Şevki koca
Yakova Dergahı Postnişinleri Ve Yaşam Öyküleri
Yüklə 1,17 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Hü Dost
- Vasıl-ı kevserin oldu Gani Baba hem bu sal”
- Pişmiş Olaydın
Yakova Dergahı Postnişinleri Ve Yaşam Öyküleri
Abdülgani Baba (H. 1258-M. 1840) tarihinde Postnişin olup (H. 1289 M. 1873) yılında Hakk’a irtihal eylemiştir. O dönemin Pirevi postnişini Selanik’li Hacı Hasan Dedebaba’yı (1285-1291) Hacı Bektaş ilçesinde ziyaret etmiş ancak dönüşte hastalanmıştır. Dönemin önemli makamlarından biri olan Kazlıçeşme (Eryek-Erikli Baba) Dergahı’nda konaklar. Ancak ömr-ü vaadi kifayet etmez ve burada Hakk’a yürür. Haki Baba tarafından defnolunan Abdülgani Baba’nın kabrinin bu dergahta olmasına binaen, bazı müverrihler Abdülgani Baba’yı Eryek Baba Postnişinleri arasında göstermişseler de, doğru değildir. Abdülgani Baba Erenler’in Kabir taşı Şahidesi, Kalkandelen Tetova (Harabati Baba) Dergahı postnişinlerinden Hacı İbrahim Meyli Baba tarafından, tarih düşürülerek hak’edilmiştir. Şahi’de aşağıdaki gibidir. Hacı İbrahim Meyli Baba (H.1300) yılında Hakk’a yürümüştür.
“Bakma dehri-yi bi-kararın varına derviş isen Eyle kardaşını La ya Hü ile daim hasbıhal
Hızr’a yoldaş olmuşan dur gitme emr-i muhal İşte bak Yakova’lı Gani Baba’dan al haber Rihlet-i gülbang-ı duyunca, mürg-i rühu açtı al Ehl-i Beyt-i Hazret-i Hünkar Hace Bektaş ile Haydar-ı Safder ola kim ana raz-ı sual Söyledim cevher ile Meyli fevt’inin tarihin Vasıl-ı kevserin oldu Gani Baba hem bu sal”H. 1289 - M.1873
Hü Dost“Bu bezm-i fani’de beka menziline ermek için Geldiler seyr-i temaşaa’ya cihan-ı urefa
Postnişin olmuş iken eyledi azm-i ukba Merd-i meydanı tecerrüd’de miyan-best olup Mürşid-i Kamil-i ala, münsalika al-i aba Havz-ı kevser’den edib rüh-u revan-ı seyrap Ede mahşerde şefaat ana hem al-i aba Yazdı göz yaşın ile Hilmi Dede tarihin Gitti Hak’ka Hü diyerek Hazret-i Adem Baba” H.1311 - M.1894 Yukarıdaki Mehmet Ali Hilmi Baba’ya ait Mevdüa Filibe’li Mehdi Baba tarafından neşredilen divanda bulunmamaktadır.
Hacı Adem Vechi Baba’nın mürşidi, Arnavutluk Krujije bölgesi yakınlarında, Horasan’lı Ali Baba’nın türbesini ihtiva eden Şemimi Baba Dergahı postnişinlerinden Mehmet Baba’dır. Halifelik icazetini Pirevi Son postnişini olan Salih Niyazi Dede babadan almıştır. Dönemin ittihat ve terakki cemiyeti başkanlarından Talat Paşa’nın kendisini dedebaba yapmak üzere siyasal baskı uygulamak istemesine karşı çıkarak, bunun usul, teamül ve erkana aykırı olduğunu belirterek, kabul etmemesiyle Bektaşi camiası arasında taktir toplamıştır. Yakova Dergahı’nda, erkan harici dem almayı (içki içmeği) yasaklamıştır. Kabri Dergah bahçesinde, kendisinden sonra postnişinlik yapan Hacı Hamza Baba ile aynı Türbe içindedir. Adem Vechi Baba erenler Rumi. 1345 (M.1927) tarihinde Hakk’a yürümüştür. Recep Ferdi Baba, 1970 yılında Arnavutça olarak neşrettiği “Mıstıcızma İslame Dhe Bektazhızma” adlı eserinin, 339-340 sayfalarını Adem Baba’nın eserlerine ayırmıştır. Şimdi aşağıda, popüler nefeslerinden birini arz etmek istiyorum. Hü Dost
Cemalin nürünu gördüm eyvallah Anasır bahrinde mukim olmuşum Ahsen-i takvimde gördüm eyvallah Didar-ı aşk ile süzana geldim Şem-i cemaline pervane geldim Vuslatın şevkiyle mestane geldim Kadehin cur’asın içtim eyvallah Muhammed Ali’den erdi inayet Hak’ka makbül oldu ettiğim hizmet Canım canan ile olunca halvet Hayat-ı daim-i buldum eyvallah Bülbül gibi her dem avaz ederim Düşürme nazardan niyaz ederim Kemal-i feyzinle dilbaz ederim Tercüman-ı nütk’un oldum eyvallah Vücüdum varlığı feda olmuştur Tasarruf Hak’kındır nida olmuştur Kulluğumun Vechi eda olmuştur Huzür-u mürşid’e geldim eyvallah” Adem Vecihi Baba Aslen Yakova doğumlu olan Adem Vechi Baba 1302 (M.1884) tarihinde “Baba”lık icazetini aldığı bu tarihi günün anısına, Yakova Dergahı’nın ihvanının yoğun talebiyle aşağıda arz edeceğim ve bu dergahın mazisini özetleyen manzum bir kitabe kaleme almış olup, bu şiir elan hatt-ı sülüs ile bir levha üzerinde dergahın meydan evinde asılı durmaktadır. Levha 64x42 cm ebadında olup, orijinal ahşap çerçevelidir. “Bismillahirrahmanirrahiym
Ve hüve es’semiu elbasir Ya ilahi bu münevver hanigah-ı ba-safa Zikri tevhid ile mamur eyle yarab daima İşk-ı şevk-i Mustafa ve Mürteza ziynet eyle Haşredek meftüh ola bu Dergah-ı al-i aba Her kim bu darigahın feyzi olursa rehberi Lacerem kalmaya mağlup, hamley-i nefs-i heva Kim bu dergaha ianet’le sadakat göstere Maksüd-u sıdk’ın verir mahşerde hatm-ü Enbiya Şemseddin Baba bu dergahı küşad etmiş idi Nice devran küşe-i vahdet’te kalmış inziva Hacı Bektaş-ı Veli erkan ile irşad idüp Bunca sahip-i dil buldular kürb-u lika Merhüm oldu Şemseddin Baba yerinde postnişin Sıbt’ül Ekrem Abdülgani Baba kaldı rehnüma Dersa’adet’te vefat etmiş idi zat-ı püredep Teşrifin etdi Prizenli Hacı Adem Baba Hazret-i Pir dergahında perverde olmuş idi Pak mücerred olup anda tallük-u masiva Bal-i himmetin açup bu menzile etti nüzül Dergaha ziynet veren bu postnişin-i salisa Diyk-ü tenk gayet idi bu dergah-ı sır-rı ilahi Tevsi-ü terfi edüp Adem Baba kan-ı Veli Himmet-i Pir ile tecdid eyledi bu tekyeyi Yakova şehrinde oldu mürşid-i müşkil-kuşa Tarih-i tecdid-i dergah söyle vech-i derd’mend Dest-grin ola mahşer’de şehid-i Kerbela Evvela mah-ı Muharrem tarih-i hicret şagap Tetmim-ü tekmil olup bu Tekye-yi tab-ı rıza” Adem Vechi Baba, ilim ve irfan sahibi birçok ihvan yetiştirmiştir. Ancak kendisinden bizzat tedris-i tevhid gören bir Şani Efendi vardır ki, maalesef “nefs-i emmare”nin kolayca terk edilemediğinin tipik bir örneğini teşkil etmektedir. Şani Efendi Balkan harbi sırasında, kardeşleri Mürteza, Abdullah ve Behlül Efendiler ile Türkiye’ye göç ederler. O sıralar İstanbul Nerdibanköy (Şahkulu) Dergahı’nda Mehmet Ali Hilmi Dede baba’dan sonra postnişin olan Hafız Ahmet Burhanullah Baba erenler bulunmaktaydı. Bu dergaha usul dışı manevralar ile musallat olmuş Yalvaçlı Topal Tevfik Baba’ya intisab ederler. Giderek usül, erkan ve edep dışına çıkarak Topak Tevfik Baba ile insüyet kespedib, zavallı Ahmet Burhan Baba’yı taciz ederler. Giderek bu Dergaha mülaki olmuş münevver Bektaşilerden, şair Edib Harabi Baba’yı, şair Muhiddin Raif Derviş vs.’ye yapmadıkları taciz ve eziyet kalmaz. Dergah’ın tüm aydın müntesiplerini bu köklü irfan ocağına küstürürler. Özellikle Edib Harabi Baba bu bizariyatını şiirlerine döker ve hatta Divanı’nda yer alan birkaç şiirini bizzat bu zat’lara ithaf eder. Özellikle Yalvaç’lı Topal Tevfik Baba’dan dervişlikte alan Şani Efendi’yi hedef alan şiirlerde yazar. (Bu dönemde ki hadiseler ile ilgili mufassal bilgileri, Sn. Dursun Gümüşoğlu ile birlikte neşredeceğimiz; “Tam Tekmil Edib Harabi Baba Divanı” adlı kitabımızda bizatihi açıklayacağız.) Edib Harabi Baba’nın Divanı’nda yer alan Derviş Şani Efendi’ye ilişkin bir taşlamaya burada bilgi kavilinden yer vermek arzusundayım. Yergi aşağıdaki ithaf ile başlamaktadır. “Derviş Şani için söylenmiştir.
Herkesin matlübu bir gül olurdun Bu gülşenden gonca dermiş olaydın Ayn-el yakiyn görüp Hakk’ı bulurdun Bezm-i erenlere ermiş olaydın
Eğri yoldan doğru yola gelidin Bir sofraya konsan belki yenirdin Böyle çiğ kalmayıp pişmiş olaydın Harabi seninle düştü davaya Daha ala idi öbür dünyaya Ey Şani postunu sermiş olaydın Giriftar olmazdın derd-ü belaya Edib Harabi Derviş Şani 1933 yılında Yalvaç’lı Topal Tevfik Baba’nın vefatı üzerine, İzmir/Balpınar Dergahı postnişini, tabur imamı Ali Ulvi Baba’ya biat etmiştir. Ali Ulvi Baba 1954 yılında vefat etmiştir.
Yine bir dönem Tetova/Kalkandelen (Harabati Baba) Dergahı’nın hizmetlerini görmüştür. Yakova Dergahı postnişini Adem Vechi Baba’nın R.1345 (M.1927) tarihinde Hakk’a yürümesi üzerine Salih Niyazi Dedebaba tarafından halifelik icazeti, Yakova dergahı postnişinliği üzerine verilmiştir. (Bu icazetname dergahta halen sergilenmektedir.) Rumi 1347 (M.1927) tarihinde postnişin olan Hacı Hamza Baba tam on dokuz yıl meşihatta bulunmuştur. Mücerret baba idi. Dervişlik döneminde Hacca gitmiş ve Hindistan’ın Keşmir Bölgesinde medfün olan Hacı Bektaşi Veli hazretlerinin ünlü Halifesi Ağu İbcan (Ağuçan) Veli hazretlerini de ziyaret eylemiştir. (Bugün Keşmir’de Ağuçan-ı Veli hazretlerinin kabri ziyaret mekanıdır.) Fakir ismi mutahharı ile birçok şiir ve nefes yazmıştır. Türkçe, Arnavutça ve Sırpça lisanlarına bi-hakkın vakıf idi. Rumi 1366 (M.1947) yılında Hakk’a yürümüştür. Aşağıda olduğu gibi bir nefesini zikretmek istiyorum. Yüklə 1,17 Mb. Dostları ilə paylaş:
|