Shaxs va jamiyat
Yüklə 1,97 Mb. Pdf görüntüsü
|
| markaziy osiyo
xalqlarining sun’iy ravishda ajratilishi vi bob. Jamiyat va sivilizatsiya www.ziyouz.com kutubxonasi 150 kerak, degan pozitsiyada bo‘lganligi ham boshlab yuborilgan bu jarayonga ta’sir ko‘rsata olmadi. bunday bo‘linish natijasida yevropa mumtoz mustamlaka- chiligining oltin qoidasi – «bo‘lib tashla, hukmronlik qil» tamoyilidan foydalanish amalda bo‘ldi. binobarin, shunday yo‘l bilan mustamlaka ustidan hokimlik qilish oson edi. sovetlar davrida amalga oshirilgan «milliy hududiy ajralish» siyosati oqibati o‘laroq tashkil etilgan «ittifoqdosh respublika» va «muxtor respublika» hamda «milliy okrug»lar to‘g‘ridan to‘g‘ri mustamlakachilikni xaspo‘shlash uchun qilingan edi. sovet davlatining metropoliya sanoati manfaatini ko‘zlab olib borgan siyosati iqtisodiy sohada paxta yakka hokimligini keltirib chiqardi. qurilgan zavod va fabrikalar ham asosan shu tarmoq bilan bog‘liq edi. ularda ishlagan ishchilar va injener-texnik xodimlar asosan rus mutaxassislari edi. agrar sohada olib borilgan jamoalashtirish oqibati, ayniqsa, ayanchli bo‘ldi. Chorvachilikka g‘oyat katta ziyon yetkazildi. sug‘orib xo‘jalik yurgizishga asoslangan tizim O‘zbekistonda an’anaviy bo‘lib qadimdan bu yurtda hayotni ta’minlab kelgan. shunga ko‘ra o‘zbeklarni boshqa yurtlarga ochlikdan yalpi ko‘chishi ro‘y bermagan. lekin sovet davlati o‘tkazgan eksperimentlar natijasida «qizil imperiya»ning boshqa joylarida bo‘lganidek, bu yerda ham bir necha marta ocharchilik yuz berdi. O‘tgan asr 80-yillari oxirida sovet matbuotida mavjud qiyinchiliklarning ayni shu hodisalar bilan bog‘liq ekanligi yozilgan edi. ma’naviyat sohasida mustamlakachilik yanada yaqqolroq ro‘y berdi: ish yuritish rus tilida olib borildi. bu nafaqat metro- poliyadan yuborilgan amaldorlar mahalliy tilni bilmaganligi, balki shovinistik siyosat bilan ham bog‘liq bo‘lgan. millatning guli bo‘lgan ziyolilar qatag‘on qilindi. ularning o‘rnini egallaganlar salohiyati esa ko‘p hollarda mustamlakachilar talablari darajasida bo‘lgan. xotin-qizlarga tatbiqan asriy an’analar bilan hisoblashmay, ko‘p hollarda zo‘ravonlik bilan o‘tkazilgan «hujum» kampaniyasi ancha qurbonliklarga olib keldi. maorif, fan va ma’naviy madaniyatning boshqa barcha tarmoqlari Yüklə 1,97 Mb. Dostları ilə paylaş:
|