35
Asosiy tushunchalar
•
mizoj (arabcha:
moslik, mos kelish) – inson ruhiy faoliyati
o‘zgaruvchanligini ifodalaydigan alohida xususiyatlarning
yig‘indisi.
•
Fe’l-atvor – kishilar ruhiy holati barqaror xususiyatlarining
yig‘indisi bo‘lib, hayot sharoitlari ta’sirida shakllanadi.
•
Tafakkur (arabcha:
«fikr» so‘zidan yasalgan) – inson miyasi
tomonidan voqelikni g‘oyalar, qarashlar, maqsadlar shakllarida
o‘zlashtirish faoliyati.
Savollar va topshiriqlar
1. sotsiogen
ez omili sifatida ruhiyat qanday tavsiflanadi?
2. tafakkur va til bog‘liqligi nimada ko‘rinadi?
3. tanlovning sotsiogenetik ahamiyati qanday?
4. Ruhiyatning tafakkur bilan
bog‘liqlik jarayonini ko‘rsating.
7-§. inson tadriji turli bosqichlarida sotsiogenez
omillarining o‘rni
inson rivojlanishida sotsiogenez omil la -
rining qanchalik muhimligi, ularning tut-
gan o‘rinlari va bajargan aniq amalla rida
yaqqol ko‘rinadi. bunda sotsiogenez davomiyligini aniqlash zarur.
Olimlarning nuqtayi nazari muhim dalillarga tayanadi. Chunonchi,
1965-yilda afrikaning
Rudolf ko‘li yonida topilgan yelka suyagi mohir
odamning shunday suyaklaridan farq qilmaydi. bu suyakning yoshi
4,5 million yilga boradi. ikki yildan so‘ng o‘sha joyda
5,5 million yil
avval yashagan tik yuruvchi avstralopitek qoldiqlari topildi.
shu yili topilgan
keniapitekning (keniya) yoshi
9 million
yilga boradi. 1980-yilda misrda topilgan odamsimon mavjudot –
yegiptopitek qoldiqlari 30 million yil avval yashagan.
ko‘rinib turibdiki, inson ajdodlarining nomlanishidan tortib hamda
yashagan joylari va vaqtlarigacha bo‘lgan ma’lumotlar turlichadir.
bir tomondan, bu tayanish mumkin bo‘lgan faktlarning ko‘pligini
bildirsa, ikkinchi tomondan, inson ajdodlari tarixi tobora uzoqqa
borganligi mavjud nazariyalarni tez-tez qayta ko‘rib chiqishni taqozo
etmoqda. shuningdek, bu materiallar ashyoviy xarakterdaki, ularda
ma’noviylikni aniq lash imkoniyati juda oz.
Dostları ilə paylaş: 
