Sh. Sodiqova

Maktab acha ta’lim 
Maktabgacha 
ta ’lim 
muassasasidagi
. , , 
. 
huquqiy tarbiya o‘z ichiga bolalarni huqu- 
muassasasida huquqiy 
"... 
„ 
. . , 
,
. 
, . 
. 
, 
, . . . qiy bilimlar bilan qurollantinsh, mazkur 
tarbiyani amalga oshirish, ... , 
. ,
t ? , 
. 
. ,
o‘llari 
bilimlar asosida о z hulq-atvonga nisbatan
аП 
m as’uliyatli munosabatni shakllantirish, qo­
nun va qoidalarga rioya qilish muhimligini uqtirish, muayyan huquq va 
erkinliklardan foydalanish yo‘l-yo‘riqlarini singdiradi va qamrab oladi. 
Umum uslubiy rejadan kelib chiqib, tarbiyaga kompleks yondashuv 
prinsipi nuqtayinazardan qaralganda, uni g ‘oyaviy, siyosiy, axloqiy, 
estetik tarbiya ta’sirining yig'indisi sifatida tushunish mumkin.
Huquqiy tarbiyani quyidagi uslublarini ajratish lozim:
1. 
Huquqiy ongni shakllantirish, e’tiqod, isbot; huquqiy mavzularda 
suhbatlar, m a’ruzalar, hikoyalar; huquqiy mavzularga oid bosma 
materiallarni va san’at asarlarini muhokama qilish.
178

---

2. Huquqiy axloq asosini, malakasini, odatlarini va huquqni himoya 
qilish faoliyati tajribasini shakllantirish usuli: umumiy talab o'rnatish: 
ijodiy o ‘yindan foydalanish:
3. Huquqiy tarbiyani kuchaytirish uchun rag‘batlantirish yoki jazo 
usullarini qo'llash.
Maktabgacha ta’lim muassasasi bolalarni huquqiy tarbiyalash tizimi 
ikki shakldan iborat bo'lib: og‘zaki va amaliy ishlar ko‘rinishida tashkil 
etila d i.
Huquqiy tarbiyani amalga oshirishda m ashg‘ulotlari bahs-munozara- 
lar, huquqiy mavzulardagi suhbatlar yaxshi natija beradi.
M ashg‘ulot jarayonida bolalarni huquqiy tarbiyalash uslubiyati xusu­
siyatlari quyidagilardan kelib chiqadi:
birinchidan, 
bolalarning axloqiy tasaw urlarini to ‘g ‘ri shakllantirish, 
tarbiyachining nafaqat umumtarbiya faoliyati davomida, balki mashg‘u- 
lotlarda о 'qitish jarayonida ham e ’tiborda bo‘lishi lozim;
ikkinchidan, 
maktabgacha ta ’lim muassasasida huquqiy tarbiya ja ­
rayonida har bir holatning mohiyatini aniq, ravshan va tushunarli ravish- 
da singdirish muhimligini ta ’kidlab o ‘tish lozim. Tarbiyachi bolalar 
ruhiyatida mavzuga katta qiziqish uyg‘ota olishi zarur;
uchinchidan, 
jamiyatda huquqiy talablarning mavjudligi va mazmun- 
mohiyati to'g'risidagi umumiy tasaw urdan kelib chiqqan holda bolalar 
ongida bilimlar tizimini, hukumat va qonun chiqaruvchi organlar, xuquq 
institutlari, huquqiy m e’yorlarning rivojlanish asoslari, qonuniyatlari, shu­
ningdek, huquq va majburiyatga oid qarorlar hamda ularning bajarilishi 
xususida m a’lumotlar berib borilishi maqsadga muvofiqdir;
to‘rtinchidan, 
huquqiy tarbiya jarayonida ba’zi bir qonunlar matn- 
larni o ‘qib berish, bolalarga m e’yoriy qonunlar muhim moddalarini yozib 
olishga imkoniyat va vaqt berish joiz;
beshinchidan, 
m ashg‘ulot jarayonida bolalarga davlat va huquq 
to ‘g‘risida umumiy tushuncha berish, shuningdek, huquqiy yo‘nalishlar 
(y o i-y o ‘riqlar) ga alohida to ‘xtalib o‘tish lozim;
oltinchidan, 
o ‘qituvchining ish quroli sifatida unda davriy bosma 
materiallar, Oliy Majlis sessiyasi hujjatlari, farmon va qarorlari, Vazirlar 
Mahkamasi qarorlari hamda huquqiv-m e’yoriy hujjatlar bo‘lishi kerak.
179

---