Щзбекистон республикаси олий

14 – Ma’ruza

Bug’ qozonning issiqlik balansi va F.I.K

Reja:
1. Bug’ qozonning Issiqlik balansi tenglamasi.
2. Bug’ qozonning F. I. K., Yoqilg’i sarfi.


Tayanch so’z iboralar:
Yoqilg’ining Yonish issiqligi, Issiqlik foydalanilgan Issiqlik, Issiqlik miqdorlar, F.I.K, Yoqilg’i sarfi, foydali Issiqlik, Issiqliklarning sarfi, Issiqlikning unumdorligi, Yoqilg’ining sarfi.


14.1. Bug’qozonning Issiqlik balansi tenglamasi.
Bug’qozoniga beriladigan Issiqlik miqdori sarflanganiga teng, ya’ni q_kelqq_saf bo’lishi kerak. Issiqlik balansi tenglamasi, odatda 1m³ suyuqlik yoki gaz, 1kg qattiq Yoqilg’ining normal sharoitida (273,15 K; 0,1030 MPa) yongan holati uchun tuziladi. Buning uchun uzatiladigan ixtiyorimizdagi Issiqlik q_i.i tushunchasidan foydalaniladi. Issiqlik balansining keltirilgan (kirim berilgan) kirim deyilganda ham q_i.i tushuniladi. Demak, keltirilgan Issiqlik miqdori quyidagilar yig’indisidan tashkil topadi.
(14.1)
Bunda - Yoqilg’ining quyi yopish issiqligi:
q_f.i - Yoqilg’ining fizik issiqligi:
q_s.x - havo isitkichga va tirqishlardan o’txonaga surilgan sovuq,
havo issiqligi;
q_b.i - bug’ issiqligi.
Ma’lumki, bu Issiqlik miqdorining har birini soddalashtirilgan holda ifodalash mumkin.
ya’ni:
(14.2)

Bunda Se va Sx - Yoqilg’i va havoning solishtirma Issiqlik sig’imlari; Tyo va Ts.x, - Yoqilg’i va sovuq havoning absolyut temperaturalari;

Vn – 1 kg yoki 1 m³ - Yoqilg’ining Yonishi uchun zarur bo’lgan havoning nazariy hisoblangan hajmi;
α_s.x - ortiqcha havo koeffitsienti;
g_b.s - puflanadigan bug’ning solishtirma sarfi
i_b.s - suv bug’ining Entalьpiyasi kJ/kg.
Balans tenglamasidagi yig’indi ga nisbatan kichik bo’lganligi sababli ularni ayrim taqribiy hisoblashlarda e’tiborga olinmasa ham bo’ladi. Unda Issiqlik balans tenglamasi shunday yoziladi.
(14.3)
Qozon agregatida suvni isitishga, bug’lanishga va bug’ning o’ta qizdirilishi uchun zarur bo’lgan Issiqlik foydalanilgan Issiqlik miqdori q₁ qolgan Issiqlik miqdorlari (q₂Qq₃Qq₄Qq₅Qq₆qq_isf) isrof bo’lgan Issiqlik miqdori bo’ladi.
Demak, q₁Qq_isfqq sarf.
Bunda q₂ - tutun gazlari olib chiqadigan Issiqlik miqdori;
q₃ - Yoqilg’ining to’la yopmasligidan yuzaga keladigan isrof.
q₄ - mexaniq jihatdan to’la yopmaslikka olib keladigan isrof.
q₅ - tutunning konvektiv yo’llaridagi isrofi:
q₆ - qozon agregatidan tashqariga chiqariladigan shlak issiqligi
hisobiga bo’ladigan isrof.
Demak, qozonning Issiqlik balansi tenglamasini quyidagicha yozish mumkin:
(14.4)
Qozonga keltirilgan to’la Issiqlikni 100% deb olinsa, u holda balans tenglamasini kuidagicha ifodalash mumkin.
(14.5)