Sh. Sh. Shodmonov

w
istalgan yo‘nalishda o ‘zgarishi mumkin bo'lsada, 
biroq 
pulli ish haqi
(yoki ish haqi stavkasi) belgilangan darajadan pasayishi 
mumkin emas (bu eng kam ish haqi to ‘g‘risidagi qonunlar va boshqa 
institutsional omillar bilan, shuningdek, kishilarning kamroq ish haqi 
uchun ishlamaslik istagi bilan belgilanadi) va shu sababli ish haqi 
moslashuvchan hisoblanmaydi va bozorni muvozanatga keltira olmaydi.
Moliyaviy (pul) bozori. Keynsning moliyaviy bozor nazariyasi, 
boshqa klassik oqimlar kabi asosiy e’tiborni pul talabi va taklifiga qaratadi. 
Klassik model yoki miqdoriy nazariya shu bilan ifodalanadiki, pulga 
umumiy talab bu — pul daromadi darajasi funksiyasi (
Y
real daromadning 
P
umumiy narx darajasiga ko‘paytmasi). Taxminlarga ko‘ra, bu aloqa 
proporsional xarakterga ega bo'ladi — kutilayotgan pul qoldiqlari 
К
pul daromadi ulushiga teng bo‘ladi:
M V = YP,M
=
YP/V, К
=
1/V, M = KYP.
Bu modelda pul taklifi ekzogen qayd etilgan kattalik sifatida ko‘rib 
chiqiladi. Bozor — pulga bo‘lgan talab uning taklifiga teng be'lgan 
holatda muvozanatda bo'ladi.
Grafikda 
P Y
daromad emas, 
P
narx aks ettirilganligi sababli 
0Md
og'ish 
Y
darajasiga bogMiq bo'ladi. 
Y
qanchalik yuqori bo‘lsa, istalgan 
narx darajasida nominal pul qoldiqlariga talab shunchalik katta bo'ladi.
4 
- Pul nazariyasi
49

---

Bozor narx darajasi P nuqtaga 
yetganda m uvozanatda b o 'lad i. 
Klassik model 
Y
qayd qilingan katta- 
likda to‘liq bandlik darajasida m u­
vozanatga avtomatik tendensiyani 
ko‘zda tutadi, shuning uchun tahlil 
davomida bitta 
0Md
egri chizig‘i bilan 
kifoyalanish mumkin (2-chizma).
Moliya bozorining Keyns modeli 
biroz boshqacha xarakterga ega, 
uning o ‘ziga xos xususiyati pulga 
bo'lgan talab talqini bilan bog'Iiq. 
Alohida olinggan shaxslarning kassa 
qoldiqlari ikki qismga b o ‘linadi: 
birinchidan, berilgan pul daromadi 
darajasini qo‘llab-quwatlash bilan 
bog‘liq bitimlarni amalga oshirish 
uchun saqlanuvchi