine mektubu) (New York 1952

39 Essays on Maimonides içinde, New York 1941, s. 93-121

40 Delâletü't-hâ'irîn, neşredenin önsözü, s. XV

41 bk. bibi

42 Fu-şûlü'l-Kurtubİ, Fuşûlü Mûsâ fİ'Hıb

43 Lemberg 1805. 1834-35; Vilna 1888; Ze-rahya b. tshak tarafından gerçekleştiri­len başka bir İbrânîce tercümesiyle diğer bazı dillere yapılmış çevirileri için bk. Wilfinson, s. 144; Ullmann, s. 167; Me-yerhof,XI|1929|,s. 143-144

44 Meyerhof, XI [ 1929|, s. 142

45 Traitedepoisons, Paris 1865, 1935

46 Giffe und ihre Heilungen, Berlin 1873

47 Venedik 1514, 1518, 1521; Leiden 1531

48 Ullmann. s. 167; Meyerhof. XI11929], s. 149

49 Wilfinson, s. 151-152; Me­yerhof, XI [1929|, s. 146

50 Ullmann,S-168; Meyerhof,XI|1929|,s. 145

51 Ayasofya. nr. 3711

52 Yukarı Mısır meliki

53 muhtemelen el-Meli-kü'l-Efda! Nûreddin Ali

54 çevirileri, neşirleri ve muhtevası için bk. Wilfinson,s. 154-157; Ullmann, s. 168-169; Meyerhof, XI 11929], s. 150-153

55 yazma nüshaları, çevirileri ve muhtevası için bk. Ullmann, s. 168-169; Meyerhof, XI 119291. s. 142-143

56 Teshtıbot She elot üe-lggarot, Constantinople 1520; Ko-bez TeshubotRambam, Leipzig 1859

57 LVIII-LXIl, Frankfurt amMaln 1996

58 bk. müntehe't-taueb

59 Zehebî, A'lâmü'n-nübelâ', XVI, 407

60 İbnü'l-Cezerî, en-Neşr, I, 75. 82. 84,86,90,93,94

61 Teymûriyye, nr. 282/1

62 Sezgin, 1, 46

63 a.g.e., ay

64 nr. 1634

65 nr. 115, 214 varak

66 XI, 259

67 GAL Suppi., 1,328

68 Tâcü7-tarûs,"ksm"md

69 İbnü'n-Nedîm.s. 335

70 Zehebî,Ma'rifetü't-kurrâi, II, 598

71 Mîzânü'l-Cüdâl, III, 519

72 Ma'rifetü'l-kurrâ1, 11, 600

73 İbn Miskeveyh, 1, 285

74 a.g.e., ay

75 Ebû Hayyân et-Tevhîdî, Vlll, 65

76 Zehebî, Ma'rifetü'l-kurrâ3, II, 598

77 İbnü'l-Cezerî. II, 124

78 Yâkût, XVIII, 150-151 Zehebî. Macrifetü'l-kurrâ\ il, 598-600; İbnü'l-Ce­zerî, II, 124; İbn Miksem'in tefsir ve kıraat kitaplarında yer alan farklı okuyuşları İçin bk leffery. 1,9-32

79 a.g.e., l, 33

80 Brockel-mann, GAL Suppi, i, 943

81 Ha­dis, nr. 1558

82 Fuâd Seyyid, I, 215

83 Şifâ'ü'ş-şudûr

84 el-İntişâr, s. 75, 104

85 yağmurda ıslandıkları için pis kokan köpekler

86 Ebû Ha­lef el-Kumnû s. 92; Şehristânî, I, 169

87 Ebû Cafer et-Tûsî, İhtiyâru ma'rifeti'r-ricâl.s. 555

88 Makâlât, s. 42, 54

89 Rauiâtû'i-cennât, s. 70

90 Lectures on Ambic His-torians, s. 137

91 İbn Miskeueyh, s. 79; e/-Hifcme(ü7-hâ/j'de,neşredenin girişi, s. 21

92 Muhsin el-Emîn.X, 164

93 et-İmtâ' ue'l-mu'ânese, I, 32, 35-36;Meşâlibü't-üezlreyn, s. 18-19; krş. Yâküt, 11,88; Arkoun, L'humanisme arabe, s. 61

94 İhbârüVutemâ'.s. 331

95 Vefeyât, 11,91

96 GALSuppi, 1,582

97 Mu'-cemü'l-ü.debâ, 1,91

98 II, 88-96

99 İbn Miskeueyh, s. 45, 71; B£O, XVII, 7-18

100 Phitosophy in the Renaissanceoflslam,s. 135

101 Tecâribü'l-ümem, 11, 124-125

102 a.g.e., II, 184

103 a.g.e., II, 198,276

104 a.g.e., II, 231

105 a.g.e., II, 224-225

106 a.g.e., II, 338

107 Seâlibî, I, 96; Yâküt, II, 90

108 Tecâ­ribü'l-ümem, II, 393

109 Ebû Hay­yân et-Tevhîdî, eş-Şadâka ue'ş-şadîk, s. 31

110 Tetimmetü'l-Yetîme, I, 96; el-Hikmetü't-hâlide, neşredeningirişi, s. 19

111 M.S. Khan,XXI-XXli(Leiden 1968-19691, s. 235-247

112 Acyânü'ş-ŞVa, X, 141

113 İbn Miskeueyh, s. 3

114 Tetimme, s. 28-29, krş. Ibnü'l-Kıftî, s. 332

115 Tetimmetü 'l-Yettme, 1,97

116 L'humanisme arabe, s. 109

117 Mu'cemü'l-üdebâ', 11,88

118 meselâ Hânsârî

119 Rauzâtü'l-cennât, s. 71; ayrıca bk.Ziriklî, I, 204-205

120 meselâ bk. Abdullah Ni'me, s. 141-142

121 el-lmtâ ve'l-mu'ânese, I, 32-36, 48, 1 36; II, 2, 39; III, 227

122 Mu.'cemü'1-üde-bâ\ II, 95-96; ayrıca bk. Donaldson, s. 123

123 el-Mukâbesât, s. 306-309

124 Muh­sin el-Emîn,X, 139

125 meselâ et-Fevzü'l-asğar

126 The Tajarib al-ümam, neşredenin girişi, T. 11 12; M. İkbal, s. 26

127 el-ilmü'i-ednâ

128 el-ilmü'l-evsat

129 el-ilmü'l-a'lâ

130 e/-Fevzü'l-aşğar, s. 35-40

131 vâcibü'l-vücûd

132 a.g.e.,s. 41-52

133 burhânü's-selb

134 a.g.e., s. 52-59

135 a.g.e., s. ti 1-118; krş.Tehzîbü'l-ahlâk, s. 76-81

136 Tetmbü. 'l-ahlâki, s. 13-17; el-Feozü 't-aşğar, s. 61-67

137 en-Nefs ue't-%& s. 69-70,80

138 el-Feuzü'l-aşğar, s. 84-90

139 Tehzîbü 'l-ah~ lâk, s. 23-24, 61-63

140 tehzîbü l-ahlâk

141 a.g.e., s. 91

142 a.g.e., s. 41-44

143 a.g.e.,s. 26-27,34-37

144 Risale fi mâhiyye-«7-%dt s. 12-20

145 el-Lezzât ue'l-âlâm,s. 100-101

146 a.g.e., s. 98-99

147 Tehzîbü'l-ahlâk,s. 22-23, 38, 153-154

148 el-Feuzü't-aşğar, s. 126-127

149 Marcotte, LXXl/2|1997],s.5-6

150 el-Feuzü't-aşğar, s. 128

151 Ayasofya, nr. 3116-3121

152 nr. 5838

153 nr. 1709

154 Kitâbü't-Tahâre ve tahâretü'n-nefs

155 L'hu-manismearabe.s. 109

156 II, 634/ 31

157 El2 |İng.|, 1,126-127

158 L'humanisme arabe, s. 111

159 nr. i 37

160 Brockelmann, I, 584; Abdülazîz İzzet, s. 131; el-Hikmeti!'l-hâlide, neşredenin giri­şi, s. 24

161 Rİsala fi ma'iyyat al-cadl wa ba­yan Aqsamih de Miskawayh", Hesperis-Tamuda, II 11961], s. 215-230

162 An Unpublished Treatise ofMis-kaıvaih on Justice, Leiden 1964

163 meselâ bk. s. 23

164 nşr. Ali et-Tûbacî es-Süyûtî, Kahire 1982

165 nr. 1463

166 Deux epîtres de Miskavayh", BEO, XVII11961-19621, s. 7-74

167 Beyrut 1981], s. 57-97

168 Mİskawayh: De l'in-tellectetdel'intelligible", Arabica, XI |Lei­den 1964], s. 83-87

169 Le livre de l'in-tellect et de I'intelligible de Miskavuayh. Prensentation et essai de traduction", a.g.e.,XXXVII (Leiden 1990], s. 114-122

170 The Ri-sâlah fî al-cAql we aI-Macqül of ibn Mis-kawayh: An Epistle on the Intellect and the Intelligible", !C, LXX/2 [Haydarâbâd 1996|, s. 1-17

171 Mu'cemü'l-üdebâ', 11, 95-96

172 el-Mukâbesât, s. 306-309

173 Miskavvayh's Theory of Self-Purifîca-tion and the Relatİonshİp between Phi-losophy and Sufism", Journal oflslamic Studies,V/\ [1994|, s. 35-51

174 Risale fı't-tabfa, Risale fî cevheri'n-nefs, Fi'l-Bahş canhâ. Makale fi'n-nefs, el-Mekülâtii'ş-şe-tâş, Ft İşbâU's-suueri'r-rûhâniyye, Fî işba-tizâlike eydan. Fi işbâti zâlike eydan ft'l-Hlleü'l-ûlâ, el-Faşl beyne'd-dehr ue'z-za-mân

175 Textes inedits de Miskawayh", A/sJ.,V[l963J,s. 181-205

176 Le 'textes inedits' attribues â Miskawayh. Presentatİon et traduction", Reuüephilosophiçue de Louuain, LXXXV11 11989|, s. 215-234

177 Sezgin, IV, 291

178 İb-nÜ'l-Kıftî, s. 331-332

179 İbn Ebû Usaybia. s. 331

180 Yâküt, II, 91

181 aş. bk

182 Paris, MS, Hebr. 1036, vr. la-6b, 7a-9b

183 bk. bibi

184 DSB, VII, 82

185 Tefsîru Mâ ba'de't-tabfa, II, 665

186 Or, nr. 152

187 1, 223; ayrıca bk. neşredenin girişi, I, 32-35

188 el-clber, 1, 121

189 Zehebî, Mairifetü't-kurrâ\ 1,221; İbnü'i-Cezerî, Gâyetü'n-Nihâye, 11. 167

190 Mizzî, XXI, 430

191 İbnü'l-Cezerî, Ğâyetü'n-Nİhâye, II, 167

192 a.g.e., a.y.

193 Kırâ'âtü'l-kurrâ'i'l-ma*rû.fln. s. 28; ayrıca neşredenin girişi, s. 75-76

194 Nuruosmaniye Ktp.,rır. 40

195 nüshaları için bk. el-Fihrisü'ş-şâmit, 1, 108-109

196 İb-nü'l-Cezevî, en-Neşr, 1, 83

197 Süleymaniye Ktp., Lâleli, nr. 23

198 Kastallânî, I, 91

199 Kırâ'atü'l-Hasent'l-Başrî ue Ya'-küb

200 nr. 70, vr. I-15

201 Hu-dar İbrahim Selâme, 1,88

202 I, 91, 169

203 II, 1322

204 Fâzıl Ahmed Paşa, nr. 31, vr. 84-95

205 Mtzanü't-iHidâl, III, 212

206 Müsned, M, 248; Müslim, "Birr", 52;Tirmizî, "Tfefsîrü'l-Kur'ân", 4/24; Nesâî, VI, 328; ayrıca bk. Mizzî, XXI, 430-431

207 bk. Temîm b. Übey

208 el-Rhrist, s. 12

209 Mu

210 İbnü'l-Cevzî, VI, 309

211 15 Rebîülâhir 316/ 7 Haziran 928

212 15 Muharrem 317/28 Şubat 929

213 İbn Miskeveyh, I, 200

214 16Cemâziyelevvel 318/16 Haziran 930

215 İbn Hallikân.V, 114

216 Mes'ûdî, s. 376

217 10 Zilhicce 320/ 12 Aralık932

218 6 Cemâziyelevvel 322 / 24 Nisan 934

219 İbn Miskeveyh, I, 286

220 İbn Halli-kân.V, 114

221 6 Cemâziyelevvel 323/13 Nisan 935

222 15 Şevval 323/17 Eylül 935

223 10 Cemâziyelevvel 324/ 11 Nisan 936

224 a.g.e., V, 114

225 İbn Miskeveyh, 1, 287-291, 322-329; tbn Hallikân, V, 115

226 İbn Hallikân, V, 115

227 İbnü'l-Cevzî, VI, 311; İbn Hallikân, V, 113-115

228 Sûlî, s. 142; İbnü'l-Cevzî, VI, 311

229 İbn Hallikân, V, 116-117

230 Müıcemü'i-üdebâ\ IX, 31-32

231 el-Fih-rist, s 12

232 bk. Merrâküşi. İbn Mûsâ

233 XX, 35-36

234 el-ürcûze-tü't-Elfiyye

235 Keşfü'z-zu-nûn, I, 155-157; Abdülkerîm Muhammed el-Es'ad, s. 188-196

236 Ha­san el-Cebbûrî, el-Elfiyye beyne İbn Mu'U oeİbnMâlik, Kahire 1412/1991; Abdülke-rîm Muhammed el-Es'ad, "Beyne elfİyyeti İbn Muctî ve Elfiyyeti tbn Mâlik", ed-Dâ-re, IX/2 |Riyad 1404/1983Î.S. 96-97; a.mlf., "Beyne Elfiyyeti İbn Mu'tî ve Elfiyyeti İbn Mâlik", Makâtât müntehabe, Riyad 1415/1994, s. 180-254

237 el-Be-d? ft sınâ'ati'ş-şi'r

238 nşr. Mustafa es-Sâvîel-Cüveynî, İskenderiye 1417/1996

239 Kitâbü's-Seb'a, s. 88,98,99; Zehebî, Ma'rifetü'l-kurrâ1,1, 468

240 Kitâbü's-Seb% s. 92; Zehebî, Ma'rifetül-kurrâ', 11, 533-535

241 Nâfi'b. Abdur­rahman, Ebû Amrb. Alâ, Abdullah b. Âmir, Abdullah b. Kesîr, Âsim b. Behdele. Ham­za b. Habîb, Ali b. Hamza el-Kisâî

242 İbnü'l-Cezerî, en-Neşr,], 33-34

243 İbnü'l-Cezerî, en-Neşr, 1, 36, 39

244 EbûŞâme,s. 162

245 İbnü'l-Cezerî, en-Neşr, 1,39

246 bk. ei-ahrufüvseb'a

247 İslâm Düşüncesinin Teşekkül Devri, s. 328

248 Ebû Şâme, s. 186 vd.; Zehebî, Ma'rifetü'l-kurrâ', II, 549 vd., 589 vd.).

249 Chester Beatty Li-brary, nr. 4930

250 Sezgin, 1,14

251 Arberry, VI, 146

252 nşr. Ali en-Necdî Nâsıf-Abdülfettâh İsmail Şe-lebî, Kahire 1386/1966

253 İbnü'n-Nedîm, s. 154, İbn Hayr, s. 23-24

254 Kadî İyâz, II, 435

255 lll, 575

256 Şevki Dayf. 11, 235

257 Cezzâr, ııı, 1584

258 İbn Hallikân. VI, 342

259 Ebü'l-Ferecel-İsfahânî, XVIII, 254

260 VI, 344

261 Dîvân, s. 95-97

262 Ebül-Fe-recel-lsfahânî, XVIII, 186

263 Dîuân, s. 230-232

264 Câhiz, I, 143

265 Ebü'l-Ferec el-İsfahânî, XVIII, 264; İbn Halükân, V, 392

266 Divân, s. 53-59

267 Ebü'l-Ferec el-İsfa-hânî, XVIII, 274-278

268 a.g.e., XVIII, 280, 282

269 a.g.e., XVIII, 285

270 İbn Hallikân, VI, 350-351

271 İbn Kuteybe, 1, 362-363

272 Yâküt, XX, 43; Sezgin, 11, 325

273 Cuma-hî, II, 679

274 GAS, II, 325-326

275 bk. bibi

276 Sezgin. II. 326

277 l-X, Beyrut 1399-1402/ 1979-1982

278 I-VI1I, Beyrut 1418/1997

279 nşr. Abdurrahman b. Süleyman el-Useymîn, I-1II, Riyad 1410/ 1990

280 nşr. Abdullah es-Sıddîk, Kahire 1955; Kahire, ts.|Mektebetü'l-Hancî|; Bey­rut 1404/1984; Kahire 1990

281 Hediyyetü'l-'ârirtn, 1,21; îzâhu'l-meknûn, 1. 3

282 İbn Müflih

283 el-Mu'cemü'l-muhtaş, s. 266; el-Bi-daye, XIV, 294; Burhâneddin İbn Müflih, II, 519

284 l-lll. Kahire 1339/ 1921; nşr. Abdüllatîf Muhammed es-Süb­kî, 1-V!, Kahire 1341/1922;nşr. Abdüssettâr Ahmed Ferrâc, 1-VI, Beyrut 1415/1985

285 nşr. Ali b. Abdullah Âl-i Sânî, Katar 1379/1960; nşr. Abdüssettâr Ahmed Fer­râc, [-VI, Kahire 1388/1967. Kitâbü'l-Fürû' ile birlikte; Beyrut 1405/1985

286 l-lll, Kahire 1348/1929. 1987; Riyad 1391/1971, 1397/ 1977; MI], nşr Şuayb el-Arnaût - Ömer el-Kayyâm, Beyrut 1416/1996

287 I-II, Ka­hire 1369/1950; Riyad 1984

288 1401, 1404, Câmiatü'l-İmâm Muhammed b. Su-ûd

289 Telljîşu Mecmaci'l-âdâb, İV/1, s. 100, 256

290 Târihu'l-İslâm, XI, vr. 107a

291 TethîşuMecma'i't-âdûb, İV/1, s. 141-142

292 el-Vâfi. 1,50

293 Gaye-tü'l-ihtişâr, s. 90

294 Arkeoloji Müzesi Ktp., nr 1202

295 Caferoğ-1 u, 11, 148

296 nr. 1202

297 nr. 60

298 Anc. fondTurc, nr. 208

299 bk. bibi.

300 İbn Mü­hennâ Lügati", İkdam, nr. 9058, 5 Haziran 1338/1922

301 İbnü-Mühennû Lügati, İstanbul 1934

302 bk. bibi

303 Szeged lözsef Attila Tudomânyegyetem, Altaisz-tikai Tanszek Nemeth Gyula Köynvtâra, nr 73

304 İbnü'l-Fuvatî, lV/2,s. 724

305 a.g.e., İV/3, s. 104, 304

306 a.g.e., İV/1, s. 100, 104

307 a.g.e., N/l, s. 141

308 bk. İbn Manzür

309 Mes'ûdî'ye göre \Mürûcü'z-zeheb, 11, 424] Mücâşi' b. Ver­dân

310 Mes'ûdî'­ye göre \a.g.e., İl, 4241, Şebîb b. Necde

311 İbn Sa'd, III, 36

312 Müberred, III, 1169; Mes'û-dî, II, 424; Ebü'l-Ferec el-İsfahânî. s. 33

313 el-Kâmil, III, 1117

314 24 veya 26 Ocak 661

315 Taberî, I, 3464

316 el-Bakara 2/204

317 bk. Abdullah b. Muhammed b. Münâzil

318 bk. ibnü's-sayrafî, ebü'l-kâsım

319 bk. bibi

320 Princeton 1930; Bağdad 1965; Kahire, ts.; Beyrut 1981

321 Dîuânü Üsâmeb. Mün-kız

322 gazel, vasf, müleh, medih, edep, risâ

323 Ousâma b. Munkidh, i. La uie d'Ousama, Paris 1889-1893

324 nşr. Ahmed Ahmed Bedevî-Hâmîd Abdülmecîd, Ka­hire 1380/1960; Beyrut 1407/1987

325 nşr. M. le Marquis, Paris 1893; nşr. Abdüsseiâm Muhammed Hârûn, Kahire 1370/1951, 1 392/1973; nşr. HasanAbbas, İskenderiye 1978; Kahire 1981

326 tıpkıbasım!, nşr. Şuaybel-Arnaût, Dımaşk 1 385/1965; Kahire 1992; nşr. Mus­tafa Hicazî, Kahire 1968

327 Kitâbü Lâmiyyeü't-âdâb

328 nşr. Zeyneb İbrahim el-Kârût, Me-nâktbü Emlri'l-müminin 'Ömerb. ei-Ha\-tâb, Beyrut 1407/1987; nşr. Naîm Zerzûr, Sîretü ue menâkıbü 'Ömer b. 'AbdiFazîz, Beyrut 1404/1984

329 Safedî, V, 254

330 Lisanü 'l-Mîzân, V, 438

331 Tezkiretü'l-huffâz, IV, 1449

332 Fâsî, II, 407-408

333 Mtzânü'l-i'tidât, IV, 73

334 el-Vâfi.v, 255

335 Dârü'1-kü-tübi'z-Zâhİriyye, Mecmua, nr. 103, vr. 172-177

336 a.g.e., ay

337 GAL |Ar.i, VI, 281-282

338 Abdülhay el-Ket-tânî, II, 580

339 706; ay­rıca bk. DİA, XVI, 276

340 Târîhu Mışr

341 Safedî, IV, 188

342 Bibliotheque Nationale, nr. 1688

343 RHCOr., III 11884|, s. 457-473

344 Safedî, IV, 188

345 bk. Yahya b. İbrahim

346 Hifnâvî, s. 92; Ahmed Bâbâ et-Tinbük-tî, s. 364

347 Terâcimü '1-mü'etU-fin, V, 8

348 iki cildi Tunus el-Mektebetü'l-vataniyye, nr. 5808'de kayıtlıdır; ayrıca bk. Sezgin, 1,471

349 Zeytûne Camii Ktp.,nr. 2534

350 Kehhâle, VI, 142

351 bk. Abdullah . Nâfi'

352 Jbn Hallikân. 1, 30

353 Dâvûdî, 1, 261

354 İbnü'l-Cevzî, IX, 68-69; İbn Hallikân, 1, 29-30; 11,385

355 Ve-fegât, 111,99

356 İstanbul 1330, s. 123-153

357 Fâ­tih, nr. 4097

358 1973, Kahire Üniversitesi Edebiyat Fakültesi

359 nr. 22

360 Sezgin, VIII, 143; DMBİ, V, 21

361 Süyûtî, 11, 67; Kehhâle, V, 75; VI, 116

362 Hediyyetü't-'ârifîn, 11, 92

363 11 veya 17 Ekim 1155

364 veya Ahmed b. Hanbel'in

365 el-Muntazam,X, 163

366 Tezkirem1 l-huffâz, IV, 1289

367 Sezgin, VIII, 226

368 Hediyyetü'l-'ârifin, II, 92

369 Teymûriyye, Lügat, nr. 76

370 nr. 1589

371 İbn Re­ceb, I, 228; Hediyyetü'Varifin, II, 92

372 Keşfü'z-zunCın, I, 163; Hediyyetü't-'ârifın.U, 92

373 İbn Receb, I, 228

374 hâfızü'ş-Şâm

375 ed-Dau'ü'Mâmı'.VIH, 106

376 6 veya 17 yahut 18 Ekim 1438

377 İbnü'1-İmâd, Vll, 243

378 Umumi, nr. 6181, vr. 1-10

379 Mecmua, nr. 1003, vr. 81-158

380 nr. 278

381 Dârü'1-kütü-biz-Zâhiriyye, Hadis, nr. 307. vr. 1-3; nr. 284, vr. 26-34

382 Mecmua, nr. 106

383 Ahlwardt, 11, 231

384 geniş bilgi için bk. Takıyyüd-din İbn Fehd, s. 322-324

385 Mecmua, nr. 106,6varak

386 nşr. Mahmûd Saîd Memdûh, Beyrut 1405

387 Mektebe-tü'l-Haremi'l-Mekkî, Mecmua, nr. 106,8va-rak

388 Umumi, nr 6l8l.vr. 2-1 3

389 M. Nâsırüddin el-Elbânî, s. 124

390 Ket­tânî, nr. 2I24

391 Ziriklî, VI, 237; et-Fihrisü'ş-şâmit, II, 870

392 el-Fihrisü'ş-şâmü, III, 1746

393 Mektebetü'l-Hare-mi'l-Mekkî, Mecmua, nr. 106, 15 varak

394 Meclis fi hatmi Şahîhi'l-Buhâ-rî

395 Aziz Mahmud Hüdâyî, nr. 157

396 Mecmua, nr. 106, 15 varak

397 nr. 2014

398 nşr. Meş'al b. Bânîel-Cibrînel-Mutayrî, Beyrut 1415/1995

399 M. Nâsırüd-din el-Elbânî, s. 125

400 Hadis, nr. 284, vr 43-92

401 Mektebetü'l-Hare-mi'l-Mekkî, Mecmua, nr. 106, 8 varak

402 nr. 4098

403 Mecmua, nr. 1408

404 İftitâhu'l-kârî li-Şahîhi't-Buhârî

405 Dârü'l-kütübi'l-Misriyye, Mecmua, nr. 25929 B.. vr. 1-1 2

406 İlâ mizanı yeu-mi'i-kıyâme)[nşr. Meş'al b. Bânîel-Cibrîn el-Mutayrî, Beyrut 1416/1996

407 eserin Muham­med b. Nâsırüddin es-Süvâî'ye ait olduğu da söylenmektedir |İbn Nâsırüddin. et-Ten­kih, neşredenin girişi, s. 36

408 ed-Dau'ü'l-tâmF.VUl. 104

409 el-Mecmacu 7-mü'esses, III, 287

410 nr. 1070, vr. 64-129

411 Verzeichnis, II, 18

412 I-VI, Beyrut 1403/1982

413 l-x, Beyrut 1414/1993

414 1405/ 1984, Câmiatü Ümmi'l-kurâ

415 ür-cûze fi'1-hu.ffâz ue şerhihâ

416 nr. Add. 7350

417 nr. 6457. Emanet Ha­zinesi, nr. 1234

418 Feyzullah Efendi, nr. 1412

419 Lâleli, nr. 2067, müellif hattı nüsha ile mukabele edildiği belirtilmektedir

420 Tarih. nr. 140

421 s. 165-227

422 Mektebetül-Hare-mi'1-Mekkî, Mecmua, nr. 106, 6 varak

423 es-Sürrâk mine'd-du'afa1

424 Fihri-sü't-feharis, İl, 676

425 British Museum, Sup-plement, nr. 487/3

426 Fih-risü'l-fehâris, 11,676

427 hoca­larının sekiz tabaka halinde ele alındığı bir eserdir

428 Umu­mi, nr. 5567, vr. 61-66

429 Mecmua, nr 106

430 Feyzullah Efendi, Mecmua, nr. 2137/3, vr 55a-70b

431 Mecmua, nr. 3296, vr. 17-24

432 Umumi, nr. 5567, vr. 35-60

433 Ketîânî, nr 2694

434 Zi-riklî, VI, 237

435 nr. 1894, 310 varak

436 Fıhrisü mahtû$âti'z-Zâhiriyye, M, 639

437 Tarih, nr. 10599, 25 varak

438 Sîre, nr. 38/2, 52/2

439 nr. 4658, 9 va­rak, müellife okunan bir nüsha

440 GALSuppL, II, 83

441 Feyzuİlah Efendi, Mec­mua, nr. 2137/1, vr. 2a- 23

442 Mecmua, nr. 106,8 varak

443 Ziriklî, VI, 237

444 Mek-tebetü'l-Cetâles-Süyûtls. 103

445 Mektebetü'l-Haremi'l-Mekkî, Terâcim.Dihlevî.nr. 106/1, ovarak

446 nr. 398

447 el-FihrisU'ş-şâmü.tt, 1082

448 Hadis, nr. 351, vr. 1-170

449 Mecmua, nr. 106, 3 varak

450 nr. 286/7

451 nr. 2992

452 Burhâneddîn İbnMüflih, 1, 203; Sehâvî, ez-Zeyl,s. 114; İbnü'1-İmâd, VII, 250

453 en-Nüket

454 Zer-keşî'nin Şahlh-i Buhârîye yaptığı şerhin hâşiyesidir

455 İbn Müf-lih'in eseri üzerine yazılmış bir haşiyedir

456 İbn Re-ceb'in ez-Zeylcalâ Tabakâti'l-Hanâbile's'ı-ni ihtisar etmiştir

457 Târi-hu'd-düuet ue'l-mülük, İV/1, s. 6

458 Gottschalk, s. 11

459 Safedî, 1, 173

460 Bibliotheque Nation-ale, Ar., nr. 1507

461 nr. 521

462 Rosen, s. 95-98

463 özel­likle Doğu Anadolu

464 Notices sommaires des man-uscrits arabes, s 95-98

465 Estratti del Tarih Mansuri, Palermo 1884

466 BEO, sy. 7-8, s. 113-158

467 a£-7an7ı al-Mansü-n, edition de l'unicum de Leningrad, Mos-cou 1960

468 WZKM, LVl 11960], s. 55-67

469 İbn Receb. II, 184

470 et-Takyîd fî ma1rifeti ruvâti'l-tcütübi ue'l-mesanîd

471 et-ls-Üdrâk'ale'l-lkmâl

472 I-IV, Mekke 1410/ 1989

473 Dârü'l-kü-tübi'z-Zâhiriyye, nr. 1214

474 İbnü'l-KayserânVninKitâbü'l-Ensâbi'l-müttefika'-sına talebesi Ebû Mûsâ e!-Medînî'nin Zi-yâdât cülâ Kitâbi't-Ensâb adıyla yazdığı zeylin zeylidir

475 İbn Hallikân, IIT, 156, 158; Safedî, XVIII, 388

476 İbn Fazlullah el-Ömerî, XIII, 265

477 Şezerât, IV, 397

478 İbnü'l'Esîr, III, 294

479 Şevki Dayf. VII, 210

480 Zehebî, XVI, 322

481 DMB/,V, 31

482 Brockelmann, GALSuppl.A, 150

483 I, 24; M, 93; V, 151-!52:VH,211-216;Xl, 162; XIII, 114

484 Meselâ bk. Safedî, XVIII, 388-389

485 Turhan Valide Sultan, nr. 272

486 nr. 3944

487 ed-Dürerü'l-kâmine, IV, 340

488 Tabakât, !X, 273

489 el-İ'timf ue'l-is-Üdrâk 'a/â men cemana Dîvane İbn Nübâte el-Mışri

490 rışr. Muhammed Ebüi-Fazl ibrahim, s. 358-370; nşr. Müfîd Kumeyha, s. 235-244

491 bk. Hizânetü'i-edeb, s. 14-15, 284-289

492 s. 585-592

493 MMİIr., II, 302-310

494 nşr ÖmerMûsâ Bâşâ, Dımaşk 1392/1972

495 s. 104-109

496 el-Mü'eyyediy-yât

497 nşr. Halîl Mutrân, Kahire 1323

498 İbnü'l-Cevzî, Vll, 84; Zehebî, A'lâmü'n-nübelâ',XVI, 146

499 Keşfü't-mahcûb, s. 382

500 Sem'ânî, lll, 279; Zehebî, Actâmü'n-nübelâ\KV], 148

501 a.g.e., s. 455, 456, a.mif., Usûlü't-Melâmetiyye, s. 1 52

502 Sülemî, Tabakât, s. 455

503 Kuşeyrî, s. 430

504 Sülemî, Tabakât, s. 455-456

505 Kuşeyrî, s. 657

506 Sülemî, Tabakât, s. 454-456

507 Zehebî, A'/âmü'n-nübelâ3, XVI, 146

508 Mecmua, nr. 1584/3

509 Şeşen, II, 230

510 bk. kenzü'd-dekâik

511 GALSuppl, II, 87, 427

512 s. 10

513 s. 493

514 GAL, II, 401; ayrıca bk. el-EŞ-BÂH ve'n-NEZÂİR

515 Köprü­lü Ktp., Fâzıl Ahmed Paşa, tır. 1582/3, vr. 73-94) (bu eserlerin yazma nüshaları için bk. Brockelmann, GAL, II, 252, 401; SuppL, 11,87. 266, 427; Şeşen, 1, 266, 287-288; II, 230

516 ayrıca bk. DMBİ, V, 38

517 Gazzî, 111, 154; Leknevî, s. 113

518 et-Tabafcâtü's-seniyye, III, 275

519 s. 7

520 Leknevî, s. 134

521 el-Keuâkİbü's-sâ'ire, III, 154

522 I-VIII, Kahire I3ll, 1323, 1334; son cilt tekmiledir

523 Kalküta 1241; Kahire 1290. 1298, 1322; nşr. M. Ab­dülazîz el-Vekîl, Kahire 1387/I968;nşr. M. Mutî'el-Hâhz, Dımaşk 1403/1983

524 DİB Ktp., nr. 3761

525 Kal­küta 1244; bk. Brockelmann, GAL SuppL, il, 426; nşr. Ebû Ubeyde Meşhur b. Hasan Âlü Süleyman, Demmâm 1414/1994

526 nşr M. Mutî'el-Hâfız, s. 10

527 s. 7

528 Fetâuâ İbn Nüceym

529 s. 7

530 Brockelmann, GAL, ll,401;Supp/., H, 426

531 Hutâsa-i İbn Nüceym

532 Beyrut 1400/1980, sayıları yetmi­şi aşanrisâlelerinin bir listesi için bk. Brockelmann, GAL, II, 401-403-SuppL, II, 426-427

533 İsmail b. Sinan es-Sivâsî'nirı şerhiyle

534 Hams Resâ% İstanbul 1304

535 Îbnü'l-Hümâm'ın et- Tahrif i-nin muhtasarıdır

536 Brockel­mann, GAL, II, 99, 402; SuppL, 11, 426; DMBİ, V, 38

537 Resâ'ilü İbn Nüceym, s. 7; İbnü'l-İmâd, VIII, 358

538 GAL, II, 401; SuppL, II, 87, 427

539 Tetuan, Tîttâvîn

540 Selâvî, VI, 70

541 nr. 12523

542 bk. III, 320-329

543 Muhammed Abdullah İnan, I, 22

544 bk. Abdullah b. Ömer b. Hattâb

545 bk. Ali b. Rabben et-Taberî

546 İbn Râfi\ II, 133

547 ba­zı kaynaklara göre Ferâdîs veya Bâbüssa-gir

548 l-ll, Beyrut 1402/ 1982

549 ibn Ha­cer, İnbâ'ü'l-ğumr, 1,60

550 İbn Râfi', neşredenleringi­rişi, I, 44

551 ed-Dürerü'i-kâmine, III, 439

552 Târihu 'utemâ'i Bağdâd

553 nşr. Abbas el-Azzâvî, Bağdat 1357/1938

554 nşr. R de long, Leiden 188!; nşr. Ali Muhammed el-Bicâvî, Kahire 1962

555 Ahlwardt, IX, 495. nr. 10124

556 Dârü'l-kütübi'z-Zâhiriyye, Ha­dis, nr. 378, vr. 177-193

557 el-Vefe­yât, neşredenterin girişi, 1, 49-51

558 Keşfü'z-zunûn.l, 10

559 bk. İbn Râhûye

560 Fethu't-Fettâh

561 Târl-hu Miknâs, III, 8

562 Keşfü'l-kınac, neşredenin girişi, s. 29

563 M. Âbid el-Fâsî, 1,427: II, 531-532

564 nr. 624

565 Muhammed el-Menûnî, s. 72; mikrofilm halinde nikâhla İl­gili bir nüsha için bk. Fihrisü'l-muşauüe-rât, 111, 221

566 Târihti Miknâs, 111, 8

567 l-ll, Fas 1299; 1-11, Kahire 1315

568 Tlınus, Dârü'l-kütübi'l-vata-niyye.nr. 1694,12301; Rabat, el-Hlzânetü'l-âmme, nr.487,1079,1418, 1649, 1862

569 Keşfû't-kınâ, neşredenin girişi, s. 31

570 eserlerin yazma nüshaları için bk. Keşfü'l-kınâ1:, neşredenin girişi, s. 28-32; Abdülazîz b. Abdullah, Ma'temetü'l-fıkhl'l-Mâllkt,s.7i

571 Zehebl A'lâmü'n-nübelâ', XI, 377-378

572 bk. bibi

573 yazma nüs­haları için bk. Kitâbü'i-Mesâ'il, neşrede-nin girişi, s. 53;Sezgin, I, 110; Ebû Ubeyde Meşhur b. Hasan b. Selmân -Ebû Huzey-feRâidb. Sabrî, s. 373

574 Abdülgafûr Abdülhak Hü­seyin el-Belûşî, s. 236-242

575 a.g.e., s. 251-253

576 Jamila Shaukat

577 1405, Câmiatü Ümmi'1-kurâ Mekke

578 1982, MÜ Sosyal Bilimler Ensti­tüsü

579 Zilhicce 324/Kasım 936

580 Cemâziyelâhir 330/ Mart 942

581 21 Re-ceb 330/11 Nisan 942

582 bk. Bu I.Kini, Salih b. Ömer

583 el-İmâm Şihâbüddîn el-Karâfı, II, 397-400

584 a.g.e., 11, 398-400

585 Mahfuz, II, 333

586 el-İmâm Şihâbüddîn el-Karâfî, s. 119

587 nr. 4608

588 Mahfuz, 11,334

589 Ahmed Bâbâ et-Tinbüktî, s. 394; Ahhvardt, III, 578; Mahfuz, II, 334

590 Câmfu't-ümmehât

591 Mahfuz, I!, 334

592 ez-Zeytıalâ Jabakâ-ti't-Hanâbite, II, 436

593 meselâ bk. Kaide 17

594 M. zâhid Kev-serî, s. 35-36

595 Fazfü