Sh. N. Zaynutdinov, R. I. Nurimbetov

1 Shultz T.W. Economic value o f education. N.Y.,1963.
2 Becker G.S. Human capital: theoretical and empirical analysis, with special
reference to education. N.Y.1964.
3 Blaueg M. The empirical status of human capital theory: a slightly jaundiced
survey II Journal o f Economic literature. 1976. Vol.l4.№ 3.
4 Psaharopulos G. Returns to educationA an international comparison. Amster­
dam, 1973.
5 Chisnick B.R. Income inequality: Regional analysis within a human capital
framework. N.Y.1974.
269

---

asab tizimini charchatdi, migrasiya esa eski do‘st-tanishlami 
yo‘qotishga olib keladi.
Umuman olganda mehnat bozorini neoklassik nazariyasi 
quyidagi ikki:
1) mehnatga talab nazariyasi;
2) mehnatni taklifi nazariyasilaridan iborat.
Inson kapitali — bu insonning bilim , ko‘nikm a va 
qobiliyatlari bo‘lib, uning ishlab chiqaruvchi kuchini o'sishga 
yordam beradi. Aksariyat iqtisodchilaming fikriga ko£ra, inson 
kapitali olingan bilim, ko‘nikma, motivasiyalar hamda insonlarga 
xos bo‘lgan g‘ayratdan iborat bo‘lib, bulardan tovarlar va 
xizmatlami ishlab chiqarish maqsadida ma’lum vaqt davomida 
foydalanish mumkin. Uni shakllantirishi, jismoniy yoki moliyaviy 
kapitalni jamg‘adlishi kabi, kelgusida qo‘shimcha daromadlar 
olish maqsadida joriy iste’moldan mablaglami jalb qilshni talab 
etadi. Insonga qo‘yilmalarning eng muhim shakllari etib g‘arb 
iqtisodchilari ta’limni, ishlab chiqarishdagi tayyorlovni (on the 
job training), tibbiy xizmat ko‘rsatishni, migrasiyani, narxlar 
va daromadlar to‘g‘risida axborotni izlashni, farzandlar tug‘ilishi 
va ulami parvarish etishni hisoblaydilar.
Ta’lim va ishlab chiqarishdagi tayyorlov insonning bilim- 
lari darajasini oshiradi, ya’ni inson kapitalining hajmini 
oshiradi. Salomatlikni saqlash kasallik va o‘limlami qisqartiradi, 
insonni xizmat, muddatini uzaytiradi, shuningdek, undan 
foydalanish jadalligini oshiradi.
Migratsiya va axborotni izlash ishchi kuchini mehnatga 
yaxshiroq haq to ‘lanadigan hududlar hamda sohalarga ko‘chi- 
shiga imkon beradi.
Farzandlar tug‘ilishi va ulami parvarish etish inson kapi- 
talini keyingi avlodda qayta ishlab chiqarish shaklini hosil qiladi.