Sharof rashidov nomidagi samarqand davlat universiteti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi ds
Yüklə 1,45 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ikkinchidan
- Uchinchidan
- To‘rtinchidan
| Birinchidan,
jamoatchilik nazorati samaradorligini ta’minlashda, uning ijtimoiy-huquqiy mexanizmlarini ishlab chiqishda, bu yo‘nalishdagi mavjud metodologiyaga yangicha yondashuvni olib kirishda − matematik metodlardan foydalanish, birinchidan amaliyotda qo‘llanilayotgan metodlarning keraklilik darajasiga aniqlik kiritishga imkon bersa, ikkinchidan ishlab chiqilayotgan ijtimoiy- huquqiy mexanizmlar o‘rtasidagi differensiallashuvni oldini olishda amaliy ko‘mak bo‘ladi. Ikkinchidan, jamoatchilik nazoratini olib borish vakolatiga ega bo‘lgan institutsional tizim subyektlari xilma-xil bo‘lganligi bois, uning harakatlanish mexanizmlari ham turlicha bo‘lishi tabiiy holdir. Ammo umumiy mezonga, ya’ni qolipga solingan mexanizmni joriy qilmasdan turib, bu tizim samaradorligiga 119 erishish qiyin kechadi. Shu sababli, “X 2 -mezoni”dan foydalanish nisbatan samarali natijalarni qo‘lga kiritishga olib keladi. Masalan, “X 2” modellashtirishning boshqa usullaridan afzalligi shundaki, u birinchidan jamoatchilik nazoratini tashkillashtirish jarayonida qanday muammolar to‘siq bo‘lib kelayotganligini ichki intuitiv ta’sirlarigacha aniqlashga imkon bersa, ikkinchidan mavjud muammolarning alohidalikdan umumiylik sari harakatlanishini aniqlab, uning xususiylashish tendensiyalari o‘rtasidagi dinamik o‘sish jarayonini turkumlashtirishga imkon beradi. Uchinchidan, “X 2 -mezoni” alohida omillar o‘rtasidagi o‘zaro aloqadorlikni topishga, bir mezonni ikkinchisiga ta’sir kuchini aniqlashga, qo‘llanilayotgan usullarning bir-biri bilan mantiqan bog‘liqlilik darajasini ko‘rsatish asos bo‘ladi. Buni biz yuqorida keltirib o‘tilgan matematik hisoblash amaliyotida ham isbotladik. Shuningdek, bu metod ijtimoiy sotsiologiya tadqiqotlarida to‘plangan statistik ma’lumotlarni tahliliy taqqoslash, ma’lumotlarda uchrab turuvchi noaniqliklarni bartaraf etish va aniq ilmiy gipotezalarni ilgari surishda ijobiy natijalar berishi bilan ham ahamiyatlidir. To‘rtinchidan, falsafiy tadqiqotlarda matematik metodlardan foydalanish tendensiyasi Gʻarb tadqiqotlarida XIX asrning o‘rtalaridan boshlab ommalashgan bo‘lsa, Sharq olimlari tadqiqotlarida XX asrning ikkinchi yarmidan boshlab asta sekinlik bilan kirib kelmoqda. Xususan, ijtimoiy-gumanitar yo‘nalishlardagi tadqiqotlarda qo‘llash jarayoni sust kechmoqda. Bu birinchidan , ijtimoiy-gumanitar soha vakillari olib borayotgan tadqiqotlarning ilmiy salohiyatini oshirishga to‘siq bo‘layotgan bo‘lsa, ikkinchidan dunyo tajribalari globallashayotgan davrda, ijtimoiy-gumanitar fan yutuqlarini ilmiy integratsiyalashuv jarayoniga qo‘shilishiga salbiy ta’sir etmoqda. Yüklə 1,45 Mb. Dostları ilə paylaş:
|