Shaxs va jamiyat



Yüklə 1,97 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə74/215
tarix01.03.2023
ölçüsü1,97 Mb.
#123698
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   215
Shaxs va jamiyat (Shodmonqul Azizov)

ijtimoiylik tashkil 
etuvchilari
iv bob. Jamiyat hayotining asosiy sohalari
www.ziyouz.com kutubxonasi


82
hududiy umumiylikning barqaror ijtimoiylik kasb etishi 
kishilarning muayyan ma’muriy hududlardagi hayot tarziga aloqador 
bo‘lib, tegishli ravishda, masalan, bizning mamlakatimizga tatbiqan 
ovul, qishloq va shaharlardagi mulkchilik, hokimiyatni tashkil etish 
shakllari, xilma-xil infratuzilmalar faoliyati bilan bog‘liqdir.
Demografiyaviy omil ijtimoiy sohaga tug‘ilish, o‘lim, jinslar 
nisbati, jins va yosh tarkibini o‘rganish, aholi ko‘payishi darajalarini 
hisobga olish bilan, shuningdek, bu tarmoqqa doir boshqaruv 
institutlari faoliyatlari orqali tegishli bo‘ladi.
ishtimoiy soha tarkibiga kirgan etnik shakllarning o‘zi xiyla katta 
mazmunni tashkil etadi. ulardan urug‘ dastlabki ijtimoiy umumiylik 
(birlik) hisoblanadi va ijtimoiy tarixning uzoq davom etgan ibtidoiy 
jamoa davriga to‘g‘ri keladi. urug‘lar tadriji natijasida qabila 
umumiyligi hamda qabilalar ittifoqi qaror topadi. ular, o‘z navbatida, 
keyingi umumiyliklarning – elat va millatning paydo bo‘lishiga 
zamin hisoblanadi. hozirgi sharoitlarda millatlararo va davlatlararo 
munosabatlarning tig‘izlashuvi jarayonida alohida umumiylik sifatida 
xalq shakllanmoqda.
tipik holda aholining ko‘proq yevropaga oid olinganidagi 
sinfiy tabaqalanishi ijtimoiy soha tuzilmalarida muhim o‘rin tutadi. 
Sinflarning mavjudligi, dastavval, mulkchilik shakllari va ijtimoiy 
mehnat taqsimoti bilan bog‘liq. hozirgi rivojlangan davlatlarda 
sinfiy farqlanish avvalgi o‘tkirligini yo‘qotib bormoqda. Zero, uning 
o‘rnini ijtimoiy qatlamlardagi bilim darajalari, mavjud hokimiyatga 
munosabatlari, yashash tarzlarining o‘xshashligi singari belgilariga 
ko‘ra ajralib turadigan ijtimoiy guruhlar egallamoqda. O‘z navbatida, 
ijtimoiy guruhlar kishilarning ijtimoiy ahamiyatga molik mezonlarga 
ko‘ra farqlangan istagan tarzdagi birligidir. bu jihatdan yondashganda 
ijtimoiy maqomni – insonning jamiyatdagi o‘rnini, ahvolini ham 
farqlash lozim bo‘ladi. buni quyidagi misolda – ayni bir odamni 
turli jihatlardan olib ko‘rish mumkin: kasbi – o‘qituvchi; yollanib 
ishlab o‘rtacha ish haqi oluvchi – iqtisodiy belgi; 50 yoshdagi erkak – 
demografik ko‘rsatkich; siyosiy partiya a’zosi – ijtimoiy pozitsiya va 
hokazo.
ijtimoiy sohani yuqorida qarab chiqilgan 
tashkil etuvchilari qatoriga yana ishlab 
chiqarishning muayyan tarmoqlarida band bo‘lgan mehnat jamoalari, 
shuningdek, fermerlar, turli tarzdagi ijarachilar, savdo sohasi 

Yüklə 1,97 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   215




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin