Shaxs va jamiyat
Yüklə 1,97 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Chorvachilik va
dehqonchilikning kelib chiqishi uchinchi bo‘lim. Sivilizatsiyalar – ijtimoiy-madaniy jarayon www.ziyouz.com kutubxonasi 105 bular esa, o‘z navbatida, to‘rtinchi mehnat taqsimotini – harbiylar, zodagonlar va dohiylar bo‘lishini, siyosiy boshqaruvning kelib chiqishini, politogenezini shart qilib qo‘yadi. politogenez jonli tabiatdagi mavjud o‘z-o‘zidan tashkillanishni, kishilik dunyosi tadriji ma’lum tomondan qadimgi sharqning sug‘orma dehqonchilik qilinadigan mintaqalari jamoalaridagi boshqaruv tuzilmasini, ayniqsa, uning ma’muriy buyruqbozlik ko‘rinishini bildirgan. siyosiy hokimiyatning amalda bo‘lishi ijtimoiy hokimiyatda zarur bo‘lgan barcha unsurlar bilan birga, qo‘shimcha ravishda quyidagi jihatlar ham bo‘lishini taqozo etadi: 1. hokimiyatni amalga oshiruvchi guruh yoki guruhlar bilan hokimiyatning obyekti bo‘lgan guruh yoki guruhlarning o‘zaro ijtimoiy ajralishi. 2. hokimiyatni amalga oshirishning asosi sifatida uyushgan majburiylikning mavjudligi (masalan, oqsoqollar kengashi va hokazo). ma’naviy sohada sivilizatsiyaviy hayot- ning qaror topishi eng radikal tarzda bo‘lib, inson ruhiyatida mantiqiy tafak- kurni, unda esa sifat jihatdan yangi dunyo- qarashni keltirib chiqaradi. astrologiya, arifmetika, biologiya, tibbiyot, agronomiya kabi fanlarning kurtaklari shakllana boshlandi. unsurlari ko‘rina boshlangan ilk san’at namunalarida – urf-odat musiqalari va raqslarida, asosan, asotiriy (mifiy) personajlar aks etgan. sakral (lotincha sacrum – muqaddas) sohada sivilizatsiyaviy ruhiyatda ibtidoiylikda bo‘lganidek, mistika (yunoncha mistukos – sirli) to‘la hukmron edi. sivilizatsiyaning ilk ko‘rinishi bo‘lgan neolit davri asta-sekin eneolit bosqichiga, ya’ni, mis-tosh, bronza davrlariga o‘rnini bo‘shatib berdi. eneolit sivilizatsiyasining o‘ziga xos jihati shundaki, mulkning neolit davridagi umumiyligidan xususiy shakliga o‘tildi. xususiy mulk ikki shaklda vujudga keldi. birinchisi yirik shaklda – jamoa va qabila boshliqlari qo‘lida unumdor yerlar, chorva mollari Yüklə 1,97 Mb. Dostları ilə paylaş:
|