Shaxs va jamiyat

ikkinchi bo‘lim. Jamiyat – sotsiumning tashkiliy shakli
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

95
shilarning boshqalar va jamiyat hisobiga jinoyatkorona boyib 
ketishi;
beshinchidan, ijtimoiy adolat tamoyillarining buzilishi oqiba-
tida mamlakat aholisi katta qismi turmush darajasining pasayib 
ketishi;
oltinchidan, inson huquqlarini izchil buzilishi, irqchilik, 
millatchilik va shovinizm illatlarining namoyon bo‘lishi;
yettinchidan, kishilarga kelajakni ilohiylashtirib ko‘rsatib hozirgi 
davr va o‘tmishni nazar-pisand qilmaslik;
sakkizinchidan, taraqqiyot ahamiyatini ko‘rsatishda bamisoli din 
darajasida ish ko‘rish;
to‘qqizinchidan, taraqqiyot tarafdorlari xohish-irodasidan qat’i 
nazar kelajakni ideallashtirish avlodlararo ziddiyatni keltirib chiqarishi 
mumkinligi, ya’ni, o‘tmish to‘laqonli bo‘lmagan edi, kabi fikrlarni 
ilgari surish va hokazo.
xo‘sh, bu qiyoslardan qanday xulosa kelib chiqadi? albatta, 
ijtimoiy-tarixiy taraqqiyotdan voz kechish kerak, degan fikrga 
bormaslik lozim! gap hozirgi zamon nuqtayi nazaridan jamiyatning 
tarixiy taraqqiyoti tushunchasini qayta baholash to‘g‘risida bor-
moqda. Unga insonning jismoniy va ruhiy tavsiflari bilan uzviylikda 
qarash kerak. Jumladan, inson va jamiyat taraqqiyotining muhim 
ko‘rsatkichi sifatida hayotning o‘rtacha uzunligi, onalar va bolalar 
olimi darajasi, salomatlikning jismoniy va ma’naviy jihatlari, hayotdan 
qoniqish tuyg‘usi va hokazolar olinishi lozim. bir tomondan tarixiy 
taraqqiyotning biron-bir ko‘rinishi, xoh iqtisodiy, xoh ijtimoiy-siyosiy 
yoki boshqa sohasi bo‘lsin, sayyoradagi har bir insonni qamrab 
borayotgan barcha o‘zgarishlar uchun, tarix harakatiga maqsadga 
muvofiq yo‘nalish berish uchun har bir insonning mas’uliyat hissi 
keskin oshmoqda.