Shaxs va jamiyat

iX bob. insoniyatning yangi sivilizatsiyaviy sifat holatiga...
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

206
almashuvi yuz beradi. bu almashuvda turli-tuman iste’mol 
ehtiyojlarini qondirish ustun hisoblanadi. aholi migratsiyasi ratsional 
tarzda yo‘lga qo‘yiladi.
Axborot-texnikaviy kelajak nazariyotchilari fikriga ko‘ra bu davrda 
jamiyatda boshqariladigan bozor iqtisodiyoti amalda bo‘ladi. busiz 
yangi sivilizatsiya qaror topishi, sanoatlashganlik kamchiliklarini 
bartaraf etish mumkin bo‘lmaydi.
yuksak mehnat unumdorligi, samarali iqtisodiyot ijtimoiy 
ta’minot yo‘li bilan tegishli siyosat olib borishni kafolatlaydi. «Hech 
qanday sivilizatsiya, – deb yozadi O.Toffler, – barcha kasb egalarini 
bir xil siylamagan va shunday bo‘lmog‘i lozim. Qishloq xo‘jaligi 
sivilizatsiyasi yoki birinchi to‘lqin muayyan sifatlar va qobiliyatlar, 
ayniqsa, sof muskul kuchi uchun siylagan. Sanoat sivilizatsiyasi yoki 
ikkinchi to‘lqin turli kasblar uchun haq to‘lagan. Uchinchi to‘lqin 
sivilizatsiyasi ham muayyan xususiyatlar va qobiliyatlar uchun 
boshqalariga qaraganda yaxshiroq haq to‘laydi».
ma’naviy-madaniy sohadagi tub o‘zga-
rishlar ommaviy ruhiyatda, ta’lim tizi-
mida, har bir inson saviyasida o‘z ifo-
da sini topmoqda. Odatda, bu sohadagi 
o‘zgarishlar boshqa sohalar o‘zgarishlariga zamin tayyorlaydi.
kompyuterlashtirish kishilik jamiyati dinamikasining navbatdagi 
yo‘nalishi sifatida madaniyatning qator sohalarida bo‘lgani kabi 
san’atda ham yuksak ravnaqni taqozo etadi. bu haqda sivilizatsiya 
rivojlanishi ushbu bosqichi nazariyotchilaridan bo‘lgan J.Nesbitt va 
P.Eburdin san’atni 90-yillarda jahon miqyosida o‘nta yo‘nalishning 
ikkinchisi sifatida ko‘rsatadi. agar sanoatlashgan davrda harbiylar 
boshqalarga namuna bo‘lsa, sport – metafora (majoz)ni anglatgan 
bo‘lsa, endi alohida kishilar, korporatsiyalar, katta yo kichik shaharlar 
o‘z taqdirlarini san’at asarlaridagi shaxslar, obrazlar, hayot uslubi 
ta’sirida tobora aniqroq belgilab boradilar.
san’at iqtisodiy tushuncha maqomida ham qaralishi obyektiv 
zaruriyat bo‘lib bormoqda. buni rivojlangan mamlakatlar bozorida 
foyda keltirayotgan resurs sifatida muzeylarga boruvchilarning tobora 
ko‘payib borishida va ko‘plab qurilayotgan muzeylar sonida ko‘rish 
mumkin. hozirgi vaqtda buyuk britaniyada madaniyat va san’at