1. Veda nə deməkdir?
2. Nə üçün vedalara “səruti” deyilir?
3. Riqvedanın nəğmələrinə əsasən veda ayininin monoteist din olmasını isbat etmək olarmı?
4. Yacurvedanın məzmunu nədir?
5. Samhita mövzusu nədən ibarətdir?
6. Aranyaka hansı mövzulara həsr olunub?
7. Nə üçün upanişada vedanta deyilir?
Veda ayininin digər ibtidai dinlərlə ortaq və fərqli cəhətlərindən bir neçəsini izah edin.
DOQQUZUNCU DƏRS
BRAHMAN AYİNİ (1)
VEDA AYİNİNDƏKİ DƏYİŞİKLİKLƏR
Miladdan əvvəl 8-9-cu əsrlərdə brahmanlar (veda ayininin ruhaniləri) veda ayinində çox dərin dəyişikliklər etdilər. Bu dəyişikliklər əsasən həmin ayinin iki əsas aspektində baş vermişdi:
Birincisi ideologiya sahəsində idi, bu ayinin ardıcılları özlərini xilas etmək və tanrılarının güclənməsi üçün çoxsaylı allahlara sitayişdən, onların hüzurunda qurbanlıq kəsməkdən üz döndərərək bütün əşyaların vəhdətinə inam yaratmağa meyl etdilər. İkinci dəyişiklik isə dinin ictimai yönümü baxımından baş verdi. Onlar bu ayin ardıcılları arasında sinfi quruluş formalaşdırmağa başladılar. Bu quruluşda brahmanlar ən yüksək ictimai mövqeyə sahib oldular.
Bu dəyişikliklərdən sonra veda dövrünün klassik anlayışı öz yerini brahman ayininə verdi və bu cərəyan rəsmi olaraq öz çiçəklənmə dövrünü başladı. Brahman ayinində müqəddəs veda kitablarının öz əvvəlki e`tibar və dəyərini saxlamasına baxmayaraq, əsas me`yar brahman və upanişad kitabları idi. Buna əsasən brahman ayinini üç əsas istiqamətdə araşdırmalıyıq:
1. İdeoloji dəyişikliklər;
2. İctimai proseslər;
3. Müqəddəs kitablar.
Bu dərsdə veda ayininin ideoloji dəyişikliklərdən bəhs olunacaq, qalan iki istiqaməti gələn dərsdə tədqiq edəcəyik.
Dostları ilə paylaş: | 
