e2 holatga o‘zgaradi. Xo‘jalik
I
Z2 nuqtaga yetadi, bunda to ‘liqsiz
bandlik sharoitida
у daromad mos
j
keladi. Ish haqi va narxlar m osla-
shuvchan b o ‘lib qolar ekan, tovar
bozori va ishchi kuchi bozorida ortiq
cha taklifning mavjudligi
W ish haqi
pul stavkasi va
R absolut narx daraj-
asini pasaytiradi (8-chizma).
P n in g pasayishi natijasida moliya
viy
a k tiv la r
real
q iy m a ti
(M s /
P +
Bs j rp) o‘sadi, chunki ek-
zogen belgilanadigan obligatsiya va
nominal pul zaxirasi o'zgarmas bo‘ladi. (5) tenglamaga muvofiq bu
rejadagi iste’mol xarajatlarining o ‘sishiga olib keladi, xarajatlar umumiy
funksiyasini oshiradi.
Pigu samarasi aynan shudir. U tufayli rejadagi xarajatlar ftmksiyasi yana o'sadi va
e} holatga
kelgunga qadar o ‘sishda davom etadi va to'liq bandlik holatiga mos
keluvchi Z, nuqtada muvozanat qayta tiklanadi.
Bu samara bilan birga foiz m e’yorining o ‘zgarishi ham ro ‘y beradi.
Narxning pasayishi bilan transaksion fondlardan pulning ozod bo'lishi
va spekulativ qoldiqlarga o‘tishi ro‘y beradi. Obligatsiyalarga eski stavka
saqlanib qolganda bu o ‘zgarishlar ortiqcha pul taklifi va obligatsiyalarga
ortiqcha talabning paydo bo‘lishiga, boshqacha aytganda, foiz m e’yo
rining pasayishiga olib keladi. (5) tenglamadan kelib chiqadiki, foiz
m e’yorining pasayishi rejadagi xarajatlar
e ga ta’sir etadi, ularning
o‘sishiga olib keladi va xarajatlar funksiyasini xuddi Pigu samarasi kabi
yuqoriga itaradi. Biroq, agar birinchi holatda xarajatlarga to ‘g‘ridan-
to ‘g‘ri bo'lmagan ta’sir mexanizmi o‘ringa ega bo‘lsa, keyigi holatda
bu mexanizm bevosita xarakterga ega bo‘ladi. Biroq, keyns modelida
iqtisodiyot likvidli tuzoqqa tushib qolgan va investitsiyalar foiz me’yoriga
nisbatan noelastik bo‘lib qolganda bilvosita mexanizm ish bermasligi
mumkin. Pigu samarasining mohiyati shundaki, u bevosita mexanizmli
modelni beradi, natijada bilvosita keyns mexanizmidagi buzilishlar to'liq
bandlikka avtomatik tendensiyani yo'qotmaydi.
K o‘rsatilgan tendensiya
IS -L M egri chiziqlari yordamida ham
aks ettirilishi mumkin. Bu tahlilda bevosita pul bozori mavjud bo ‘ladi.
Egri chiziqlarning gorizontal qismda kesishuvi likvidli tuzoq va
