Şevki koca
Yüklə 1,17 Mb.
|
Hü Dost“Ehl-i diller zümresinden olmaz illa ehl-i dil Hicret-i Sersem Ali Baba akupdur rüd-i Nil” Yine Pirevi’nde bulunan Karakazan’ın üst iç kenarında şu yazı okunmaktadır. “Hacı Bektaş Veli, yadigar-ı Sersem Ali” bu kazan yaklaşık dört yüz yetmiş yaşındadır. Sersem Ali Baba (Harabati Sultan) Dergahı’nda ki Ali Baba’nın hemen yanı başında El-Hacc Ahmed Baba (H.1210) ismiyle kayıtlı bir Bektaşi azizinin on iki terkli tac şahideli kabri de bulunmaktadır. Sersem Ali Dedebaba aynı zamanda döneminin tanınmış şairlerinden olup, nefesleri birçok mecmuada yayımlanmıştır. Şimdi kendisinin bir nefesinden bir dörtlük arz ediyorum.
“Sersem Ali vardı Pir’e dayandı Çerağımız kırk budaktan uyandı Mürşit olan her boyaya boyandı Hünkar Hacı Bektaş, Pir’im Hü deyü” Dergaha büyük hizmetleri geçmiş olan Recep Paşa’nın kabri de dergah hazeresi içindedir. Özel bir türbe içinde ve süslü bir “lahid”e defnolunmuştur. Şahidesinde “cennet mekan Recep Paşa’nın kabr-i ali’leridir. Allah onun rühühu şad eylesin. H.1238 (M.1822) kaydı bulunmaktadır.” Recep Paşa, tekyeye ettiği hizmetlerden dolayı, Yanbol’lu Türabi Dedebaba’nın (vefat H. 1285) bir nefesinde aşağıdaki gibi yad edilmektedir. Hü Dost
Eşiğinde Sersem Ali Baba’nın Recep Paşa eyler gönülden yardım Dergahında Sersem Ali Baba’nın” Diğer yandan tekyenin son dönem postnişinlerinden, “Fakiyr” mahlaslı Hacı Hamza Babanın (vefat 1947) bir nütkunda Recep Paşa’ya ithaf bulunmaktadır. Hü Dost
Edep erkan yolumuzdur Şeriat’de kavlimizdir İmdadımız Sersem Baba” Tekye’nin Harem-i Şerif diye anılan bölgesinde, genç yaşta verem hastalığından vefat eden, Recep Paşa’nın kızı olan “Fatıma” hanımın kabri olup, kabir şahidesinde “Bakara” Süresi’nin tamamı yazılı ve ölüm tarihi H.1194 (1779) olarak tespitlidir. Bu duruma göre, kızının Recep Paşa’nın sağlığında Hakk’a yürüdüğü anlaşılmaktadır. Dergahın bahçesinde Recep Paşa tarafından yaptırılan tarihi bir şadırvan olup, dört köşe ve kiremitle örülmüş bir çatısı vardır. üzerinde yazılı kayda göre bitiriliş tarihi M.1551 tarihini göstermektedir. Çatı kirişinde ahşap üzerine oyma sülüs hat ile “Ey müfet’tih’ül ebvab eftahlena hayr’ül bab” ayet-i kerimesi işlenmiştir. Revakları hala yerindedir. Şadırvanın kuzeybatısında yine Recep Paşa tarafından yaptırılmış bakımlı bir çeşme bulunmaktadır. Çeşme kitabesi şu şekildedir. Hü Dost
Sahib’ül hayrat Recep Paşa’ya gelmeye zeval Eya varup içen bu su’dan tarihine kıl nazar Nüş edüp İmam Hüseyn’in aşkına ab-ı zülal” Dergah’ta iki adet meydanevi bulunmaktadır. Bunlardan ahşap olanına yaz meydanı, diğerine kış meydanı denilmektedir. Aşevi, kilerevi, atevi, mihmanevi gibi mekanlar aslına uygun olarak restore edilmiştir. Güzel ve bakımlı bir kütüphanesi bulunmaktadır. Dergahın yaz meydanı önünde, Hakk’a yürümüş eski Bektaşilerin oldukça bakımlı kabirleri bulunmaktadır. Yakova Dergahı postnişinlerinden Sünnetçizade Köprü’lü Emin Baba’dan icazetli Mustafa Şükrü Baba (vefat H. 1323) tarafından yazılmış bir cönk içinde buraya defin edilmiş Bektaşilerin bir listesi olup, bu defter halen Yakova Dergahındadır. Adı geçen Mustafa Şükrü Baba ise, Mehmet Ali Hilmi Dedebaba’dan H. 1301 tarihinde nasib almış olup, uzun bir dönem Üsküp’te bulunan Eştiptar (Yusuf Baba, Kır Tekyesi) Dergahında postnişinlik yapmıştır. Dönemin önemli Melami Kutuplarından Muhammed Nür’ül Arabi Hazretlerinden Melami intisabı görmüştür. Sağlığında yazdığı ve vefatı halinde kabir taşına yazılmasını istediği nütku, İştip Tekyesindeki kabri üzerine hak edilmiştir. Büyük dedem Hüseyin Şevki Baba tarafından vefatına düşürülen (ebced ile) tarihi beyit, kabir şahidesine işlenmiş olup, aşağıdaki gibidir. Hü Dost
Nagiban-ı cennete kondu Hacı Şükrü Baba” H. 1323 Şükrü Baba’nın Yakova Dergahı’nda mahfüz kaydına göre, Sersem Ali Baba Dergahı’nda sırlanmış Bektaşiler şunlardır.
Dergahın Postnişinlik sıralamasını gösteren Lahika ise, Yakova Dergahı postnişinlerinden Kazım Bakali Baba tarafından tesbit olunmuş olup, halen Yakova Dergahı kütüphanesinde bulunmaktadır. Bu Lahika’yı aşağıda tesbit olunması açısından arz etmek istiyorum. Sersem Ali Baba Dergahı II. Mahmud dönemi uygulanan Yeniçeri, Bektaşi katliamından ve tahribatından bizar olup, yıkılmak istenilmişse de, dönemin Tetova Valisi olan Abdurrahman Paşa’nın devreye girmesiyle; İştip, Kır Tekye’sinde postnişin olan ve aynı zamanda Nakşibendi tarikatından icazetli meşhur Sünnetçizade Emin Baba Hz. leri (vefat H. 1298) postnişin olarak, Harabati Sultan Dergahında posta oturtulmuş ve muhtemel bir yıkım ve tahribattan kurtulmuştur. Sersem Ali (Harabati Sultan) Dergahı Postnişin Sıralaması
Bu sıralamanın sonlarında yer alan Hacı Hamza Baba, M. 1905 yılında Hacı Feyzullah Dedebaba’dan (vefat 1328) Babalık icazeti almış olup önceleri İştiptar (Yusuf Baba) Dergahı postnişinliğine atanmıştır. Daha sonraları Sersem Ali (Harabati) Dergahı postnişinliğine getirilmiş ise de, maalesef Recep Paşa’nın mahdumu varislerin bu dergah arazilerine el koyması üzerine H. 1345 (M. 1927) yılında buradan alınmış, Salih Niyazi Dedebaba (vefat 1941) tarafından, özellikle Kosova’da mükim taliplerin talebi üzerine Kosova’da bulunan Djovica (Yakova) Dergahı’na postnişin olarak nasbedilmiştir. Yine postnişinlik lahikasının sonlarında yer alan Kazım Bakali Baba, önceleri Sersem Ali (Harabati) Dergahı postnişini iken, 1941-42 yıllarında anti-sosyalist görüşleri nedeniyle Sosyalist-partizan milislerince taciz edilmiş ve buradan özerk Kosova bölgesinde bulunan Yakova Dergahı’na muhacir olarak yerleşmek zorunda kalmıştır. Bu dergahın postnişini Hacı Hamza Baba’nın M. 1947 yılında Hakka yürümesi üzerine, Arnavut’ların Dedebaba kabul ettikleri Ahmet Muhtar Ağatay (vefat 1980) tarafından Yakova Dergahı’na postnişin olarak atanmış ve Hakk’a yürüdüğü M. 1983 yılına değin bu görevde kalmıştır. Harabati Sultan Dergahı elan müze ve turistik tesisler kompleksi olarak görevdedir. Ancak, halen bu dergahın postnişinliğini yapmakta olan Tahir Emini Baba tarafından Dergahın ve elli hektar tutarındaki vakıf arazisinin yeniden Bektaşilere devrinin sağlanması amacıyla Makedonya mahkemeleri nezdinde dava açılmıştır. Dergahın bugünkü postnişini olan Tahir Emini Baba, Tayyar Baba’dan icazetli olup, 1995 yılında Hacı Bektaş ilçesine bir ziyarette bulunarak, Hanbağı mevkiinde Gaziler Dergahı meşhutasında merhum pederim Halife Turgut Koca Baba ile bir tarihi görüşme gerçekleştirmişlerdir. Harabati Sultan (Sersem Ali Baba) Dergahının çok tanınmış postnişinlerinden El-Hacc İbrahim Mehmed Meyli Baba’nın H. 1300 tarihinde Hakk’a yürümesi üzerine Mehmet Ali Hilmi Dedebaba tarafından vefatına tarih düşürülen nutuk aşağıya çıkarılmıştır. (Hacı Meyli Baba’da; H. 1289 tarihinde Hakk’a yürümüş olan, Kazlıçeşme Erikli Baba (Eryek) Dergahı hazeresinde medfün Yakova Dergahı postnişini Abdülgani Baba’nın Kabir şahidesini yazan zat-ı kiramdır.) Mücerret Halife Mehmet Meyli Baba’nın Kabir Şahidesi şu şekildedir. Hü Dost
Nüş idüp camı, beka’ya eyledi terk-i fena Ehl-i mengüş olmuş idi menzil-i tecrid’de Hem hilafet’le olup sırr-ı tariyka bir aşina Postnişinlik eyledi bu hanigahta bir zaman Olmuş idi salikan-ı rah-ı Pire rehnüma Şair-i irfan idi eylerdi medh-i Ehlibeyt Rühunu şad ide daim hamse-i Al-i Aba Çehar alemetle dedim, Hilmi Dede tarihini Gitti Firdevs-i beka içre bugün Meyli Baba”
Efendim, yörede Harabati Dergahının dışında, bir ünlü Dergah’ta Kiçevo (Kırçova, Kırcaova) Bektaşi Dergahı’dır. Tetova’nın Kolonya bölgesindedir. Yakınında Hasan Baba’nın kabri vardır. Kızılca Baba Tekyesi de denilmektedir. Şu anda Dergahın postnişini olarak görünen zat; 1981 yılında Bedri Noyan Dedebaba’dan halifelik icazeti alan Ziya Paşoli Baba Erenlerdir. Ziya Baba önce, Yugoslavya’da, Kanatlar Köyü Dikmen Baba Dergahı postnişini Selman Baba’dan, dervişlik icazeti almış olsa da, dönemin Arnavut Bektaşileri tarafından muteber sayılmamış ve Ziya Baba, bunun üzerine, Yakova Dergahı postnişini Kazım Bakali Babadan 1974 yılında yeniden dervişlik icazeti almıştır. Genellikle Mücerred postnişinlere sahip olan Harabati Dergahına karşılık, Kiçevo Dergahı postnişinleri, müteehhil seyir göstermişlerdir. Halen samimi mektuplaşmalarımızın sürdüğü Halife Ziya Paşa Baba erenlerin, eşleri olan Anabacının ismi Şefika olup, oğulları Mürteza Efendi’de halen bir Bektaşi Babasıdır. Ziya Baba “tarihi kadim” Kıçevo Dergahının yanı sıra, Makedonya Tetova’sının Leninova köyünde yeni ve modern bir dergahta inşaa etmiş olup, meydan açmaktadır. Efendim, kalemimiz döndüğünce Tetova Harabati Sultan Dergahına ilişkin bilgilerimizi paylaşmak murad eyledik. Eksik ve hatalarımızı temiz niyetimize sayınız. Gerçeğe Hüü...
Notlar
Hü Dost Kızıldeli Sultan Hulefa’sından Kudema-yı tariyk urefa’sından Çok çerağ uyanmış hem ziyasından Şükrü’de bir gülü Yusuf Baba’nın”
Hü Dost Hin-i vefatımda kabir taşıma yazsınlar. Hüü... “Ben şeh-i rü-yi zeminim meskenimdir asuman Damen-i tecrid-i tuttum bana hayradır cihan Vech-i Hakk-ı çün görüp adem’de ikrar eyledim Ol sebebten tabi’imdir Hür-u gılman, hem cinan On sekiz bin aleme tayran ile geldik kamü Kimseye baki değilmiş gez cihanı sü-besü “Küll-i şey’in yercei” dur ahar-i encam-ı bü Ol cihetten arş-ü kürs-ü seyrederler naciyan Aşk’ile baki’dünur cümle halayik, cümle can Aşk’ile canlar feda kıldı cihanda gaziyan Canını ver Ehlibeyt’e ey muhib-bi hanedan Ram’ola her emrine cinn-i peri-yi gümanan Al-i evlad bendesi’dir ehl-i kurba hem veli Hızr-ı İlyas anlara hadim olur daim beli On sekiz bin alemin eşrafıdır nesl-i Ali Anlara hayran kamü ervah-ı hep Peyamberan Hacı Bektaş-ı Veli’nin Şükri’ya en kemteri Aklını yağma edüp aşk etti anı serseri Geçti dünya lezzetinden terk’edüp can-u seri Cennet-i didara karşı Hü deyüb hem verdi can” 15 Ramazan 1306 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ŞEVKİ KOCA’YLA BEKTAŞİLİK ÜZERİNE SÖYLEŞİLER AYHAN AYDIN Yüklə 1,17 Mb. Dostları ilə paylaş:
|