Sh. Sodiqova

idealiam l
esa, shaxs o ‘zid a tarkib to p tirish n i xohlagan m e 'y o r v a sifatlar 
ta rzid a ajratib k o ‘rsa tish m um kin.
M e ’y o r -
bir turdagi xulq-atvor. tak ro rlan ad ig an vaziyat, talab. 
standart, taqlid u ch u n m isol, ijtim oiy fikr, did, qoida, urf-odat sh aklidagi 
nam una. M e ’y o rlar ajd o d larn in g k atta ijobiy ah am iyatga ega tajrib asin i 
o ‘zid a m u jassam la y d i, zero ulard a u yoki bu x u lq -atv o rn in g k o 'p la b
av lo d lar ta jrib a sid a sin alg an m a q sa d g a m uvofiqligi aks etadi.
Q a d riya tla r
- ijtim oiy m u n o sa b atlar v a ja m iy a t a ’zol arm ing ijtim oiy 
ah am iyatli fazilatlari. Q ad riy atlar xilm a-xil ta sn ifg a ega b o ‘lib, eng um u­
m iy ta rz d a m u tlaq va n isb iy qadriyatlar' farqlanadi. A b so ly u t qadriyatlar, 
y a 'n i u m u m ah am iy atli (ob y ek tiv ) tav sifg a eg a b o iib , ular o 'z id a
sh u b h asiz aso slan g an , istalg an n u q tay i nazardan, tu rlich a m u n o sab atlar 
va b arch a su b y ek t uchun ijobiy x u su siy atg a ega. U lard an tashqari, nisbiy 
ijobiy q ad riy atlar h am m av ju d b o 1 lib, u la r faqat qanday dir m u n o sab at 
b ilan yoki m a ’lum b ir su b y ek tlar uchu n g in a ijobiy tav sifg a ega b o ‘ladi.
A xloqiy ta rb iya
- y agona ijtim oiy tarb iy a ja ra y o n in in g tark ib iy qis­
m i. Jam iy at to m o n id an in so n lar x u lq in in g b o sh q arilish ig a zaru rat ikki 
o ‘zaro b o g 'liq vazifan i shart qilib q o ‘yadi: birinchidan, ja m iy a t ongida 
m e ’yorlar, tam oyillar, ideallar, adolat, ezg u lik v a y o v u zlik kabi tush u n - 
ch alar k o ‘rin ish id a aks etadigan v a aso slan ad ig an axloqiy talab larn i 
ishlab chiqish; ikkinchidan, inson o ‘z x a tti-h arak atlarin i y o 'n a ltirish i va 
nazo rat qila olishi, shuningdek, ijtim oiy x ulqni b o sh q arish d a ishtirok eta 
olishi. y a ’ni bo sh q a k ish ilarg a talab q o ‘y a b ilish i v a u larn in g xatti-hara- 
katlarin i baholay olishi uchun bu talablarni h a m d a u la r b ilan b o g 'liq ta- 
savvurlarni h ar b ir inson ong ig a singdirish. A ynan shu ikkinchi vazifa 
in so n d a shaxsning teg ish li e ’tiqod, m a ’naviy m oyilliklar. h is-tu y g 'u lar, 
odatlar, b arqaror axloqiy sifatlarni sh ak lla n tirish d an iborat b o 'lg a n
axloqiy tarbiya orqali hal qilinadi. U yo k i bu ja m iy a td a axloqiy tarbiya 
ja ra y o n in in g m azm u n i u n in g m aqsadlari b ilan belgilanadi. B u m aq sad lar 
ijtim oiy m u n o sab atlar tavsifi bilan belgilanadi.
M ak tab g ach a t a ’lim y o sh id ag i bolalarni axloqiy tarb iy alash m azm uni 
b o la n in g m a ’naviy dunyosini, uning ongini, axlo q iy hislarini, shax- 
siy sifatlari va x u lq in i tarb iy alash ham da riv o jlan tirish n i taqozo etadi, 
M ak tab g ach a y oshdagi bo la larn i axloqiy ta rb iy a lash n in g