Societatis iesv, segoviensis
Yüklə 14,73 Mb.
|
|
qui est defraudatus officio, maior est difficultas. Et quòd obligatio talis non sit, quæ onus restitu- tionis inducat, est satis probabile ex doctrinâ multorum, quos adducit & sequitur P. Sancius suprà, num. 15. dicentium ex omissione dignioris ad officia publica, præferendo dignum, non oriri obligationem restitutionis. Vbi quæstio videtur esse de nomine, an peccatum sit contra distribu- tiuam justitiam, vel commutatiuam. Distributiua enim communiter dicitur, cùm dici etiam com- mutatiua possit, quæ ius alterius respicit ex pacto cum Republicâ aut Gubernatore illius nomine. Sed quia ius illius non est in re, neque ad rem, ita vt iuri in re æquiualeat, sed imperfectum; ideò non oriri obligationem restitutionis. Quidquid autem de hoc sit, in casu nostro ratio est eadem, quia in eo de prælatione dignioris agitur: ido- neus enim non ita accipiendus est, vt incapaci penitus opponatur, sed minùs capaci: de indi- gnis enim ob incapacitatem ex se constabat ad- mittendos non esse, & ita non erat opus id caue- re: cùm aliàs idonei & capaces in fundamentali Regiâ Schedulâ requirantur, de quâ Dom. So- lorzanus in Politicâ Pag. 996. Pro quo & est alia, de quâ num. sequenti. Benemeriti etiam qualitas ad maiorem spectat dignitatem: qui enim bene- meriti sunt, iunctâ idoneitate, clarum est pro offi- cio esse aptiores, quia magis circa Rempublicam affecti, & ita maius ex ipsis illius commodum sperari potest, juxta dicta Titulo 1. num. 63. Nec obstat prælationem minùs digni non fieri à Rege ipso, sed ab inferiori Magistratu, cui à Rege op- positum imperatur. Nam id quidem arguit sic facientem grauiter peccare, non autem ad restitu- tionem teneri: quia ex eo præcisè quòd contra legem faciat is, qui publica bona distribuit, quæ<-P>@@ <-P>non sunt primariò in ciuium vtilitatem instituta, non magis peccat contra justitiam, quàm si lex talis non esset; quia lex nouam obligationem non imponit, sed naturalem declarat, vt dictum Titulo 1. num. 71. cum bonis Auctoribus: & ita non aliter quàm Princeps, qui suas circa hoc vices commisit, & stipendium quidem vterque accipit, vnde ex ea parte obligatio est eadem. Accedit, contra legem facientem in casu nostro, ad sum- mum obligari in defectum præcipui debitoris, Regis inquam, qui maius commodum venditio- nis accepit: ad eum ergo, qui est prætermissus, recurrat: talis enim recursus admittendus, iuxta ea quæ adducit Dom. Solorzanus Pag. 1001. §. Y esto es. Quòd si repulsam patiatur, in- dicium erit probatæ venditionis ab ipso, & ita cessabit in inferiore Magistratu restitutionis obli- gatio.
fundamentis nititur, & defenditur à multis & pro- batissimis Scriptoribus, vt videri potest apud P. Sancium suprà, num. 12. & in casu nostro est id quod adduximus, num. 70. de officiis, pro quibus sunt peculiaria personarum genera designata, vt nobiles, indigenæ, determinatæ familiæ, &c. tunc enim transgressio onus restitutionis inducit. Cùm ergo in officiorum, de quibus loquimur, di- stributione idonei, & benemeriti præferendi de- signentur, consimilis esse obligatio videtur. Pro quo & facit Schedula Ann. 1607. in quâ Rex noster Philippus Tertius profitetur se in horum officiorum venditione bonum Reipublicæ ido- neitate præficiendorum plus quàm proprium in- teresse desiderare: vt videri potest apud Dom. Solorzanum suprà, pag. 1001. col. 1. vbi & alia in casu speciali. Quia verò vix erit qui de restitu- tione cogitet, probabilitate oppositæ opinionis extante; ideò illam conati sumus explicatione adhibitâ communire, vt minùs sit, circa quod conscientiæ possint Gubernatorum impingere. Qui in eâ quidem grauiter peccabunt, in quo eis nihil indulgere volumus: sed restitutionis grauamem molestissimum & periculosissimum remouemus. An leges renuntiationis sint justæ, & obligent in conscientiâ. nuntians non superuiuat dies viginti post renuntiationem, officium amittat: cùm possit contingere vt post emptionẽ tali renuntia- tioni locus non fuerit, superueniente morte. Item, quia cùm talis dispositio ob vitandas fraudes sit, quæ solent sub mortem in renuntiationibus tali- bus accidere, vt omnes agnoscunt, & constat ex Schedulâ Ann. 1622. apud Dom. Solorzanum
sunt, quod constare facilè potest ex loco, tempo- re, aliisque circumstantiis: vel quia renuntiatio facta est in personâ filij, aut vnici aut maioris. Quibus euentibus inhumanum apparet officium deperdi, & hæredes nullum posse ex eo emolu- mentum reportare. Sed hæc non obstant, quò<-P>
@@0@ @@1@ ri. Contractus enim ex conuentione legem ac- cipere dignoscuntur, vt est ex Iuris attestatione certissimum. Quando ergo Rex & emens ita contrahunt, vt lege statutum est, videat qui emit quid sibi expediat, non enim ad contrahendum adigitur: & quandoquidem sub illis conditioni- bus sibi expedire reputat emptionem, non est cur debeat in contractu aut ipse aut alius iniustitiam reclamare. Quamuis ergo fraudes desint, ius ad officium amittitur respectu renuntiatarij, ac hæredum, quia sic conuentum est, licèt fraudibus eo pacto sit intentum obuiari, quæ meliùs tali modo dispositionis vitantur, si videlicet prædicto modo feratur; quæ dicitur præsumptio iuris & de iure, iuxta satis vulgarem doctrinam: quam- uis oppositum non videatur improbabile. Vnde si quis falso instrumento renuntiationem in suâ personâ factam probaret tempore requisito per legem; licèt grauiter in eo peccaret, in confe- ctione scilicet instrumenti & illius vsu; officio tamen obtento, posset illud in conscientiâ reti- nere, ob communem sententiam de legibus in præsumptione fundatis. quis non superuiuit viginti dies, non videtur lo- cus esse dispositioni legis, & ita immeritò hære- des emolumentis officij priuarentur. Quando enim adimpletio conditionis stare nequit, non nocet ei, per quem non stat defectus implementi. Imputari non debet ei, per quam non stat, si non fecerat, quod per eum fuerat faciendum. Regula 41. Iuris in 6. vbi casus plures apponit Glossa. Potest autem in euentu dicto contingere, vt quis renuntiauerit: & tunc quæstio oritur an valitura renuntiatio respectu illius, vel officium sit hæredum cum obli- gatione medietatis pretij persoluendæ. Ad quod dicendum videtur non esse obligationem standi renuntiationi, nisi renuntiatarius sit etiam hæres: quia non est vnde obligatio oriri possit. Licèt ex eo quòd non fuerit locus dispositioni legis, id beneficij habeatur, vt non debeat officium amitti: ex eo tamen quòd non stante spatio ad renuntia- tionem statuto, illa valida futura sit, tale quid non sequitur: deficiunt enim quæ pro valore renun- tiationis, vt illius forma, statuta sunt. Sed certè casus est dubius, & ad forum iudiciale deducen- dus, ac pro renuntiatario sua etiam sunt funda- menta: vnde iudices poterunt quod sibi vero- similius videbitur, iudicare. Et ita circa hoc, gra- uamen conscientiæ nullum, pro quo inuestigan- do nos præsertim laboramus.
hunc sentiendi modum latam sæpiùs in Limano Prætorio sententiam affirmat Dom. Solorzanus suprà, pag. 1002. §. Pero sin embargo. Et hoc quidem ante huius caussæ decisionem, quæ iam extat quoad omnes, siue filios siue con-<-P>@@ <-P>sanguineos, aut extraneos; vt videri apud eum- dem potest Pag. 1003. in fine. & Tomo 2. Lib. 5. num. 112. Dom. Escalonam §. 1. num. 9. & An- tonium de Leon. Tractatu de Confirmationibus Re- gijs, Parte 2. cap. 22. num. 22. Videtur autem de- cisio talis non penitus iustificata; quia leges Re- gni quoad Hispaniam contrarium statuunt, vt videri potest L. 41. & 42. Titul. 20. Lib. 2. & in Pragmaticâ, Ann. 1590. die 13. Iunij. Non pati- tur autem æquitas vt pro Indiis secùs statuatur, cùm non appareat ratio, quæ pro eo videatur vrgere: cùm præsertim in venditione officiorum profiteatur Rex velle se publico bono consulere, nec proprium interesse circa illam ampliare, sed arctare potiùs: vnde prohibet quædam erga eam- dem fieri, quæ in Hispaniâ sunt vsu recepta, & ad maius interesse patrimonij Regij conducunt: vt videri potest apud D. Solorzanum Pag. 1001. Col. 1. & D. Escalonam §. 2. num. 5. statuit, iam erat per aliam statutum An. 1581. de quâ Dom. Solorzanus Pap. 996. in principio. Et tamen, eo non obstante, plures aliter censuerunt, ob grauia fundamenta, quæ idem adducit Pag. 1002. §. En quanto, & seqq. Et tenuit expressè doctus & eruditus Antonius de Leon suprà, cap. 8. Non videtur autem plus vrgere nouior deci- sio. Prætereà, inconuenientia omnia, quæ ex renuntiatione tali timeri poterant, in venditione officiorum deuorantur: vendi enim possunt Mi- noribus, qui per substitutos seruiant, etiam in Indiis; cùm enim casus exceptus non inuenia- tur, Iuri communi statur, per leges paullò superiùs citatas. Ex quo videtur fieri non esse illas magni momenti: si enim talia essent, non apparet cre- dibile à Regiis Consiliariis permittenda. Vbi ergo est eadem ratio, eadem debet esse Iuris di- spositio. Tandem, decisio præfata in Indiis ægrè recepta est, & pro eâ instanter supplicatum, vt testatur Dom. Solorzanus Pap. 1004. §. De la qual. Quando autem leges tales sunt, non vi- dentur secundùm omnem rigorem obligare, quia inuitis imponuntur: cùm tamen in omni lege publicâ populi consensus requiratur: non enim inuiti possunt opprimi homines liberi & in- genui, qui occidi non possunt, vt loquitur Caramuel in Theologia morali, numer. 185. quod & tenent plures Doctores apud Dianam Parte 1. Tractat. 10. Resolut. 1. & 2. quos & ille sequitur, vt videri potest Resolut. 2. §. Sed quidquid. tiam istam posse verosimiliter defensari. Sed certè, licèt verosimilis sit, in praxi nulli esse ad- miniculo potest. Cùm enim res ista ad forum exterius spectet, & à Regiis sit iudicibus agitan- da: illi proculdubio in fauorem Fisci iudicabunt. Quid ergo Minori renuntiatario verosimile illud poterit suffragari? Item, cùm lex hæc nemi- nem grauet, nisi volentem grauamen tale spon- taneè subire, dum contrahit non debet amarè conqueri, & se iniustè grauatum proclamare. Vt num. 173. dicebamus. Et per hoc soluitur quid- quid pro aduersâ sententiâ est adductum, & ad- duci potest. In Hispaniâ quidem contractum vult Rex currere aliter quàm in Indiis; suo iure vtitur, vt priuatus posset, si vtrobique contractum<-P> @@0@ @@1@ possint occurrere rationes. Quòd si æquitas vni- formitatem suadet, id est vbi de contractibus agi- tur, contrarias pro diuersitate locorum non ha- bentibus qualitates; cùm aliunde sint illi volun- tarij, & neminem nisi volentem, & in re quidem maximè spontaneâ, grauent. Sicut autem contra æquitatem non censetur, quòd priuilegia aliqua emptoribus Indicis concedantur, quæ tamen in Hispaniâ non admittuntur, quia in vnaquaque terrâ suus vsus, vt notissimo prouerbio circum- fertur: ita similiter in casu, de quo loquimur, æstimandum. venditione & renuntiatione videntur, admitti quidem possunt: sed vt non deuorentur in re- nuntiatione, & in venditione admittantur, ea esse ratio potest: quia si qua illa sunt, patrimo- nij Regij incrementis compensantur; quod in- uenitur in venditione, & non in renuntiatione: in hac enim nihil plus Rex habet, quàm si in be- neficium cuiuslibet alterius fuisset renuntiatum: cùm tamen in illâ, ex eo quòd fiat in fauorem Minoris, plus debeat accipere, quàm si in perso- nam capacem fieret. Et vt demus nullum maius interesse fore; non vult Rex multiplicari incon- uenientia, quæ in vno permitti ratio non incon- grua compellit. Et hæc insuper lex inuitis non ponitur, vt ex dictis constat; cùm nullus ad con- trahendum nisi valdè spontaneus accedat. Vt ta- ceam Caramuelis doctrinam ab aliis improbari: inuitis enim leges imponi possunt, quando ad id justæ caussæ concurrunt, vt constat in omnibus legibus, quæ de gabellis, ac nonnullis aliis populo iniucundis, feruntur. Pro quo videri potest Diana Parte 9. Tractat. 5. Resolut. 18. vbi cum multis affirmat posse leges inuitis imponi. Quod & quamplures ac grauissimi scriptores te- nent apud eumdem Resol. 1. citatâ. Quibus adde P. Palaum Tomo 1. Tractat. 3. Disput. 1. Puncto 13. Non est ergo cur debeat lex prædicta vt iniusta condemnari. An qui officium emit, allegare possit enor- mißimam læsionem. nequit; non quidem dolo venden- tium, sed ignorantiâ facti, in officiis præsertim nouis, vt in officio Cancellarij Limanæ Audien- tiæ compertum: quod magno emptum pretio, exiguum emptori emolumentum præstitit. Circa quod negatiuè resoluit D. Escalona §. 2. num. 8. cum aliis, quos citat in margine. Lit. L. & est quidem ita decretum per Schedulam Ann. 1609. & aliam 1617. apud eumdem. Quod justificari ex eo potest, nā respectu Regis idem statuitur, & ita allegare nequit quantumuis enormem læsio- nem. Quod quidem intelligendum est de offi- ciis vendi solitis, de quibus leges loquuntur, non de aliis, de quibus num. 167. ne leges praxi con- trariæ videantur. Nihilominùs Dom. Solorza- nus Pag. 1006. §. Perosin embergo, affirmat in Li- manâ Audientiâ huiusmodi expostulationes ad-<-P>@@ <-P>missas, & in fauorem expostulantium judicatum, nihil contrarium Regio Consilio respondente: juxta doctrinam grauium scriptorum asseren- tium, propter dolum, qui in huiusmodi contra- ctibus præsumitur, non posse allegationem læ- sionis dictæ, etiam per Principis rescriptum ex- cludi. Sed certè, cùm non semper dolus sit, vt vidimus, ad aliud est solidius fundamentum re- currendum, quod ex ipsâ læsione desumitur adeò exorbitante: non enim justitiæ conforme, vt ea non reparetur à Principe, in quo supremum e- micat exemplar æquitatis. Nec videtur ex eo justificari, quòd Rex parem conditionem subeat, & se ad non opponendam læsionem adstringat: nam quid tandem sit ille facturus ignoramus: & prætereà conditio non est æqualis. Nam licèt patiatur ille læsionem, ius tamen ipsi ad recupe- rationem officij restat, quod per varios casus po- test ad ipsum redire: quod secùs accidit in em- ptore. Item, Regi reparatio læsionis in vno vel altero exigui momenti est, adeò amplum patri- monium possidenti: priuato autem magni est profectò momenti, qui in emptionem officij to- tam solet substantiam impendere, aut eximiam certè portionem. Notasse autem iuuat in præ- dicto Audientiæ judicio non attentam Regij Concilij decisionem, vbi & ratio & commune ius contrarium videntur persuadere: vt hinc ad alia argumentum fieri queat, in quibus tamen hæ- rere iudices solent, mulctam, aut increpationem eiusdem Consilij formidantes.
§. Y de loque, & Tomo 2. lib. 5. num. 114. affirmat resolutionem iuxta dicta de Minoribus conformandam, propter rationem non solùm similem, sed vrgentiorem. Excluduntur enim qui seruire per se non possunt de præsenti; cùm tamen processu temporis apti esse possint: quod tamen in Ecclesiâ, & Religione locum habere non potest. Præterquàm quòd ius ad officia ma- net in fisco radicatum, vt si vacauerint, ad ipsum regrediantur: quod tamen stare nequit, si in eos, qui mori nequeunt, renuntientur. Præter repu- gnantiam, quæ inter officium tale, & statum sa- crum apparet, ac diuersitatem fori, quæ non po- test non Regiis esse judicibus permolesta, quia litibus obnoxia: vnde non videtur credibile renuntiationem talem iuxta Regis esse volun- tatem.
seant, quia casus iste non inuenitur exceptus, ne- que à simili argui potest in hoc genere, sicut non arguitur ex venditione ad renuntiationem in fa- uorem Minoris. Intercedit etiam hic Religionis fauor, propter quam solent etiam quæ stricti iu- ris sunt, vt priuilegia, de personâ ad personam extendi; quia summa est ratio, quæ pro Religio- ne militat. L. Sunt personæ. D. de Religio. & sumpti.
@@0@ @@1@ gulam, quòd odia restringi, fauores conuenit ampliari. Et quod alter non debet alterius odio prægrauari 15. & 22. in 6. Pro quo ipse Dom. Solorzanus Tomo 2. Lib. 1. Cap. 14. num. 70. Ce- terùm hæc omnia parùm proderunt, quando- quidem res ista ad tribunalia est Regia deducen- da, in quibus contra Ecclesias, & Religiosos sen- tentia proferenda. Vnde expediet non armis iu- stitiæ certare, sed benignitatem Regiam implo- rare. Neque enim insolitum est officia talia Re- ligiosæ alicui familiæ concedi, per substitutos ad- ministranda. Adducta autem in contrarium non vrgent: similitudo namque rationis in venditio- ne deficit, vt vidimus. Quòd non moriatur pos- sessor, fauore Religionis potest admitti: cùm possit etiam accidere, vt officium alicui venditum numquàm sit ad Regium patrimonium reuersu- rum. Cùm etiam per substitutum administran- dum sit, nihil sequitur Religiosæ quieti, aut Ec- clesiæ statui disconueniens. Quod autem ad di- uersitatem fori attinet, minimi est impedimenti, siquidem cum substituto agendum, qui ad laicum forum penitus pertinebit. Faciat ergo Rex vt li- buerit: cùm enim liberè vendat, emptorem po- terit, quem maluerit, admittere, & non sibi be- Yüklə 14,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|