ŞİİR(nazim) TÜrleri

YORGUN SAVAŞÇI
(Kemal Tahir)

1908 Meşrutiyet ile Mütareke Devri (1918-1922) ara­sındaki olaylardan, Balkan ve Birinci Dünya Savaşla-rı'nın getirdiği rahatsızlıktan dolayı yorgun savaşçılar toparlanıp mücadeleye başlar. İşgal altındaki İstan­bul'da Yüzbaşı Cemil'in teyze kızı Neriman'la evlenme­sine paralel başlayan olaylardan kurtulmak isteyen yor­gun savaşçıların Anadolu'ya geçmeleriyle gelişir. Böy­lelikle Mustafa Kemal saflarına katılarak güç kazanırlar, bilinçli hale gelirler. Kurtuluş Savaşı'nı kesinlikle müjde­leyen milli bir güven ortamı yaratırlar.

DEVLET ANA
(Kemal Tahir)

Eser, adını kahramanı Devlet Hatun'dan alır. Dört bölü­me ayrılmış olan eserde Osmanoğullarmın tarih sahne­sine çıkışı, savaşçı dervişler, hilebaz kişiler anlatılmak­tadır. Şeyh Edebalİ ve Yunus Emre gibi tanınmış kişi­lerle maceranın, aşkın, inancın, tarih ve masal potasın­da eritilmesiyle oluşan yazılar eseri oluşturmaktadır.

İNCE MEMED
(Yaşar Kemal)

İnce Memed Dikenlidüzü köyünde bir çocuktur. Abdi Ağa'dan çok zulüm görür ve köyden kaçar. Dağlara çı­kıp eşkiya olur; ama çok iyi bir ruhu vardır. İyinin yanın­dadır. Dağlara sevgilisini de çıkarır; ama annesini ve sevgilisini öldürürler. Toroslarda birçok maceraya şahit olur. İnce Memed'i ne jandarmalar ne de askerler yaka­layabilirler. Çok iyi bir nişancı, hızlı ve çeviktir. Köylüye zulmeden ağlara düşmandır ve köylü de onun yanında­dır ondan güç alır. Gün gelir Abdi Ağa'yı öldürür.

YER DEMİR GÖK BAKIR
(Yaşar Kemal)

Yazar, Yer Demir Gök Bakır'da sadece köylülerin için­de bulunduğu dönemde yaşadıkları çaresizliği anlat­makla kalmamış, onların bu zorluklar sonucunda bir er­miş yaratıp, ona sığınmalarının öyküsünü de okuyucu-

ya aktarmaya çalışmıştır. Yani o, köylünün bulunduğu zor durumu, törelerin onların üzerinde oluşturduğu kor­ku dolu baskıyı köylünün düşleri sayesinde oluşan bir mitos aracılığıyla hafifletmiş. Böylece o dönemde yaşa­nılan gerçeklerin keskinliğini hayal gücünün ürünü olan mitoslarla yumuşatmıştır.

EKMEK KAVGASI
(Orhan Kemal)

Adını, Orhan Kemal'in aynı adlı öyküsünden alan Ek­mek Kavgası, Türk ve dünya edebiyatından seçilmiş, konusu emek olan öyküleri kapsıyor, öykülerin sırala­nışında belirti bir devamlılık ilkesinin güdüldüğü kitapta, işçi ve emekçilerin iş sürecindeki sorunlarını, gündelik yaşamdaki sıkıntılarını veya sevinçlerini ernek ve ser­maye arasındaki uzlaşmaz çelişkiden patlayan grev ve direnişleri anlatan Öyküler yer alıyor.

MEMLEKETİMDEN İNSAN MANZARALARI
(Nazım Hikmet)

Nazım Hikmet, Memleketimden İnsan Manzaralan'nı 1941'de Bursa Cezaevi'nde yazmaya başlamıştır. II. Meşrutiyeî'ten II. Dünya Savaşı sonrasına kadar çok geniş bir zaman diliminin öyküsünü (1908 -1945} bu ki­tapta destanlaştırmıştır. Düzyazı, şiir, senaryo teknikle­rinin iç içe kullanıldığı Memleketimden İnsan Manzara­ları; şiir, roman, öykü, oyun, senaryo, destan olmayan ve hepsini içeren yeni bir türün habercisi olmuştur. Beş cilt halinde yayımlanan ve yaklaşık yirmi bin mısra olan bu yapıt, Nazım Hikmet şiirinin doruğunu oluştur­maktadır. Nazım Hikmet yapıtıyla ilgili ön tasarısını şöyle açıklamaktadır:

1. 
   İstiyorum ki okuyucu on iki bin mısrayı bitirdikten
   sonra vıcık vıcık insan kaynaşan bir mahşerden
   geçmiş olsun
   
2. 
   İstiyorum ki bu insan mahşerinin ifadesi okuyucuy­
   la muayyen bir tarihi devredeki sosyal durumunu
   anlatsın
   
3. 
   İstiyorum ki İkinci planda, Türkiye cemiyetini çevre­
   leyen dünya, muayyen bir devrede anlaşılsın
   
4. 
   İstiyorum ki nereden gelip, nerede olduğunu, nere­
   ye gidildiği sorusuna, sahamın İçinde azami imkan­
   larla cevap verilsin
   

KUYUCAKLI YUSUF
(Sabahattin Ali)

1903 senesi sonbaharında Aydın'ın Nazilli ilçesi Kuyu-cak köyünde eşkıyalar bir evi basar ve evdeki kan-ko-cayı öldürür. Soruşturmaya gelen kaymakam dokuz ya­şındaki Yusuf'u evlat edinir. Kaymakam, karısı Şahin-de'nin yüzünden kendisini içkiye ve kumara vermiştir.

Fabrikatör Hilmi Bey'e üç yüz yirmi altın borçlanmıştır. Zamanla Yusuf ve kaymakamın kızı Muazzez büyür. Kasaba kabadayısı Şakir, Muazzez'i rahatsız edince Yusuf tarafından dövülür. Daha sonra kaymakam Yusuf ile Muazzez'i evlendirir. Yusuf'u Edremit'te tahrirat kati­bi yapar. Bir süre sonra gelen yeni kaymakam, Şakir'in ve babasının yakın dostudur. İzzet Bey adındaki bu ye­ni kaymakam Yusuf'u görevden alır ve süvari tahsildarı yapar, artık Yusuf sürekli dışarıdadır. Bu arada Şahin­de Hamm'ın evi kaymakam ve ileri geienlerin çaigı çen­gi yeri olmuştur. Muazzez de iffetini yitirmek üzeredir. Bir akşam Yusuf eve gelir, evdeki herkesi öldürür. Karı­sını gömen Yusuf atına atlar ve dağlara gider.