Sharof rashidov nomidagi samarqand davlat universiteti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi ds
Fuqarolarning atrof muhitga, o‘z o‘ziga nisbatan daxldorligi –
Yüklə 1,45 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Fuqarolarning atrof muhitga, o‘z o‘ziga nisbatan daxldorligi –
shaxsda loqaydlik, bepisandlik kayfiyati kuchli bo‘lsa, bunday insonlar istiqomat qiluvchi jamiyatda adolat buziladi, uning o‘rniga adolatsizlik qaror topadi. Xususan, davlat organlari shu jumladan mas’ul hodilmlari faoliyati ustidan jamoatchilik nazoratini o‘rnatish og‘ir kechadi. Chunki, davlat chiqargan qonunga rioya qilish faqat xalq zimmasiga tushadi. Shu sababli, fuqarolarimizdagi loqaydlik, befarqlikni bartaraf etib, o‘rniga daxldorlik tuyg‘usini shakllantirish masalasi bugunning eng dolzarb masalasi hisoblanadi. Shavkat Mirziyoyev ta’biri bilan aytganda “yoshlar qalbida amalga oshirilayotgan islohotlarga daxldorlik hissini kuchaytirish, shu yo‘nalishdagi 59 ma’naviy-ma’rifiy ishlarning ta’sirchanligini yanada oshirishimiz zarurligi davr talabiga aylanib bormoqda” [5; 280-b.]. Daxldorlik hissini shaxs hayotining ajralmas qismiga aylantirish orqali jamiyat qanday yutuqlarga erishadi yoki aksincha bo‘lsa qanday yo‘qotishlarni boshdan kechiradi kabi savollarga quyidagicha javob berish o‘rinli bo‘ladi: Birinchidan, yurtimizda keyingi paytda ushbu yo‘nalish bo‘yicha yangi tizim yaratilmoqda. Bu esa fuqarolarimizning ijtimoiy faolligi, Vatan va xalq taqdiriga daxldorlik hissini kuchaytirish, ularning zamonaviy, demokratik O‘zbekiston davlatini barpo etishda munosib ishtirokini ta’minlash omilidir. Ikkinchidan, bizning eng asosiy yutug‘imiz – ko‘pmillatli xalqimizning har qanday qiyinchilik va sinovlarni yengishga qodirligi, zamonaviy dunyoqarashi, siyosiy ongi va ijtimoiy faolligi yuksalib borayotgani, atrofimizdagi voqealarga beparvo bo‘lmasdan, aksincha, daxldorlik tuyg‘usi bilan yashayotganidir[5; 301- 303-b.]. Uchinchidan, fuqarolik jamiyatining shakllanishi jarayonida huquq va erkinliklarning oshishi oqibatida insoniylik me’yorlaridan og‘ish holatlari ham yuzaga kelishi mumkin. Masalan, jahonning ayrim rivojlangan mamlakatlarida bu hol yaqqol namoyon bo‘lmoqda. Ularda oila institutining global inqiroz yoqasiga kelib qolayotganligi fikrimizga misoldir. Xususan, “oilaga daxldorlik”, “oilaga loqaydlik”, “oilaga befarqlik” kabi tushunchalarning qaror topib borayotganligi natijasida, ularda axloqiy buzilish tendensiyasi oshib bormoqda. Ya’ni nikohsiz turmush, oiladagi ajralishlar, ota-onalarning biridan iborat oilalar, “gey” va “lesbiyanka”larning bir jinsli nikohini normal holat deb qabul qilayotganligi natijasida, jamiyatda ijtimoiy tanazzul yuzaga kelmoqda[109]. Bu nimani anglatadi?! Avvalo shaxsni o‘z o‘ziga, qolaversa kelajak avlodni saqlab qolishga bo‘lgan xiyonatini, unda shaxsiy mas’uliyat, daxldorlik hissini yo‘qolib borayotganligini anglatadi. To‘rtinchidan, daxldorlik axloq va odob, ilm-ma’rifat va ruhiy sog‘lomlik uyg‘unligidan tashkil topadi. Daxldorlikka rioya qilishni ta’minlovchi asosiy kuch esa bu jamoatchilik nazorati orqali amalga oshiriladi. Odamning tabiiy tuyg‘ulari va 60 tarbiya jarayonida shakllangan daxldorlik burchi amaliy xatti-harakatda namoyon bo‘lib, daxldorlik burchi, tuyg‘usi odam ongida vijdon amri shaklida paydo bo‘ladi va uni ezgu ishlar qilishga undaydi. Daxldorlik to‘g‘risidagi bilimlariga: “To‘hmat qilma!”, “Yolg‘on so‘zlama!”, “O‘zgalar taqdiriga befarq bo‘lma!”, “Boshiga kulfat tushgan odamga yordam ber!”, “Zaif, nochor odamlarni qo‘llab-quvvatla!”[26; 490- 491-r.] kabi kategoriyalarda namoyon bo‘ladi. Yüklə 1,45 Mb. Dostları ilə paylaş:
|