u Ch i n Ch i B o‘ l i m
SivilizATSiYAlAR – iJTimoiY-mAdAniY JARAYon
vi BoB. JAmiYAT vA SivilizATSiYA
24-§. sivilizatsiyaning boshlanishi va tadriji …………………………… 102
25–26-§. sharq va g‘arb: sivilizatsiya tiplari ……………………………… 108
27-§. islomiy sivilizatsiya …………………………………………… 120
28-§.turon–movarounnahr–turkiston: sivilizatsiyaviylik mezonlari va
bosqichlari …………………………………………………………….. 129
29-§. mustamlakachilik va uning aksilsivilizatsiyaviy oqibatlari ….. 142
vii BoB. muSTAqil o‘zBEKiSTonninG
iJTimoiY-mAdAniY TAvSiFi
30-§. sivilizatsiyaning sharq–markaziy Osiyo lokal tipi …………….. 155
31-§. demokratik-huquqiy davlat qurishning shart-sharoitlari …….….. 159
32-§. Fuqarolik jamiyati barpo etish vazifalari ……………………….. 165
33-§.tarixiy-ma’naviy qadriyatlarning hozirgi sharoitlardagi ahamiyati
to‘g‘risida …………………………………………………………..…. 171
34-§. O‘zbekistonda yaratilayotgan iqtisodiyotning sivilizatsiyaviy
maqomi ………………………………………………..………… 175
T o‘ R T i n Ch i B o‘ l i m
hoziRGi dunYo: GloBAllAShuv, GloBAl muAmmolAR
vA YAnGi JAhoniY SivilizATSiYA
ShAKllAnAYoTGAnliGi mASAlAlARi
viii BoB. GloBAllAShuv vA GloBAl muAmmolAR
35-§. globallashuv: mohiyati, mazmuni, yo‘nalishlari va oqibatlari … 183
36-§. hozirgi davrning global muammolari …………………………... 189
iX BoB. inSoniYATninG YAnGi SivilizATSiYAviY SiFAT
holATiGA o‘TAYoTGAnliGi muAmmolARi
37-§. hozirgi jamiyatlar – jahoniy tizim …….………………………... 198
38-§. axborotlashgan jamiyat ……………………………………….... 203
xotima
..…………………………………………………………….. 211
ilova: o‘quv dasturi
..………………………………………………….. 215
www.ziyouz.com kutubxonasi
5
So‘zBoShi
mustaqil vatanimiz ta’lim tizimining akademik litseylar va kasb-hunar
kollejlari hamda umumta’lim maktablarining 11-sinf bosqichlarida «shaxs
va jamiyat» («inson va jamiyat») o‘quv predmetining barcha zarur hujjat-
lari – dasturlari, o‘quv qo‘llanma-yu darsliklari (i. saifnazarov, – 1995,
1999; sh. azizov – 1998–2003, 2005–2009) yaratilib amaliyotga joriy
qilingan edi.
bu yo‘nalishda ishlar davom ettirilib o‘quv predmetining yangi tako-
millashtirilgan dasturi tuzildi va uning asosida tubdan qayta ishlanib maz-
kur darslik tayyorlandi. xususan, birinchi bo‘limi ixchamlashtirilib yangi
fasl qo‘shildi. ikkinchi bo‘limi qayta ishlanib yangidan yozilgan bob bilan
to‘ldirildi. qayta ishlangan uchinchi bo‘limga yangi bob yozilib qo‘shildi.
ikkita bobdan iborat to‘rtinchi bo‘lim qo‘shildi.
darslikda talabalarning «shaxs va jamiyat» predmetini o‘rganishga ki-
rishishiga qadar gumanitar va ijtimoiy hamda tabiiy yo‘nalishlardagi o‘quv
fanlaridan o‘zlashtirgan bilimlariga tayanib, inson, uning shaxs maqoma-
ti, kishilik dunyosi, jamiyat va uning sivilizatsiyaviy tarzlari masalalari
yoritildi. Ayni vaqtda, unda hozirgi dunyo tavsifi, globalla shuv jarayonla-
ri tug‘dirgan muammolar hal etilishining shart-sharoitlari hamda axborot-
texnologik sivilizatsiya shakllanayotganligi masalalari o‘rta maxsus, kasb-
hunar ta’limiga qo‘yiladigan talablar darajasida qarab chiqilgan.
qo‘yilgan va yoritilgan masalalarning yangiligiga ko‘ra darslikdan oliy
o‘quv yurtlari talabalari ham foydalanishlari mumkin.
darslik, asosan mirzo ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston milliy univer-
siteti Falsafa fakultetida tayyorlanib, O‘zbekiston Respublikasi prezi denti
huzuridagi davlat va jamiyat qurilishi akademiyasida, O‘zR Fa tarix
insti tutida, nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika univer sitetida,
toshkent kimyo-texnologiya institutida, toshkent davlat huquq shunos-
lik institutida hamda xalqaro iqtisodiyot va diplomatiya universiteti qoshi-
dagi akademik litseyda taqrizlardan o‘tkazildi. bergan barcha maslahatlari,
bildirgan fikr-mulohazalari uchun falsafa fanlari doktorlari, professorlar
q. n. nazarov, s. O. Otamurodov, b. t. to‘ychiyev, i. karimov, k. J. to‘le -
nova, a. q. qodirov, iqtisod fanlari doktori, professor n. aliqoriyev, tarix
fanlari doktori, professor d. a. alimova, tarix fanlari nomzodi n. a. mus-
tafayeva va oliy toifali o‘qituvchi d. mahkamovalarga muallif minnatdor-
chilik bildiradi.
ushbu darslik nashr etilishida mas’ul muharrirligi va zarur o‘rinlardagi
muallifdoshligi hamda tashkiliy jihatdan ko‘rsatgan sa’y-harakati uchun
falsafa fanlari doktori, professor i. saifnazarovga muallif o‘zining alohida
minnatdorchiligini bildiradi.
www.ziyouz.com kutubxonasi
|