Societatis iesv, segoviensis
Yüklə 14,73 Mb.
|
|
legiis parum consideratè processit, ea, quæ pro- priè talia sunt; iis, quæ similitudinariè tantùm<-P>@@ <-P>sunt talia, coniungens, vt ex citato Capite constat, in quo sacrilegium, quod quis per violentarum manuum iniectionem in Clericum vel Mona- chum incurrit, & per violatam Ecclesiæ immu- nitatem, & iniurias in eadem Sacerdotibus irro- gatas; aliis tum præfatis, tum etiam omnibus di- uinæ legis transgressionibus, siue per ignoran- tiam siue per negligentiam, adnectit. Qui ergo auctoritatibus præfatis nituntur, nihil obtinere possunt, sed quamdam similitudinariam exten- sionem, sicut in iuramento accidit, quod exten- ditur ad similes loquendi formulas, in quibus manifestè iuramentum non est, vt cùm quis ait; Per patrem, aut matrem meam, aut per vitam v- xoris, vel filiorum iuro: & certè, aut sacrilegium esse proprium contendunt, quia contra religio- nem est, & hoc non posse stare iam vidimus, quia Auditor non est res propriè sacra. Vel tantùm extensionem illam nominis, quâ ius vtitur. Quod si damus; quid inde? An ex eo quòd extenda- tur nomen, iniuria ad superiorem sphæram as- surget? Ad hoc certè necessarium erat, vt ad reli- gionem proprio aliquo modo pertineret; cùm ergo non pertineat, quid interest erga similitu- dinem nominis litigare? Vnde neque circa hoc audiendus D. Villaroel Part. 2. Quæst. 11. Art. 3. num. 24. vbi ex Dom. Solorzano & alijs sacrile- gium esse absolutè pronuntiat. lis iniuriam inferunt, crimen læsæ Maiestatis in- currant, & hoc iidem passim clamitant. Et cum aliis affirmat Dom. Villaroel loco nuper adducto num. 22. cùm tamen circa illud distinctio sit sa- tis notabilis adhibenda. Crimen quidem læsæ Maiestatis committi, communis resolutio est, pro quâ textus, & Auctores congerit Farinacius in Pract. crim. Part. 4. Quæst. 112. num. 136. & seqq. Non quidem in primo gradu, sed in secun- do. Id tamen ita accipiendum, vt tunc crimen tale sit, quando iniuria irrogatur ratione officij; secùs si ex priuato odio, aut inimicitiâ: vt videri apud eumdem potest. numer. 150. & duobus se-
155. Pro quo exemplum adduci potest eorum, qui Togatum quemdam nocte intempestâ obser- uarunt domum pellicis ingredientem, cùm ille ex officio circumire ciuitatem ad custodiam simu- laret, & eum non leuibus molestiis affecerunt. Quod & videtur pariter asserendum, etiamsi ra- tione officij iudex iniuriosè tractetur, quando constat eum in officio iniuriam pariter intulisse. Quod quidem negari nequit, quin grauis iniu- ria sit; non tamen læsæ Maiestatis crimen, cùm in iudice suo perperàm vtenti officio, non sit ani- mus offendere Principem, sed id, quod contra voluntatem, & auctoritatem est Principis, casti- gare. Iniustum enim iudicium, non est iudicium, & iniustus iudex, non est iudex reputandus, ex D. Thomâ, & Cassiodoro, vt diximus Titulo 2.
ritur, & consequenter neque à vultu Principis, ita nec ille in læso iudice debet læsus reputari. officij, an verò ex odio, & inimicitiâ ortum habuerit offensio, ad coniecturas esse recurren- dum affirmat cum aliis Farinacius num. 154. ex quibus illa pro officio videtur valida, si in ipso<-P> @@0@ @@1@ ta. Non ergo talis, quando judici nondum in Tribunali sedenti, aut post descensum ab eo quid- quam iniuriosum infertur. Si præsertim Iudex partem potiùs litigantem quàm judicem agat: vt in facti contingentiâ accidit; altercantibus inter se Sacerdote quodam, & Auditore, circa prædio- rum aquæ ductum; & eâ de causâ, cùm se iniustè grauatum Sacerdos crederet, & in Auditorio Re- gio res ageretur, cum collitigante suo, præ tribu- nalis foribus, nescio quid contentiosiùs, quàm deceret peractum, quod est exilio mulctatum; auctoritate tamen Prælati, qui ad id est monito- riis Iudicum incitatus. Cùm ergo res arbitraria sit, caueant sibi ad huiusmodi iniurias proni; quia Iudices talium causarum suum in illis negotium agunt, auctoritati consulentes suæ, & omnimodæ immunitati. Quod tamen Iudices ipsos etiam debet ad moderationem in judicando compelle- re; quia in eo partes simul & judices sunt; vnde peccare grauissimè possunt, si stante pro reo vero- simili defensionis fundamento, ad rigorem sem- per inclinent, & seueriora sectentur. Quod enim communis habet Scriptorum vox, in criminibus sole clariores debere esse probationes, quod ad factum spectat, id etiam suo modo circa ius di- cendum; quòd scilicet, vt ad seueriorem pœnam damnatur reus, sole clariora debeant in jure fun- damenta suppetere: vtriusque enim ratio eadem videtur. Vnde est regula juris notissima, cùm sunt partium jura obscura, reo fauendum est potiùs, quam actori 11. in Sexto. Neque crimina contra judices alicubi inueniuntur excepta; licèt verissimum sit grauiùs aliis punienda.
ita exigat, aut pœnâ pecuniariâ coërceri, si irreuerentia interuenerit, quæ non leuis mo- menti sit, vt si coram eis pertranseant nullo reue- rentiæ signo adhibito; affirmant Pereira, & Bo- badilla, quos adducit Diana Parte 1. Tractat. 2. Resolut. 26. & Tiberius Decianus apud Dom. Fe- licianum à Vega. Relectione in caput. si diligenti de foro competenti num. 58. & ipse Dom. Felicianus cùm num. 56. & 57. absolutè affirmet Clericum contra judicem delinquentem, de illius foro non effici; cum aliàs ex jure habeatur id ita esse respe- ctu aliorum; eò quòd illi suo possunt renuntiare foro, quod faciunt eo ipso, quòd contra judicem delinquunt; non tamen Clerici: citato tamen
non exerceant auctoritatiuè, & quasi proprio iu- re, sed ex permissione Pontificis, cui illa non vi- detur displicere, si carceratio non sit diuturna, sed intra viginti quatuor horas Clericus suo Præ- lato præsentetur. Pro quo & facit Clericum Re- gio fungentem officio, si in eo delinquat, priuari eo posse & mulctari, vt tenent multi, quibus- cum Dom. Villaroel Parte 1. Pacificæ gubernationis
stantibus meatur, teneri nequit, & clausurâ premi. Constat ex manifestâ Iuris decisione Cap. Vt famæ, de sen- tentiâ excommunicationis, in quo sic loquitur Innocentius Tertius: Laici verò citra excommuni-
tur quod intendimus; nam respectu eius, qui non est paratus in crimine prosequi, aut de quo id verosimiliter non timetur, nulla defensio, aut rebellio est, neque beneplacitum Prælatorum expressum aut tacitum. Tacitus namque præ- sumi verosimiliter potest, quando ex capturâ damnum imminens impeditur; quod velle Præ- latus debet; & si adesset, rationabiliter credi po- test judicis auctoritate ad illud impediendum fore vsurum; & juxta hanc intelligentiam accipiendi sunt, qui dicunt Clericum in flagranti crimine deprehensum, capi posse, & ad Prælatum remitti: qui videri possunt apud Dianam suprà Resolut. 11. & 12. vbi obseruare juuat, etiamsi nihil prætereà timeatur nisi fuga, id aliquibus videre sufficiens; cuius ea esse ratio potest, ipsam fugam damnosam esse, tum ob rationem, quam adducit Pontifex citato Capite; quòd scilicet, publicæ vtilit atis inter- sit, ne crimina maneant impunita. Tum etiam quia sic fugiens, & ab oculis Prælatorum remotus, addere peccata peccatis potest, & turbarum occa- siones excitare. Pro quo videri possunt Sousa in Bullam Cœnæ Can. 16. Disput. 82. num. 9. & Ioan- nes de la Cruz in Directorio Conscientiæ, Parte 1. Præcepto 8. Quæst. 3. Art. 1. Dub. 3. Conclus. 3. P. Fragosus Tomo 2. Pag. 251. num. 329. & alii, apud ipsos, & apud Barbosam in Collectaneis ad Decreta-
2. Quæst. 11. Art. 3. n. 30. & seqq. quit ab Auditore, aut Audientiâ totâ, seu quo- cumque alio judice, pœna pecuniaria imponi. Sic citati à Dianâ, & contrarium est prorsus im- probabile, quia contra libertatem Ecclesiasticam, in Iure Canonico, & Bullâ Cœnæ specialiter de- claratam & pœnis adiectis communitam. Neque apparet vnde talis licentia fundari possit, quæ nullibi fundamentum habet, nisi in aliquorum scriptorum, qui laici fuêre judices, minùs piâ erga Ecclesiasticos affectione. Nec dicas Clericos capi posse & ita etiam in pecuniâ mulctari: quod minus est ex Cap. Cui
dubium, an scilicet plus sit capi, vt statim tradatur Iudici, an pœnam pecuniariam soluere; quia prior pœna nihil demit, & captura cum debitâ reue- rentiâ est executioni mandanda; pecuniæ autem jactura pluris solet ab Ecclesiasticis æstimari. De- inde. Regula illa plures habet exceptiones, de qui- bus Glossa. Et tantùm habet verum, quando id quod est minus, in eo, quod plus est, continetur. Vt in materia præsenti, cui licet capere, licet ar-<-P> @@0@ @@1@ suis ille armis instructus relinquatur; & etiamsi non sit capiendus ne vlteriùs nocere possit. Quid- quid de hoc aliqui in contrarium sentiant, quos adducit, & sequitur Diana suprà Resolut. 10. &
ne positâ stant complures, & inter eos præstan- tissimi Theologi vt fatetur Diana eos allegans. Neque priores videntur contradicere in casu à nobis proposito; quando scilicet Clericus nequit commodè ad suum judicem deferri, & aliàs in capturâ inconueniens apparet; tunc enim eum armis spoliare licitum erit; immò & expediens, vt nocumenti vlterioris occasio præcidatur. Item, cui licet plus, licet & minus, quando tale est in eodem genere actionis, nec potest rationabiliter judicari Superioris id esse contrarium voluntati. Sic cui licet carnes comedere die jeiunii, licet & oua. Non tamen licet potenti administrare Eu- charistiam, Sacramentum administrare Baptismi, Pœnitentiæ & aliorum, quæ minora sunt, de qui- bus proportionaliter eadem ratio est, vt minora non liceant, eo ipso, quòd liceant maiora: & ge- neraliter vbi est diuersa ratio, & fundamentum a- liter coniecturandi de superioris voluntate, aliter sentiendum est, vt in præsenti. Prælatus enim circa capturam potest esse rationabiliter bene- placens ob rationes dictas; non ita circa mul- ctam pecuniariam; quia in primo ministri laici eius etiam ministri sunt, vt Pontifex citato Cap. Vt
tem vsurpant, mulctam vt judices imponentes, quod quidem Ecclesiasticæ libertati penitus ad- uersatur. quod Dom. Felicianus tradit; hoc scilicet laicis Iudicibus concedi, non vt auctoritatiúe, & suo quasi jure id faciant, sed ex Pontificis beneplaci- to. Si enim hoc illis semel concedatur, parum ipsi de illâ respectuum diuersitate curabunt, in libertatis Ecclesiasticæ certissimum detrimen- tum; & deinde Pontificis voluntas, vt vidi- mus, in contrarium vergit, nec præsumi illa, nisi præsumptuosè, potest. Quod in Indiis præsertim obseruandum, in quibus Eccesiasticis honor est eximius tribuendus, vt Neophyti erga Christianam eruditionem, quam ab ipsis hau- riunt, potentiùs afficiantur. Ex quâ persuasio- ne Ferdinandus Cortesius, nulli nisi sibi inter Heroës bellicos comparandus, Sacerdotibus sin- gulari reuerentiæ affectu se prosternebat, & eorũ manus osculabatur, vt hoc vidẽtes Indi magnum aliquid de eorũ conciperent dignitate. Quod qui- dem non sine eximio fructu ab eo peractum; fides enim cum pietate in Mexicanis regionibus meliùs est, quàm in aliis, propagata. Videatur Fr. Ioannes de Torquemada in Monarchia Indica. Parte 3.
gentium illarũ Apostolis è Familiâ Franciscanâ. cellariæ cuiusdam, qui Concionatori eiusdem Ecclesiæ Præbendario mulctam pecuniariam sa- tis magnam decreuerunt, ob salutationis officium in Concionis exordio non ita honorificum, vt ipsi censuerunt; qui nescio quid aliud sibi ex- hibendum intimarant. Quod quidem non om- nibus est Togatis dominis probatum, & ita cùm<-P>@@ <-P>eâ de re sermo mihi in scribendo ad eorum vnum incidisset, qui non aderat in occasione præfata, prudentissimè & Christianissimè rescripsit, & ita illius verba non grauabor, ad aliorum exemplum, his paginis adiecisse. Sic ergo ille post alia scribit, cuius non oportet nomen expressisse: El caso que refiere V. P. se obro apriesa segun vi por los autos. Dueleme mucho que talvez en mi casa, ô en la agena, en la calle, en la plaça, y en el Tribunal, no paresco Mi- nistro del Rey, si no de mis liuiandades, y pasiones, deley- tes, y vicias, y en la Yglesia, y en los templos, alli solo aspiro à la Magestad: alli si pretendo la competencia, aun con la diuina viuamente repræsentada à todas luces en un Prælado reuestido de Pontifical, como en los ministros seculares la humana Dios nos desu gracia, &c. Circa concionatores eo in munere modera- tionis regulas trangredientes. nobis est inducta, negari quidem ne- quit plures eorum circa hoc grauiter delinquere; Senatores Regios, ac supremos ipsos Gubernato- res, apud populum traducentes. Tum dicendi modo, qui satyricus potiùs est, quàm Euangeli- cus; tum exprobratione actionum, de quibus tu- multuariam notitiam, & ab inuidiâ, & malauo- lentia sæpiùs ortam, habuerunt: tum denique eorum narratione, quæ licet vera sint, sine au- dientium scandalo non referuntur, jurisdictione circa hoc Prælatorum vsurpatâ, ad quos tantùm spectat peccantium publica districtio; cùm re- prehensiones huiusmodi ad correctionem frater- nam reduci nequeant: in quâ occulta debet mo- nitio præcedere, & alia seruari à Christo tradita, in quibus animaduersio adeò publica delicti non inuenietur. Et quidem concionatores, aut indo- cti sunt, & vulgari linguâ scriptis libellis instru- cti ad dicendum procedunt, in quibus quàm sit ignorantia damnabilis, satis est unicuique perspe- ctum. Aut litterati, & ii, quod ad eorum obli- gationem spectat, non ignorantes, aut malitiâ, aut passione, vel populo placendi libidine, in huius- modi videntur absurda prosilire. Quod si zelo quisquam ducatur: non secundùm scientiam, vt liceat illi Apostoli sententiam applicare, sic scri- bentis. Rom. 10. v. 2. & 3. Testimonium enim perhi- beo illis, quod æmulationem Dei habent, sed non secun- dùm scientiam. Ignorantes enim justitiam Dei, & suam quærentes statuere: justitiæ Dei non sunt subiecti. Ignorant equidem justitiam æmulatores isti, con- tra quam peccant inhonorantes Magistratus, & alienam jurisdictionem vsurpantes, suam volen- tes statuere, dum se ad hæc officii aiunt obliga- tione teneri, quod dicendi imperat libertatem. Quam quidem non negamus, sed contra vitia suauitate dicendi temperatam, de quo sic Diuus Isidorus Pelusiota lib. 3. Epist. 397. Sermonis quidem
D. Ioannis Baptistæ exempla prosecutus. Sit ergo rigor iustitiæ semper feruidus, sed numquàm præceps, vt D. Bernard. admonet Epist. 25. quando de iustitiæ obligatione ita sunt prefati Ministri verbi soliciti.<-P> @@0@ @@1@ mum habetur hanc dicendi libertatem, quam communiter Concionatores in ore habent, & quâ maximè gloriantur, parum esse proficuam; immò & exitiosam frequentia experimenta de- monstrant. Circa quod Diuus Ignatius Parens in libro verè aureo, verè diuino, exercitiorum circa finem in Regulis seruandis, vt cum Orthodoxâ Ecclesiâ verè sentiamus. Reg. 10. ita scribit: licèt au- tem non reperiatur vbique ea, quæ deberet esse, morum integritas; si quis tamen, vel in publica concione, vel in populari commertio, ipsis obloquitur, generat potiùs dam- na, quàm aliquid afferat remedij, aut vtilitatis; cùm nihil aliud sequatur; nisi exasperatio, & obtrectatio populi aduersùs Principes, ac Pastores suos. Temperan- dum est igitur ab isto inuectiuarum genere. Sic ille: Pro quo & Diuus Isidorus Pelusiota citato libro, Epi- stolaq́ue, ita loquitur: Scio me persæpè mihi ipsi hu- iusmodi quoddam consilium præbuisse: O Isidore, quo- niam res magnæ magnis periculis confici solent, eâ, quâ decet, loquendi libertate vtere; fortaßis erubescent ij, qui in peccatis erubescere minimè norunt. Ac quidem fortaßè aliquid efficies: sin autẽ aliquid etiam iniucundi patiaris; cũ Prophetis, & Apostolis at alijs sanctis viris patieris, cum quibus tibi, qui vnus è vulgo es, optandũ est etiam Yüklə 14,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|