İşgüzar yazışmaların mahiyyəti nədən ibarətdir?
Öz təbiətinə görə onlar, insanlar arasında işgüzar sferada fəaliyyət göstərən mətnlərdir.
T.M.Nikolayevanın tərifinə görə, əsas xüsusiyyəti əlaqə və vahidlik olan mətn işarə vahidlərinin məna cəhətdən ardıcıl birləşməsidir [30,56].
Lazımi mənanı ifadə etmək üçün mətnlərdə istifadə olunan dil vahidlərini dilşünaslıq, mətnşünaslıq elmləri tədqiq edir ki, buraya da leksik vahidlər (işarə vasitələri), sintaktik (qrammatik, tektonik, məntiqi vasitələr) vahidlər, linqvistik qrafikanın xüsusi vahidləri (şriftlərin düzgün istifadəsi) və s. aiddir [43,89].
Tədqiqatçı orijinal mətnin əsas forması ilə yanaşı, müxtəlif transformasiyaları ilə də rastlaşa bilər. Bunlara aşağıdakılar aiddir:
-xülasə (mətnin əsas ideyasını özündə toplayan hissə);
-referat (əsas süjet xəttinə və ya tematikaya əsaslanan ixtisar olunmuş mətn);
-annotasiya (biblioqrafik kataloq üçün nəzərdə tutulmuş ixtisar);
-tezis (əsasən şifahi mətn üçün əsas rolu oynayan mətn);
-tərcümə.
İşgüzar sənədlər bir sıra dil xüsusiyyətlərinə malikdirlər ki, bu xüsusiyyətlər də aşağıdakı tələblərə cavab verməlidir: a) ünsiyyət yaratmaq məqsədinə, yəni müəllif və sənədi qəbul edən şəxsin qarşılıqlı anlaşması üçün sosial-mədəni tələblərə; b) müəyyən üslub normalarına; c) mətnin praqmatik tələblərinə (onun məzmununun effektiv olması); d) sintaktik və məntiqi tələblərə; e) işgüzar fəaliyyətin leksik-semantik tələblərinə.
Dostları ilə paylaş: | 
