2.7. Tashkilotda ziddiyatlar va ulami hal etish Insonlar bilan ishlaydigan menejerning funksiyalaridan biri
— ziddiyatlarning oldini olish va ulaming oqibatlarini yum-
shatish, mimozalarni hal etish, odamiarni hamkoriikda o ‘zaro
hurmatda bo‘lishga yo‘naltira olish qobiliyati hisoblanadi.
Maxsus adabiyotlarda ijtimoiy-psixologik ziddiyat qarama-
qarshi maqsadlar, xatti-harakat usullari, odanilarning qandaydir
maqsadlarga intilishlarida rioya etadigan motivlari sababli
muloqot sohasida kelib chiqadigan to'qnashuvni nazarda tutadi.
Ziddiyatlarni obyektiv belgilab beruvchi omiilar shaxslararo
aloqalar tizimining ziddiyatli tizimini keltirib chiqaruvchi
obyektiv parametrlar yig‘indisi sifatida talqin etiladi.
Ishlab chiqarish sharoitiarida jamoaviy faoliyatning mu-
vaffaqiyatiga putur yetkazuvchi quyidagi ziddiyatlarning turlari
ajratiladi:
— mehnat faoliyatining asosiy maqsadlariga erishishidagi
to‘siqlarni namoyon etadigan ziddiyatlar (masalan tegishli
vazifani bajarish mashaqqatlari, qaysidir ishlab chiqarish
vazifasini noto‘g‘ri hal etish va boshqalar);
— xodimlarning umumiy mehnat faoliyati doirasida shax
siy maqsadlariga erishishidagi to‘siqiarga nisbatan munosa-
batdan iborat ziddiyatlar (masalan «foydali», «foydasiz»
vazifalarni taqsimlashda, ta'tillar ro'yxati bo‘yicha norozi-
liklar va boshqalar);
— xodimiar tomonidan jamoa xodimi xatti-harakatining
mehnat faoliyatiga xos ijtimoiy normalarga mos kelmasligi
sababli yuzaga keladigan ziddiyatlar;
75
—
xodimlar o ‘rtasida sof individual fe’ l-atvorlaming mos
emasligi sababli yuzaga keladigan ziddiyatlar: ehtiyojlar, man-
faatlar, qadriyatlar, madaniyat darajasining to‘g‘ri kelmasligi
(2.7-jadval).
2 . 7-
