Sevilməyi düşünmə, sevməyi öyrən

Gözəl Şuşa!

Dərələri tam sehirli

Zirvələri qoşa-qoşa

Kim qıyar ki, mən də qıyam

Yem olasan qurda-quşa?!...

Cabbarı yada salanda

Natavandan utanıram!

Üzeyirə üz tuturam

Xana, Seyidə baxıram,

Bülbül gəlir xatirimə

Düşürəm ölüm-dirimə

Əsir Şuşa! Qala Şuşa!

Ana Şuşa! Bala Şuşa!

Təslim etməz Türk elləri

öz qalasını bayquşa!..(27.s.4-5)

Şairin mənə ünvanladığı məktubundan bir parçanı verməklə həm söylədiklərimizə, həm də “Kəfənə bürünmüş poeziyanın (Vaqif Səmədoğlu)” tipik nümunəsi olan bu poema-səlnamənin yazılma nədəninə açıqlıq gətirmiş olarıq: “Bir gün Elmira Qafarovaya və Ayaz Mütəllibova “Qarabağ əldən gedəcək” - deyə müraciət məktubum Bakı radiyosundan səslənəndə, mən qürur hissi geçirmişdim və xeyli ağlamışdım. 1991-ci illərdən başlayaraq topraqlarımızın işğal olması başlayınca dəfələrcə Füzuli, Cəbrayıl, İmişlı və Əbdürrəhmanlı kəndində oldum, dəfələrcə xalqımın məzlum ana, yaralı gəlin, kimsəsiz qızlarını çöllərdə ayaq yalın başı açıq olaraq müşahidə etdim, darda qalmış yaralı əsgərləri, yerdə qalmış şəhidləri duydum və içim yandı. İyi dost, sənin Akademidə, cənub şöbəsində gizli-gizli için qan ağlayanda mən utancımdan sənin üzünə dik baxa bilmirdim. Mən şəhidlərlə omuz-omuza savaşmaq yerinə, dinc bir halda nəfəs çəkirdim və ömrümün milli utancını yaşayırdım. Getməyi dənədim, amma xarici vətəndaşsan, deyə geri çevirdilər. Uzun illərcə dərdimə bürünüb keçindim, lakin bu da məni ovuda bilmədi və nəhayət, vətənə olan borcumu kiçik bir poema töhfəsi kimi olsa da yazmaq, xalqımın səsini tarixin kar qulağına çatdırmaq və daha bir sənədi Qara tarix karvanının noxtasından asmaq istədim ki, bir gün bir yerdə onu ədalətə yanğın biri alıb oxusun və azacıq da olsa, əzabdan qurtulum, şəhid anaları qarşısında başımı dik, üzümü ağ tuta bilim. Poemanı güclü şeir nümunəsi saymıram, sadəcə həsrət və haray örnəyi yaratmağa çalışdım.”

Əli Daşqının bu sözlərinin səmimiliyinə qəlbən inanıram, çünki o, bütün yaradıcılıq nümunələrində Azərbaycanı bütövləşdirir, ayrılığa məhkum edilmiş Vətənin o tayı ilə bu tayının iki qardaş olduğuna, eyni qan, can, dil, din daşıdığına nəzər-diqqəti cəlb edir. Özünü isə bütöv bir Vətənin – Azərbaycanın şairi, vətəndaşı sayır. Müstəqilliyinə qovuşan Quzey Azərbaycanın sevinci onun sevinci, erməni qəsbkarlarının işğal etdiyi torpaqlarımızın ağrısı onun ağrısıdır. Dövlət artibutlarımızdan olan üçrəngli, ay-ulduzlu bayrağımızın 1991-ci ildə təkrar dalğalanması yaralı ürəyinin məlhəmi, Qarabağ həsrətilə çırpınan qəlbinin xoş təsəllisidir. Şeiri oxuyan və bu sevgidən, bu dilsiz sevdadan heyrətlənən oxucunun könül telləri ehtizaza, riqqətə gəlir: «Mən səni öylə sevdim ki, ürəyimin ürəyi partladı, - deyərək ağzında dili, köksündə qəlbi yana-yana müstəqil dövlətimizin milli atributlarından olan Azərbaycan bayrağını - “mavi gözlü, yaşıl telli, al çiçəkli köynəyini” vəsf edir. Ürək yanmasa, qəlb ağlamasa, gözlər yaşla dolub-daşmasa belə yanğılı, sevdalı misralar yazarın qələmindən süzülə bilməz: