Sistematik kelâM

201 Âl-i İmrân: 3/159.

202 Tirmizi Tercemesi, Mütercim: Osman Zeki Mollamehmetoğlu, İstanbul. 1975, c. IV, s. 299

203 Tirmizi Tercemesi, c. lV, s. 176-77.

204 er-Ra'd: 13/27.

205 Yazır, Hak Dini Kur'an Dili, c. IV, s. 2982-83.

206 Aynı eser aynı yer

207 el-Ahkaf: 46/14.

208 et-Hac: 22/10.

209 er-Ra’d: 13/31.

210 el-Enfâl: 8/17.

211 Bkz. Yazır, Hak Dini Kur'an Dili, c. 1, Fatiha Suresinin Tefsiri

212 Bakara: 2/286.

213 er-Rûm: 30/30.

214 ez-Zâriyât: 51/56.

215 Muhammed: 47/2.

216 Garuudy. Roger İslam ve İnsanlığın Geleceği, Türkçesi: Cemal Aydın, ll. Baskı, Pınar Yayınları, İstanbul

1991, s. 134-38.

217 el-Mü'min: 40/35.

218 Muhammed: 47/16.

219 en-Necm: 53/40.

220 ez-Zilzâl: 99/7-8.

221 Fussilet: 41/46.

222 el-İsrâ: 17/29.

223 El-Câsiye: 45/14.

224 el-Bakara: 2/195

225 en-Nisâ: 4/71

226 en-Nisâ: 4//l02.

227 Bkz Yazır, Hak Dini Kur'an Dili, c. IV, s. 2419; İkbal, İslam'da Dini Tefekkürün Yeniden Teşekkülü, s. 29

228 Sahih-i Müslim Tercüme ve Şerhi, Müt.: Ahmed Davudoğlu, Sönmez Neşriyat, İstanbul, 1973, C. I.s. 276

229 Kaza ve Kader konusunda yukarıda dipnotlarda geçen kaynakların dışında bkz. Abduh, "Kaza ve Kader Mut.: Mehmet Akif, Sırat-ı Müstakim, 1327 h, c. II, Sayı: 35, s. 133-136; Sayı: 36, s. 149-150; İzmirli, eh Cevaba's-Sedîd, Ankara 1339 h, Akseki, Ahmed Hamdi, İslam, İstanbul 1943; Bilmen, Ö. Nasubi, Mülahhas İlm-i Tevhid Akaid-i İslamiyye, İstanbul 1962.

230 Ebu'l-Bekâ, Külliyât, 7. Baskı, Bulak-Mısır 1281 lı., s. 22, 28; Krş. Fonsegrive, Georges L., Mebadi-i Feheî'e'den Birinci Kitap İlmu'n-Nefs. Mütercimi: Ahmed Naim, İstanbul 133lh., s. 420 (Müt, dipnot. I) vd., s. 424 vd. (Müt. Dipnotlar).

231 et-Cürcânî, Şerhu'l-Mevâkıf, s. 289.

232 Sadru'ş-Şeria, et-Tavdîh, İstanbul 1310 h., 1; s.354.

233 Seyyid Bey, Usul-l Fıkıh Dersleri, İrâde, Kaza ve Kader, Dersaadet, Kader Matbaası, 1338 h., S. 16-17; Harpûtî, Abdullatif, Tenkîha'l-Kelam fi 'Akâid-i Ehli'I-İslâm, Dersaadet 1330 h., s. 240: İzmirli, Yeni İlm-i Kelâm, c. II. s. 202-03.

234 el-Hamidi Risaletu, Besmele Matbaa-i Amire, 1303 h., s. 48; Seyyid Bey, Usûl-i Fıkıh Dersleri, s. 15.

235 Ez-Zebidi, İthafu’s-Sadet, c. 11, s. 166

236 Bu deyimler için bkz. Mütercim Âsim Efendi, Kâmûs, c. I, s. 1255 (kasd); IV, s. 372 (tasmim); s. 400 (azimet); s. 1207 (niyet); Krş. Harpûtî Abdullatif, Tenkîhu'l-Kelâm, s. 240; Fonsegrive, Georges 1., Mebâdi-i Felsefe’den Birinci Kitap İlmu’n-Nefs, müt. Ahmed Naim, s. 428.

237 ez-Zebîdî, İthaf, c. II, s. 166.

238 el-Bakara: 2/286.

239 Ebû Uzbe, er-Revzatu'l-Behiyye, s. 26; ez-Zebîdî, İthaf, c. II, s. 166: Seyyid Bey, Usûl-i Fıkıh Dersleri, s. 10-11.

240 Akkirmânî. Muhammed, Efâl-i İbâd ve İrâde-i Cüz'iyye, Süleymaniye, Hacı Mahmud, 1494 vr. 2b.; Şeyh

İbrahim b. Mustafa el-Halebi. el-Lumu, Malbaaiu'l-Anvar, el-Kahire, 1358 h./1939 m. s,45; el-Mercânî,

Şihabuddin Harun b. Bahaüddin, K. el-Hikmetil-Baliğnin-Cenniyye fi Şerhi'l-Akaidi'I-Hanefiyye, Kazan, 1356 h., s.45.

241 ez-Zebîdî, İthâtu's-Sûdet, c. II. s. 166; Krş. Ebû Mansur Muhammed el-Mâtürîdî, K. et-Tevhid. s. 239, 256. 270-71

242 el-Hâdimî, el-Berikatu'I-Mahmudiyye fi Şerhi't-Tarîkati'l-Muhammediyye, c. 11, s. 185.

243 Seyyid Bey, Usul-u Fıkıh Dersleri, s. 13.

244 el-Hâdimî, el-Beriku, c. II, s. 185; Şeyhzâde, Nazmu'l-Feraid, s. 53-54.

245 el-Enfâl: 8/53.

246 el-Ra'd: 13/11.

247 en-Nisâ: 4/39.

248 el-Kıyâme: 75/2

249 en-Nisâ: 4/83.

250 Er-Ra'd: 13/16.

251 Sadru'ş Serî'a, et-Tavdîh, c. I, s. 353; Gelenbevî, Haşiyeale'l-Celûl, Matbaa-i Amire, 1308 h, s. 211.

252 Seyyid Bey, Usul-u Fıkıh Dersleri, s. 14-15 vd.; Krş. İbnu'l-Humâin, el-Musüyere, s. 110 vd.; İbn Haldun, Mukaddime, Müt.: Ahmed Cevdet, Takvimhane-i Amire, 1277 h., c, III, s. 69.

253 el-Hâdimî, el-Berîka, c. II. s. 185.

254 Fonsegrive, Mebadi-i Felsefeden İlmu'n-Nefs, Mut.: Ahmed Naim. s. 430-36.

255 el-Mercânî, Şihâbuddin Hârûn b. Bahâiddin, Kitâbu'l-Hikmeti’l-Baligati’l-Cenniye fî Şerhi'1-Akâidi'l, 8 Hanefiyye. s. 43.

256 Harpûtî, Tenkîhul-Kelâm, s. 240.

257 El-Tekvir: 81/29

258 Ayni Mehmed Ali, Reybîlik, Bedbinlik, Lailâhîlik Nedir?, İstanbul 1927, s. 57.

259 Muhammed, İslam'da Dini Tefekkürün Yeniden Teşekkülü, çev.: Sofi Huri, İstanbul 1964, s. 97-98; Irmak, Sadi, Schopenhauer İrâde Felsefesi, İstanbul. 1962.

260 en-Nisâ: 4/190-191.

261 Bkz.el-Kehf: 18/84.

262 el-Ankebût: 29/3.

263 el-Beled: 90/10.

264 İbn Sînâ, et-Ta'Iikat, s. 72.

265 İbn Sînâ, en-Necât, s. 284-29); Krş. Öztürk, Halil Nimetullah, İbn Sina'nın Metafiziği, Büyük Türk Filozofu ve Tıp Üstadı İbn Sînâ Şahsiyeti ve Eserleri Hakkında Tetkikler, İstanbul 1937, s. 54-55.

266 İbn Ruşd, Menâhicü l-Edille fî Akaidi'l-Mille, Tahkik: Mahmud Kasım, Kahire 1969. s. 238

267 Aynı eser, s.239.

268 Taftazânî, Şerhu'l-Makûsıd, c. II, s. 108; Krş. İzmirli, Yeni İlm-i Kelâm, c. II, s. 210-211. Bu konuda Mu'tezile'nin fikirleri için bkz. Kadı 'Abdulcebbâr, Şerha Usûli'l-Hamse, Kahire 1965, s. 309-320.

269 el-Eş'arî, Makâlâtu'l-İslamiyyîn, I, s. 312.

270 el-Eş'arî, el-Luma’ s. 83-84.

271 el-Bağdâdî. Usülu'd-Din, s. 240-41. 145 vd.; Krş. et-Taftazânî, Şerhu'l-Makûsıd, c. II. s-107 vd.; el-Cürcanî. Şerhu'I-Mevâkıf, c. II. s. 526 vd.; el-Lekânî, Şerhu Cevhereti't-Tevhîd, s. 152, 162; el-Bakıllânî, el-Temhîd 280-285.

272 El-Gazzâlî, el-İktisâd fi'I-İtikâd, Önsöz ve Notlarla Hazırlayanlar: Dr. İbrahim Agah Çubukçu ve Dr. Hüseyin Atay, s. 163 vd.

273 el-Mâturîdî. Kitâbu't-Tevhîd. s. 108.

274 Sadruşşerîa, Ta'dilu'I-Ulûm, vr. 197b-198a; Krş. Şeyhzâde, Nazma'I-Ferâid, s. 27.

275 el-İnsân: 76/3.

276 el-Beled: 90/10.

277 el-İsfahânî, Mutluluğun Kazanılması, çev.: Lütfi Doğan, s. 162-72.

278 İbn Kayyım el-Cevziyye. Şifa'u'1-Alil Kahire 1975, s. 497; Krş. es-Seffârînî, Muhammed, Şerhu 'Akideti's-Seffârini, e 1, s. 284 vd.

279 Mevlânâ. Mesnevi, çev.; Veled İzbudak. Akıncı Basılış, İstanbul 1974, c. IV. s. 241-243.

280 Şerrin varlığı ile ilgili ayrıntılı bilgi için bkz. Ersal, Yusuf Ziyaeddin, Vahiy ve Risalet, Ankara 1960, s. 76-83

281 Not: İrâde konusunda daha geniş bilgi sahibi olmak isteyenlere şu eserler tavsiye olunur: Öner, Necati, insan Hürriyeti, Selçuk Yayınları, İstanbul 1982; Gölcük, Şerafeddin, Kelam Açısından İnsan ve Fiilleri, Kayıhan Yayınevi, İstanbul 1979; Yeprem, M. Saim, İrâde Hürriyeti ve İmam Mâturîdî, İstanbul 1980; Ersal, Vahiy ve Risalet, s. 52-67; Yazıcıoğlu, M. Sait, Mâturidî Kelâmında İnsan Hürriyeti Meselesi, A.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, Ankara 1988, c. XXX, s. 155-169; Gurvitch, Georges, Sosyal Determinizm'in Çeşitleri ve İnsan Hürlüğü, çev.: Nurettin Şazi Kösemihal, İstanbul 1958.

282 Hidâyet kelimesi için bk. İbn Manzur, Lisânu'l-Arab, c. XV, s. 353 vd; el-Fîrûzâbâdî, Kamus, c. IV, s. 1229 vd.; Hey'et, el-Mu'cemu'1-Vasit, Mısır, I381h,/1961, c. II. s. 988; Ebu'1-Bekâ, el-Külliyat, s. 379; Kadri, Hüseyin Kazım, Türk Lügati, İstanbul, 1945, c. IV, s. 670-71.

283 Yazır, Hak Dini Kur'an Dili, c. I, s. 119; el-Beyzâvî, Envâru't-Tenzîl ve Esrâru't-Te'vil Beyrut (tsz.), (Ebu'l-Fadl el-Kâzerunnî'nin Haşiyesi ile), c. I, s. 34; Krş. el-İsfahânî, el-Müfredat fi Garibi'I-Kur'an, Beyrut, (tsz.), s. 538; Ebu'1-Bekâ, el-Külliyat, s. 379

284 en-Neml: 27/23.

285 el-Hac: 22/4.

286 el-Fukân: 25/31.

287 en-Neml: 27/92.

288 Kadri, Hüseyin Kazım, Türk Lügati, c. IV, s. 672.

289 Kadri, Türk Lügati, c. IV, s. 670-71; Ebu'1-Bekâ, el-Küllîyât, s. 379.

290 el-Fâtiha: 1/6.

291 el-Mülk: 67/22.

292 Âl-i İmran: 3/73.

293 Meryem: 19/76.

294 es-Secde: 32/24.

295 er-Ra'd: 13/7.

296 Tâha: 20/123.

297 en-Nahl: 16/16.

298 el-Bakara: 2/159

299 en-Necm: 53/23.

300 el-Mü'min: 40/53.

301 el-Bakara: 2/157.

302 el-Bakara: 2/258.

303 el-Kasas: 28/57.

304 ez-Zuhruf: 43/22.

305 el-En'am: 6/90.

306 Yusuf: 12/52

307 Tahâ: 20/50.

308 el-A'râf: 7/156.

309 el-Kasas: 28/22.

310 Bekâ, el-Külliyât s. 379 vd.; el-İsfahânî, el-Müfredât, s. 538 vd.; el-Beyzâvî, Envâru't-Tenzîh c. I, s. c 35; Yazır Hak Dini. c. I, s. 119-20; el-Kasımî, Tefsiru'I-Kasimi, Daru İhyau'l-Kutübi'l-Arabiyye, 1376/1957, Sih k 14"20' Manastırlı İsmail Hakkı, Sırat-ı Müstakim, Dersaadet, 1326 h., I, sayı: 15, s. 225-26; el-Mercânî, Şihabuddin b. Bahaeddin. Kitâbul-Hikmein-BaIiğati’l-Ceniyye fi Şerhi'I-Akaidi’l-Hanefiyye, Kazan, 1356 s- 55 vd.

311 Fussilel: 41/17

312 el-Beled: 90/10.

313 eş-Şûrâ: 42/52

314 es-Secde: 32/24.

315 el-İsrâ: 17/9.

316 el-Ankebût: 29/69.

317 ez-Zümer: 39/22. Hidâyet konusunda, mahiyet itibariyle bir sayılabilecek olduğu halde, diğer cüz'î değişik sınıflamalar için bkz. el-Gazzali, İhya, c. IV, s. 105 vd.; İbn Hazm, el-Fısal, Kahire, 1384/1964. (Şehrista'nin el-Milel'i ile) , c. II, s- 33 vd.; el-Cüveynî, el-İrşâd, Mısır, 1950, s. 210 vd.; et-Taftazânî, Şerhu'l-Mükâsıd. Matbaa-i Amire. 1277 c II, s.117, es-Seffârinî, Şerhu 'Akîdeti's- Seffarini Mısır 1323 h.. c. I, s. 278; ez-Zemahşerî, el-Keşşaf (Haşiyeleriyle). Beyrut (tsz.), c. I, s. 116-17.

318 el-Bağdâdî, Usûlu'd-Dîn, s. 140-41.

319 eş-Şûra: 42/52.

320 el-En'âm: 6/125.

321 Yusuf: 10/25.

322 el-Bağdâdî, Usûlü 'd-Dîn, s. 140-41.

323 el-Eşari, el-İbane, s. 67.

324 El-Bağdadî, Usülu'd-Dîn, s. 141.

325 el Bakıllânî, et-Temhîd, s. 335; Krş. Gölcük, Kelâm Açısından İnsan ve Fiilleri, s. 328 vd.

326 el-Cüveyni. el-İrşâd, s. 211-12,

327 Gazâlî, İhyâ, c. VI. s. 105-08.

328 el-Bakara: 2/120.

329 el-A'râf: 6/122; ez-Zümer: 39/22.

330 en-Nesefî, Ebu'l-Mu'în, Tabsira, Kayseri, Raşid Ef., 496, vr. 220b.

331 el-Mâturîdî, Şerhu'I-Fıkhı'l-Ekber, Haydarabad 1385 h., s. 22.

332 el-Mâturîdi, Te'vilâtu Ehli's-Sünne, neşr.: Dr. İbrahim Avadayn ve's-Seyyid Avadayn, el-Kahire, 1971, l, s. 24

333 el-Mâturîdî, Te'vilût, s. 42, 46.

334 en-Nesefî, Ebu'l-Mu'în, a.g.e., vr. 221b; el-Mâturîdî. Kitâbu't-Tevhîd, s. 288.

335 Yûnus: 10/99.

336 es-Secde: 32/13.

337 el-Kasas: 28/56.

338 el-A'râf: 6/125.

339 el-A'râf: 6/125.

340 en-Nesefî, Ebu'l-Mu'în, a.g.e., vr, 221b.

341 es-Sabûnî, Muturidiyye Akaidi, s. 163 (metin, s. 79).

342 Es-Sabuni, a.g.e., s. 164 (metin, s. 79); Krş. el-Karasi, Şerhu’l-Kasideti’n-Nuniyye, Matbaat-ı Aliye, 1318 h., s. 52.

343 İbn Hazm, el-Fısal, c. 11, s. 34.

344 el-Bakara: 2/272.

345 el-Enfâl: 8/23.

346 İbn Hazm, el-Fasal. c. II, s. 35.

347 Nesefî, Ebu'l-Mu'în. a.g.c, vr. 220 b; Krş. ez-Zemahşerî, el-Keşşâf, c. 1, s.116; er-Râzî, et-Tefsiru'I- Kebir, c. II, s. 19-20: et-Taftazânî, Şerhu'l-Makâsıd, c. II, s. 117; el-Maturidi, Te'vilâl, c. I. s. 24.

348 el-Eş'arî, Makalatu'I-İslamiyyîn, c. I, s. 324.

349 Muhammed: 47/17.

350 Yûnus: 10/9.

351 el-İfsahani, el-Müfradat, s. 297-98; Ebu’l-Beka, el-Külliyat, s. 232; el-Fürüzabadi, Kamus, c. lll, s. 1402. Kadri, Türk Lügati, c. lll, s. 368.

352 el-Enam: 7/79.

353 Aynı eser, aynı yer.

354 ed-Duha: 93/7.

355 Er-Razi, et-Tefsiru’l-Kebir, c. XXXI, s. 216 vd.,; Yazır, Hak Dini, c. VIII, s. 5900 vd; ez-Zemahşeri, el-Keşşaf, c. IV, s. 264 vd.

356 Yusuf: 12/3.

357 el-Ankebut: 29/48.

358 en-Necm: 53/2.

359 Yusuf: 12/95.

360 Yusuf: 12/8

361 Yusuf: 12/30.

362 eş- Şuara: 26/20.

363 el-Bakara: 2/282.

364 el- İsfahani, el-Müfredat, s. 298; Ebu’l-Beka, el-Külliyat, s. 232.

365 en-Nisa: 4/136.

366 en-Nisa: 4/167.

367 es-Sabuni, Maturidiyye Akaidi, s. 164 (metin, s. 7).

368 en-Nisa: 4/119.

369 İbrahim: 14/36.

370 el-Karsî, Şerhul-Kasîdeti'n-Nûniyye, s. 51-52

371 el-Cürcânî. Şerhu'I-Mevâkif, c. II, s, 388.

372 en-Nisâ: 4/155.

373 el-Bakara: 2/7.

374 el-En'âm: 6/25.

375 Ebu'l-Muntehâ, Şerhul-Fıkhi'l-Ekber, Haydarabad 1365 h., s. 66.

376 el-Bâkillânî, Kitûbu't-Temhîd, s. 335; Gölcük, a.g.e., s. 329

377 el-Cüveynî, el-İrşâd, s. 254; et-Taftazânî, Şerhu'I-Makâsid, c. II, s.118; Şeyhzâde, Nazmu'l-Ferâid, Mısır 1317 h., s. 25; Krş. el-Cürcânî, Şerhu'l-Mevûkıf, c. II, s. 388.

378 Hûd: 11/88.

379 Şeyhzâde, Nazmu'1-Ferâid, s. 25.

380 Mâturîdî, Kitabu't-Tevhîd, s. 263; Şeyhzâde, Nazmu'l-Ferâid, s. 25.

381 İbn. Hazm, el-Fısal, c. III, s. 38; Gardet, Dieu el la Destinee de I'Homme, s. 69.

382 İbn Hazm, el-Fısal, c. III, s. 36.

383 İbn Hazm, n.g.e., c. III, s. 36.

384 et-Tevbe: 9/115.

385 İbn Hazm, a.g.e., c. III, s. 36

386 el-Eş'ari, Makâlât, I, s. 325.

387 Izutsu, Kur'an 'da Allah ve İnsan. s. 132-33.

388 et-Tekvîr: 81/27-28.

389 et-Tevbe: 9/115.

390 el-İsrâ: 17/15.

391 Yazır, Hak Dini Kur'an Dili, c. I, s. 215.

392 İbn Manzur, Lisânu'I-Arab, c. XI, s.ll; el- Bâkıllânî, Kitâbu't-Temhîd, s. 332; Kâdi Abdulcebbâr, Şerhu'l-Usûli'l-Hamse, s. 718; et-Taftazânî, Şerhu'l-Makâsıd, c. II, s. 118.

393 el-Mülk: 67/2.

394 el-Tevbe: 9/116.

395 eI-Mu'minûn: 23/15.

396 en-Nisa: 4/78.

397 el-Enbiyâ: 21/34-35.

398 es-Secde: 32/11.

399 Al-i İmrân: 3/158.

400 Kadı Abdulcebbâr, Şerhu'l-Usûli'l-Hamse, s. 782 vd.; Krş. el-Bâcûrî, Haşiye ala Cevhereti'l-Tevhîd. s. 95.

401 er-Ra'd: 13/39.

402 el-Bâcûrî, Haşiye ala Cevhereti't-Tevhîd, s. 94 vd.

403 el-A'râf: 6/2.

404 er-Razi, et-Tefsîrul-Kebîr, c. XII, s. 152-54; Yazır, Hak Dini Kur'an Dili, c. III, s. 1874-77.

405 Aynı eserler, aynı yerler; Ayrıca ecel konusunda bkz. el-Cürcânî, Şerhu'l-Mevâkıf, s. 525 vd.; Ali el-Kârî, Şerhi,'1-Fıkhı'l-Ekber, s.113 vd.; Harpûtî, Tenkihu'l-Kelam, s. 262-67; İzmirli, Yeni İlm-i Kelâm, c. II, s. 225-27; Akseki, İslâm Dini, İstanbul, 1953. s. 144; Bilmen, Muvazzah İlm-i Kelâm, s. 445-450; Tunç, Cihat, "Ecel" , T.D.V. İslam Ansiklopedisi, İstanbul 1994, c. X, s. 380-382; Karadeniz, Osman, Ecel Üzerine, İzmir 1992.

406 el-İsfahânî, el-Müfredât, "Rızk" maddesi; ez-Zebîdî, Tâcu'1-Arûs, Beyrut 1966, c. VI, s. 355; el-Fîrûzâbâdî, Kâmûs, c. III. s. 858.

407 el-Munâfıkûn: 63/10.

408 el-Bakara: 2/3.

409 Tâhâ: 20/81.

410 el-Vâkıa: 56/82.

411 ez-Zâriyât: 51/22.

412 el-Kehf: 18/19.

413 Kâf: 50/10-lI

414 Al-i İmrân: 3/169.

415 Meryem: 19/62.

416 ez-Zâriyât: 51/58.

417 el-Hicr: 15/20.

418 en-Nahl: 16/73.

419 Hûd: 11/6.

420 Rızık konusunda bkz. el-Cüveynî, el-İrşâd, s. 364-66; Kadi Abdulcebbâr, Şerhu'l-Usûli'l-Hamse, s. 784 vd.; el-Bâcûrî, Haşiyetu Tuhfeti'l-Murîdalâ Cevhereti't-Tevhîd, s. 112; el-Cürcânî, Şerhu'I-Mevâkif.. s. 525-526; et-Taftazânî, Şerhu'l-Makasıd, c. ll, s. 119-120; Ali el-Kârî, Şerhu'l-Fıkhı'l-Ekber, s. 155; Harputi, Tenkîhu'l-Kelâm, s. 260-261; Yazır, Hak Dini Kur'ân Dili, c. l, s. 192; c. IV, s. 27558; Akseki, İslâm Dini, s.143; Bilmen, Muvazzah İlm-i Kelâm, s. 443-45.

421 er-Râzî, Fahreddin, Kelam'a Giriş (el-Muhassal), çev. Prof. Dr. Hüseyin Atay, Ankara 1978, s. 216.

422 Ertuğrul. İsmail Fennî, Kitâb-ı İzâle-i Şükûk, İstanbul 1928, s. 225.

423 Başgil, Ali Fuat, Din ve Lâiklik, s. 52 vcl.

424 Janel, Paul-Seallies, Gabriel, Metâlib ve Mezâhib, terc. Elmalılı Hamdi, İstanbul 1341, s. 26 vd. (Önsöz); İzmirli, el-Cevâbu's-Sedîd fî Beyâni't-Tevhîd, Ankara 1341, s. 30.

425 el-Gazzâlî, Dalâletten Hidâyete, çev. Doç. Dr. Ahmet Subhi Furat, İstabnbul 1978, s. 89.