Sh. N. Zaynutdinov, R. I. Nurimbetov

85

---

Karyera shartlari
Xizmat bo‘vicha o ‘sish nafaqat xodimning shaxsiy si- 
fatlari (bilimi, malakasi, ishga b o ‘lgan munosabati, ichki 
motivatsiya tizim) bilangina emas, balki obyektiv holat bilan 
ham aniqlanadi1.
Karyeraning obyektiv shartlari:
— karyeraning eng yuqori nuqtasi — aniq bir ko‘ rilavotgan 
tashkilotdagi mavjud bolgan eng yuqori lavozim;
— karyera uzunligi — tashkilotda shaxsning rivojlanish 
yo'lining birinchi pozitsiyasidan oxirgi nuqtagacha bolgan 
pozitsiyalari soni;
— pozitsiyalar darajasi ko‘ rsatkichi — navbatdagi ierarxik 
darajada band boigan shaxslarning keyingi ierarxik darajada 
band bo‘ lgan shaxslar soniga nisbati;
— potensial harakatchanligi (mobilligi) kovrsatkichi — 
shaxsning egallab turgan ierarxik darajasida band bo‘lgan shaxs­
lar soni bilan keyingi ierarxik darajasidagi vakansiyalar soni- 
ga(ma’lum bir vaqt davrida) nisbatidir.
Obyektiv sharoitlarga bog‘liq bo‘ lmagan holda tashkilot 
ichidagi karyera istiqbolli yoki istiqbolsiz — xodimning karyera 
chizig‘ i uzun yoki juda qisqa bo‘ lishi mumkin.
Personal bo‘yicha menejer nomzodni qabul qilish jara­
yonida mumkin boigan karyerani loyihalashtirishi va uni nom- 
zod bilan uning shaxsiy xususiyatlari va motivlashtirish xu- 
susiyatlaridan kelib chiqqan holda muhokama qiiishi lozim. 
Bitta turdagi karyera chizig‘ i har xil xodimiar uchun yoqimli 
va qiziqarsiz boiishi mumkin, bu ularni ng keyingi faoliyatining 
samaradorligigiga sezilarli ta’sir etishi mumkin.
Keyingi paytlarda ko‘pgina firmalarda asosiy e’tiborni o ‘z 
xodimlariga qaratish kuzatilmoqda, ya’ni ichki kadrlar salo- 
hiyatidan to^'ri foydalanish tashqaridan personal jalb etishga 
qaraganda ancha samarali boMmoqda.
1 К адровы й резерв и оц ен к а результативн ости труда управл ен ч еск и х кадров. 
М -: Д ел о, 1995.