Sh. Sh. Shodmonov



Yüklə 4,78 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə7/123
tarix28.09.2023
ölçüsü4,78 Mb.
#129512
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   123
SH. SH. Pul nazariyasi

m onetarizm
o ‘rtasida 
chegara yotadi.
M a’lumki, keynschilik XX asrning 30—40-yillarida shakllangan 
b o ‘lib, iqtisodiy siyosat dasturlari va nazariy adabiyotlarda asosiy 
qoidaga aylandi. Monetarizm maydonga keyinroq, 50-yillar o ‘rtalarida 
chiqdi. U asosiy e’tiborni pul massasi va uning iqtisodiyotga ta’siriga 
qaratdi.
13


Pul nazariyasi 
keynschilik va monetarizm paydo bo‘lishidan ancha 
oldin vujudga 
kelgan bo‘lib, ko‘p asrlik tarixga ega. Pulning fundamental 
muammolari g‘arb siyosiy iqtisodining mumtoz vakillari A. Smit, 
D. 
Rikardo asarlaridayoq yo‘lga qo‘yilgan. Keyinchalik ular XIX—XX 
asrlaming yirik nazariyotchi olimlari J. S. Mill, U, Jevons, L. Valras, A. 
Marshall va boshqalar tomonidan umumlashtirilgan va qayta ishlangan. 
So'nggi yarim asr davomida pulni o‘rganish estafetasi g‘arb iqtisodiy 
fanining J. Xiks, P. Samuelson, J. Tobin, F. Modilyani, D. Patinkin, M. 
Fridman kabi olimlari qo‘liga o‘tdi. Nobel mukofoti laureati bo‘lgan 
(Patinkindan tashqari) aynan shu olimlarning mehnatlarida «keynschilik— 
monetarizm» dixotomiyasi (ikkiga bo‘linish) eng to ‘liq amalga oshirilgan.
Urushdan keyingi «pul renessansi» tadqiqotlarni pul nazariyasining 
abadiy, fundamental muammolariga qaratdi, «keyns inqilobi» esa asosiy 
e’tiborni to ‘lov layoqatiga ega bo‘lgan talabni tartibga solish muam­
molariga qaratdi va «yuqori nazariya» muammolarini chetda qoldirib 
ketdi. Ularning fikriga ko‘ra pulning nimaligi emas, balki uning iqtisodiy 
faollik, ishlab chiqarish, mehnat va moddiy resurslar bandligiga ta ’siri 
muhim. Bunday yondashuv pul nazariyasining nazariy poydevoridagi 
jiddiy kamchiliklar mavjudligi, ko‘plab boshlang‘ich tushunchalar va 
asoslarning real emasligiga e’tibor qaratmadi.
Iqtisodiy tushuncha sifatida «Pul bu nima?» ekanligi, fundamental 
xususiyatlari va paydo bo‘lish sababini aniqlashga intilish qadimgi 
faylasuflarning asarlaridan tortib to murakkab matematik apparatni 
kashf etgan zamonaviy mualliflarning ishlarigacha 

Yüklə 4,78 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   123




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin