Sáne: Klass: 1-klass Pán: Álipbe Tema: Í ı sesi hám háribi Sabaqtıń maqseti: Bilim beriwshilik

Sabaq basqıshları	Orınlanatuǵın jumıs mazmunı	usıl
Ajıratılǵan waqıt
1.Shólkemlestiriw	Oqıwshılar menen sálemlesiw. Oqıwshılardı sabaqqa tayarlaw	sáwbet	2 m
2.Ótilgen temanı takirarlaw	1.Ótilgen sabaqta úyrenilgen seslserdi takirarlawshı sózler oqıttırıladı 2.Súwretler arqalı seslserdi tabıw orınlanadı.	Soraw-juwap Kórgizbelilik refleksiya	8 m
3.Taza temanı túsindiriw	Í ı sesi hám háribi menen tanıstırıw Durıs oqıw hám jańa sózlerdi tanıstırıw	Kórgizbelilik	15 m
4. Taza temanı bekkemlew	1.Oqıwshılarǵa qatar menen soń jeke oqıttırladı. 2.“sóz tap” shınıǵıwı, Birgelikte qayta aytıp beriw , buwınǵa bóliw, sesti tabıw	Toparlarda islew Sóz tap shınıǵıwı	18 m
5.Sabaqtı juwmaqlaw	Sabaq juwmaqlanadı hám oqıwshılar xoshametlenedi	Dálillew	1 m
6. Úyge tapsırma beriw	Úyge tapsırma ótigenlerdi takirarlap keliw	Túsindiriw	1 m

1.-Sálemlesiw

Qatnastı anıqlaw Oqıwshılardı sabaqqa tayarlaw

-Oqıwshılar! Házir qanday sabaq? Qanay ses hám háriplerdi úyrenip aldıńlar. Qáne birgelikte úyrengenlerimizdi aytamız. A,N, L, T, O, R, B, D, U,S,Z,W,Q

Dawıslı seslserdi qalay ajıratamız. Aytıw hám esitiw arqalı.

Taxtaǵa aldınnan jazıp tayarlanǵan A-3 qaǵazda sózler oqıttırıladı.

o-raq qa-ra-tal Qu-ral

ta-raq aq tal As-qar

Súwretler kórsetilip Q q sesi sózdiń qay jerinde, qaysı buwında esitilip tur dep anıqlanadı.

Qabaq ,Qasqır, tasbaqa qarlıǵash súwretleri




Búgingi sabaqta sizler menen dawıslı ses Íı sesi menen tanısamız. Háriptiń baspa hám jazba túri kórsetiledi. Ayırmashılıǵı túsindiriledi.

Ы ы ҳәрибиниң грамматикалық айырмашылығы :

Iı háribi. Bul hárip juwan, qısıq, yeziwlik dawıslını ańlatadı hám sózlerdiń barlıq yesitilgen worınlarında jazıla beredi: ılaq, ırısqı, ıqlas, ıdıs, ırǵaq, qıs, qızıq, tınısh, t.b. sıyaqlı túpkilikli sózlerde qısqa dawıslını, sır, cırk, cıgan sıyaqlı ózlestirilgen szlerde sozılıńqı dawıslını ańlatadı.

Аlfabitte 31 оrindi iyeleydi.

Eger sózdiń aqırı n sesine tamamlanıp, oǵan l sesinen baslanǵan qosımta qosılsa, n sesi l ǵa aylanıp aytılǵanı menen jazıwda n saqlanadı: janlıq (jallıq emes), sanlıq (sallıq emes), kúnlikshi (kúllikshi emes), jánlık (jállık emes), t.b.

Sózdiń aqırı z sesine tamamlanıp, oǵan s sesinen baslanǵan qosımta qosılsa, z sesi s sesine aylanıp aytıladı, biraq z saqlanıp jazıladı: jazsın (jassın emes), qazsın (qassın emes), azsın (assın emes), dúzsin (dússin emes), t.b.

Sózdiń aqırı p dawıssızına tamamlanıp, oǵan ıp-ip qosımtası qosılsa, p sesi w sesine almasıp aytıladı hám solayınsha jazıladı: tap-tawıp, sep-sewip, tep-tewip, jap-jawıp, kep-kewip, t.b.

Aqırı f sesine tamamlanǵan sózler tartımlanǵanda f ózgerissiz jazıladı: shkaf-shkafı, telegraf-telegrafı, tif-tifi, t.b.

Ayırım túbir sózlerge tartım jalǵawı jalǵanǵanda ı, i qısıq dawıslıları túsirilip jazıladı: xalıq-xalqı, parıq-parqı, bórik-bórki, kórik-kórki, yerin-yerni, worın-wornı, qarın-qarnı, awız-awzı, murın-murnı, moyın-moynı, qoyın-qoynı, t.b. Biraq julını, qulını, shoyını, kiyimi, erigi, buyımı, t.b. túrindegi sózlerge tartım jalǵawı jalǵanıwı menen ortanǵı buwındaǵı ı, i dawıslı háripleri túsirilmey jazıladı.

Sabaqt innovaciyaliq jetilistiriwde qoyilatugin texnikaliq talaplar: slaydlar 1,2,3

Qáne Í ı sesin aytamız. Qansha sozıp aytsaqta basqa seske ózgerip ketpedi , demek bul dawıslı ses. Oqıwshılarǵa ses ayttırıladı.

Hárip kassasınan háripler alınıp kespe buwınlar oqıladı

Búgingi úyrenip atırǵan ı sesin aytıp tur, endi onıń aldına n sesin qosıp ayt.

Usı taqılette oqıladı nı, tı, rı, bı, dı