Shaxs va jamiyat
Yüklə 1,97 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Shaxs ideali
Shaxs va kishilik dunyosi (sotsium) ii bob. Shaxs www.ziyouz.com kutubxonasi 50 va odillik kabi aqliy, axloqiy, jismoniy sifatlari ideal hisoblangan. sanoatlashgan jamiyatlar rivojlanishi sharoitlarida, deylik, yevropada ishbilarmon, tadbirkor inson shaxsi ideali markaziy o‘rin tutadi. shaxsning madaniy ideali u mansub bo‘lgan millat, ijtimoiy guruhda amalda bo‘lgan qadriyatlar doirasida shakllanadi va rivojlanadi. bu yerda shuni ta’kidlash joizki, shaxsning ideali millat yoki undagi turli guruhlar uchun tirik bo‘lgan idealdan farq qilinmog‘i lozim. madaniy idealda sotsium rivojlanishi o‘z aksini topgan bo‘ladi. shunga ko‘ra, shaxsning madaniy ideali uning jamiyat hayotining turli sohalaridagi faoliyati «ohang»lari va maqsadini o‘z ichiga qamrab oladi. shaxs o‘z madaniy idealini ro‘yobga chiqarishi uchun turli-tuman ijtimoiy guruhlar doirasida muayyan mavqega ega bo‘lishi va muayyan vazifalarni, rollarni o‘zgalardan farqli holda bajarishi lozim. bular esa shaxsning guruhlar orasidagi betakror faolligi tufayli yuz beradi. Faollik obyektiv ehtiyojlar bilan bog‘liq bo‘lib, inson hayotining barcha jihatlarini qamrab oladi va u har qanday holatda ham harakat va munosabatdan boshlanadi. shaxsning jamoa o‘rtasidagi vazifasi va o‘rni to‘g‘risidagi masala bevosita uning huquq va majburiyatlari bilan ham bog‘liq. bularda sotsium tarkibiy qismlarini tashkil etgan ijtimoiy guruh a’zolari rioya qilishi zarur bo‘lgan qoidalar belgilangan. guruhda qabul qilingan qonunlarga ko‘ra har bir shaxs boshqalar bilan tegishli huquqiy munosabatda bo‘lishi kerak. majburiyatlar esa shaxsning o‘zi mansub bo‘lgan guruhda egallab turgan vazifalarga muvofiq keladigan xatti-harakatlar qilishdan iborat bo‘ladi. boshqacha qilib aytganda, shaxsning ijtimoiy vazifalarni bajarishi – bu faqat unga xos bo‘lgan shaxsiy sifatlarini ham namoyon etishdir. masalan, rahbar (lider) vazifasini bajarish uchun shaxs irodali, dadil, o‘ziga ishongan bo‘lishi bilan birga hormay-tolmay ishlashi, fidoyilik ko‘rsatishi lozim. Shuningdek, o‘quvchi, ota-ona, harbiy xizmatchi, shoir, tabib, me’mor, jamoat arbobi va boshqalarning ham o‘z shaxsiy va kasbiy fazilatlari, fe’l- atvorlari, bajaradigan o‘z vazifalari mavjud. ijtimoiy guruhlar o‘z a’zolarining xatti-harakatlarini hech vaqt nazoratsiz qoldirmaydi. balki ularni doimo baholab boradi. bu esa shaxsdan o‘z ijtimoiy mas’uliyatiga jiddiy munosabatda bo‘lishni talab etadi. ayni vaqtda, vazifalarning bajarilishi g‘oyat murakkab kechadi. Yüklə 1,97 Mb. Dostları ilə paylaş:
|