Siffeyn müharibəsinin səBƏBLƏri imam (ə)-in müaviyəYƏ QƏti söZÜ

ŞAMDA ÇIXIŞ

Bəziləri gündəlik qiymətlə bir tikə çörək yeyərək yaltaqlar, güclülər və varlıların xoşları gələn söz deyib, haqqı nahaq kimi qiymətləndirirlər, lakin tarixdə elə alicənab adamlarla rastlaşırıq ki, həqiqəti heç nəyə dəyişmir və onların dili hətiqətdən başqa bir şey söyləmir.

Mədinə və Şam arasında, iki dağ arasındakı bir məntəqədə yaşayan Təyy qəbiləsi başda Ədi ibni Hatəm olmaqla hamılıqla Əli (ə)-a məhəbbət bəsləyirdi. Ədi Əli (ə)-ın hüzuruna gəlib dedi: Bizim qəbilədən Xəfaf adlı bir nəfər öz əmioğlusu Habisi görmək üçün Şama gedir. O güclü xətib, gözəl söz ustası və şairdir. Icazə versəydiniz ona deyərdim ki, Müaviyə ilə görüşsün, sizin Mədinədə və Iraqda olan mövqeyinizi şərh etməklə Müaviyənin və şamlıların iradəsini sarsıtsın.

Imam (ə) bu təkliflə razılaşdı. Xəfaf Şama yola düşdü, öz əmioğlusu Habisin yanına getdi və ona dedi ki, Osman qətlə yetiriləndə mən Mədinədə idim, sonra Əli (ə)-ın qoşunu ilə birgə Mədinədən Kufəyə getmişdim, vəziyyətdən tamamilə xəbərdaram. Söhbət o yerə çatdı ki, sonrakı gün Müaviyənin yanına gedib onu həqiqətdən agah etməli oldular. Sabahı gün birlikdə Müaviyənin yanına getdilər. Habis öz əmioğlusunu təqdim edib dedi ki, o, Osmanın qətlə yetirildiyi vaxt orada imiş, sonra Əli ilə Kufəyə gəlmişdir. Oranın vəziyyəti barədə verdiyi xəbərlərə tam əmin ola bilərsən.

Müaviyə Xəfafa dedi:–Osmanın qətli ilə nəticələnən hadisəni bizə aydınlaşdır.

Xəfaf Osmanın qətl hadisəsini qısa cümlələrlə belə söylədi: Məkşuh dəstə ilə onu (Osmanı) mühasirəyə aldı, Həkim adlı bir nəfər hücum fərmanını verdi və Məhəmməd ibni Əbu-Bəkrlə Əmmar Osmanı qətlə yetirdilər. Ədi ibni Hatəm, Əştər Nəxəi və Əmr ibni Həməc bu hadisədə çox fəal idilər, Təlhə və Zübeyr də qətl işində mühüm rol oynayırdılar. Bu qrup içərisində ən pak adam Əlidir. Onun Osmanın qətlində heç bir rolu olmayıb.

Müaviyə dedi:–Sonra nə oldu?

Xəfaf dedi:–Osmanın qətlindən sonra hələ onun cənazəsi dəfn olunmamışdı ki, camaat Əliyə tərəf elə axışdı ki, başmaqlar arada itib-batdı, əbalar çiyinlərdən yerə düşdü, qocalar ayaq altında qaldılar. Hamı Əli ilə bir Imam və rəhbər olaraq beyət etdi. Təlhə və Zübeyr əhd-peymanı pozduqda o, mühacir və ənsarla birlikdə hərəkətə başladı. Bu hərəkət Səd ibni Malik, Əbdüllah ibni Ömər və Məhəmməd ibni Məsləməyə ağır gəldiyi üçün hər üçü kənara çəkildi. Lakin başqaları kömək etdiyi üçün bu üç nəfərə ehtiyac duyulmadı.

Imam Təyy məntəqəsinə çatdıqda bizim qəbilədən bir dəstə adam ona qoşuldu. Yolda Təlhə və Zübeyrin Bəsrəyə getməsini öyrəndi və bir dəstə adamı Kufəyə göndərdi. Kufəlilər də o həzrətin dəvətini qəbul edərək Bəsrəyə tərəf yola düşdülər. Bəsrədə baş verən müharibədə şəhər onun ixtiyarına keçdi. Sonra Kufəyə yola düşdü. Bu şəhərdə səs-küy başlandı, qoca-cavan, uşaq-böyük–bütün əhali onu qarşıladı. Hal-hazırda Əli Kufədədir və Şamı fəth etməkdən başqa bir fikri yoxdur.

Xəfafın sözləri sona çatdıqda Müaviyənin canına üşütmə düşdü. Habis Müaviyəyə dedi:–Əmioğlum Xəfaf mahir bir şairdir. O, müzakirə etdiyimiz hadisələr barəsində mənim üçün bir şer oxuyaraq mənim Osman barədə olan fikrimi tamamilə dəyişdirmiş, Əlinin əzəmətindən mənə anlatmışdır.

Müaviyə həmin şerləri onun üçün də oxumasını istədi. Xəfaf çox dolğun mənalı və dərin məzmunlu şerlərini oxudu, şeri dinlədikdən sonra Müaviyənin halı pozuldu və Habisə dedi:–Çox güman ki, bu kişi Əlinin casusudur. Tez onu Şamdan çıxart!

Amma sonradan onu bir daha öz yanına çağırıb, camaatın ümumi vəziyyəti barədə məlumat verməsini istədi. O, vəziyyəti və baş vermiş əhvalatları daha geniş şəkildə ona söylədi. Müaviyə onun dahiliyi və qabiliyyəti önündə heyrətləndi.⁵¹