Societatis iesv, segoviensis
Yüklə 14,73 Mb.
|
|
illud difficilius, an similiter dicen- dum si pro Capitulis stabiliter breuius spatium designetur. Quod quidem aut pro tota Reli- gione contingere potest, aut pro Indiis specia- liter. Et in priori euentu consequenter addicta num. 70. asserendum non esse registrum neces- sarium: quia cùm nihil speciale pro Indiis statua- tur, nihil circa eas specialiter innouatur, neque ordinaria gubernatio tollitur, quia ordinaria iam alia est, & sic Schedularum Regiarum forma ser- uatur. In posteriori autem aliter videtur dicen- dum: quia valde extraordinaria & notabilis in- nouatio est, ac multiplicatio ex illâ Capitulorum sequitur, atque inconuenientia ex illis augentur, Indorumque spiritualia ac temporalia detrimen- ta, ob frequentiores absentias Parochorum, & eorum mutationes, quæ in Capitulis fieri solent. Quæ omnia consideratione sunt digna, vt meri- tò credi debeat Regiam voluntatem esse, ne eo inconsulto executioni mandetur id, ex quo illa subsequuntur. nouatio illa est generalis pro tota Religione, de qua aliter pronuntiauimus. Respondeo, etiamsi ita sit, dispositionem in Schedulis Regiis conten- tam in generali statuto non procedere, cùm illius verba casum, de quo est sermo, non comprehen- dant; secus in alio, quia ob specialitatem opor- tuit de vno, & non de alio ita pronuntiare. Non enim sibi Regium Consilium persuasit id, quod pro tota Religione à viris doctis & prudentibus statuendum pro bono Religionis erat, speciali Indiarum commodo obfuturum. Cùm aliàs fa- cile ipsi futurum sciret, si quidquam non ita op- portunum accideret, supremos Prælatos admo- neret vt circa Indias dispensationem adhiberent, quam ipsi neutiquam recusarent. Quod quidem in Bullis Pontificiis pariter est dicendum, quæ cùm pro tota Ecclesia sunt, nullo modo in su- premo Consilio detinentur: & tamen possunt earum aliquæ non esse rebus Indicis congruen- tes. Quod dum euenit, pro dispensatione circa ipsas Sedi Apostolicæ supplicatur, sicut in multis, quæ de iure communi sunt; vnde tot priuilegia concessa videmus, quæ tot ferè sunt in illo dis- pensationes, & ad Regum nostrorum instantiam plurimæ illarum concessæ reperiuntur. rationes adductæ vim habere videantur specia- lem, quod non ita in dilatione accidit: nihilo- minùs si generali pro Indiis statuto decerneretur, similiter videtur dicendum: quia innouatio val- de extraordinaria & notabilis est, & pro tempo- rum varietate possunt inconuenientia occurrere, vnde oporteat sine Regia notitia talia nō exequi; cùm sciamus minora valde registro submittenda esse iuxta Regias sanctiones. Et verò diuturnum regimen non parùm subditis solet esse mole- stum: vnde ex hoc capite erunt fortassè qui cen- seant Reges nostros piissimos ad hoc etiam de-<-P> @@0@ @@1@ à suis Consiliariis decreta prorogationum exa- minari; quod in Religionum ipsarum commo- dum tandem redundabit. Cùm sit certissimum molestias Religiosis animis ex onerosa tolerantia Prælatorum ingestas viam perfectionis, diffici- lem aliàs, asperiorem reddere, & sic minùs prom- ptè decurrit, dicente Vatum Summo: Viam man- datorum tuorum cucurri, cùm dilatasti cor meum. Psalm. 118. Quòd si ad currendam mandatorum viam, dilatatio est cordis necessaria; quid de Cō- siliorum est viâ dicendum, quam constat esse re- liquis arctiorem? Videatur D. Bernardus Ser- mone de Obedientia. Et 71. in Cantica. tinctiones & erectiones Prouinciarum, Especialmente de las que fueren para extinguir ô eri- gir Prouincias. Huius autem peculiaris cautionis; vbi de erectione agitur, ratio illa esse potest, ne scilicet hoc pacto multiplicentur Capitula, & in- commoda illa, quæ ex multiplicatione oriri di- ximus, & Indorum conuersioni officiunt subse- quantur. Quòd si his non obstantibus sub gene- rali huiusmodi consideratione, vtilitates appa- reant, propter quas aliter fieri debeat, vtpotè quæ præponderare incommodis dictis videantur, id quidem attentà est consideratione dignissi- mum, & ideò Regio est Consilio reseruatum. Quòd verò neque extingui sine illius beneplacito nequeant, caussa illa generalis in primis occur- rit, quòd scilicet extinctio talis res valde notabi- lis est, & ita Regiâ notitiâ digna. Deinde, In- dorum caussæ incommodare potest, quatenus Prælati longiùs distant, & Doctrinarios rariùs possunt visitare, & querelas Indorum audire; & hoc quidem licet expressum non esset, sub gene- rali clausula de spectantibus ad ordinariam gu- bernationem posset vetitum reputari, quia valde extraordinarium & notabile est, & gubernatio exinde notabiliter innouatur. posse fieri sine licentia Sedis Apostolicæ gene- raliter loquendo docet Lezano Tomo 1. Cap. 18. num. 24. Fr. Emmanuel Rodericus Tomo 3. qq. regul. q. 23. artic. 8. vbi non solùm erectionem prohibitam esse affirmat, sed etiam erectæ diui- sionem, aut subiectionem respectu alterius. De Religione autem Minorum, & speciali in eâ pro- hibitione, agit ibidem, & Tomo 1. quæst. 43. artic. 1. Quod quidem si ita est, satis ex eo dispicitur quanti hæc res momenti sit, quam sibi Sedes A- postolica reseruauit. Et ex eo inferre licet nō im- meritò Reges nostros circa rem eamdem id de- creuisse, quod vidimus. Benè verum est argu- mentum, quod ex Iure adducit citatus Auctor, in quo de Episcopis ita dispositum inuenitur, ne scilicet noua Sedes Episcopalis constituatur, ne- que illius fiat diuisio, aut subiectio absque Papæ facultate, quia de similibus idem fit iudicium: non videri vrgens, nam similitudo exacta non est: Episcopi enim à solo Pontifice constituun- tur, sicut & Archiepiscopi; cùm tamen Prouin-<-P>@@ <-P>cialium electio aliam habeat formam inferioris gradus, qui & in multis aliis sunt diuersi. Neque Syluester, quem allegat verbo. Casus in 9. & 11. & Lezana Casu 8. 9. & 10. de Prouinciis ver- bum vllum habet, sed tantùm de Ecclesiis, Mo- nasteriis, vel Conuentibus exemptis. Et hinc est vt sine priuilegij alicuius peculiari mentione in Societate nostrâ statutum sit potestatem nouas instituendi Prouincias apud R. P. Generalẽ resi- dere, vt videri potest in Decreto 108. Congregat. 1. & in Decreto 36. Congregat. 2. & in 6. Congreg. 4. & quòd generaliter sine priuilegio id fieri possit, te- net tandem Lezana Tomo 5. in Mari magno PP.
Monasteriis accidit, argui ad Prouincias potest, quia dũ multiplicantur Ecclesiæ, & Monasteria, reuerà fiũt plures domus diuersa occupātes spa- tia in districtu alieno, quod meritò fieri prohibe- tur. In Prouinciarũ autẽ multiplicatione tantùm fit innouatio in modo gubernationis domorum earumdem, per quod Ordinariis nullum videtur præiudicium importari. In Religione autem Mi- norum specialis prohibitio ob caussas benè visas esse potuit, quæ & iam antiquata iuxta dictos. Et ex eo, atque ex aliorum sententiâ circa Prouin- cias Religionum aliarum, communique sensu circa rei grauitatem, rectè colligitur, potuisse Re- ges nostros id disponere circa Indicas, quod in Schedulis allatis reperitur. nientia cessant, quæ ex multiplicatione iam vi- dimus, cùm Capitula pro electionibus non ha- beat, non videtur prohibitio dicta ad illam ex- tendi, sicut non extenditur quoad Visitatores, ob similes rationes. Vt autem de multiplicatione id procedit, ita & de extinctione dicendum, quia non est cur exceptam in vno, in alio inclusam as- serere debeamus; quandoquidem neque verba specialiùs vrgent, neque ratio est aliqua, ex quâ possit discrimen verosimiliter coniectari. Pro quo est vulgaris doctrina Textibus & Doctoribus il- lustrata à Dom. Solorzano citato Cap. 26. n. 82. quòd vna determinatio respiciens plura, pari- formiter determinat determinabilia. Et quod item fundat num. 83. non scilicet esse credendum concedentem aliquid, eos, quibus concedit, si diuerso iure censeri voluisset, sub eodem verbo- rum tenore sociasse. Prouincias, sed absoluta erectio prohibetur, non est leue fundamentum vt quis censeat eam tan- tùm erectionem intelligendam, per quam ea, quæ nullo modo erecta erat, de nouo constitui- tur, non verò quando iam erecta diuiditur. Pro quo stat Fr. Emmanuel citato Artic. 8. vbi hæc distinguere videtur, dum ait Iure prohiberi Re- gulares, etiam Generales, ne possint nouas Pro- uincias erigere & fundare, nec possint erectas di- uidere, nec vnam Prouinciam alteri Prouinciæ subiicere. Aliud ergo est iuxta ipsum, & iuxta rei veritatem, erigere & fundare Prouinciam, ac ere- ctam diuidere: tunc enim propriè fundari aut e- rigi Prouincia non dicitur: sicut cùm vna domus in duas diuiditur, non dicitur quælibet illarum fundari, sed fundata diuidi. Et sic in aliis. Et eo- dem modo de extinctione dicendum, quæ non<-P>
@0@ @@1@ citur altera earum extingui: sicut in exemplo do- mus per contrarium adducto, cùm scilicet ex duabus fit vna; non enim dicimus alteram ea- rum, aut vtramque, per coniunctionem extin- gui. Iuxta hæc ergo dici potest Regias Schedu- las in casibus dictis non loqui, & cùm odiosæ dispositiones sint, non esse verba ad sensus mi- nùs fauorabiles pertrahenda iuxta vulgaria iura, & Doctorum obuia axiomata, de quibus præ- fertim Valascus in Axiomatibus Iuris Lit. O. n. 12. & hæc quidem sententiam istam verosimilem o- stendunt, vt si Regiis Prætoriis placeat, possint sine scrupulo eidem se in casûs contingentia con- formare: pro contraria autem iam vidimus quot & qualia fundamenta succurrant. Pro subiectio- ne autem vnius Prouinciæ ad alteram de nouo inducta, non est cur debeamus quæstionem mo- uere, cùm nullo modo in Regiis Schedulis inue- niatur expressa, etiam si demus eam Iure prohi- beri: quia non omnia Iure prohibita Regiis Sche- dulis prohibentur, quando pro illis priuilegia extant. Sic enim in multis est cernere, quæ pas- sim impetrantur, & de quibus Nos Titulo 12. ob rationem sæpiùs redditam, quòd scilicet com- muni Indiarum bono incommodare nequeant, sed commodum sint potiùs allatura.
præpositæ in Titulo quæstioni. dari, & circa Prouinciarum inno- uationem accidere, si Patentibus non registratis vnio aut diuisio fiat, & sic conse- quenter Prouincialium electiones. Tunc ne Re- gia Prætoria tolerare id poterunt, aut Prorex vtens Omnimoda, quæ illi pro raris & implica- euentibus competit, id, quod est factum, ratum habere? quod si renuant, aut contradicant aliqui? quid si & Regij Magistratus? quomodo est res adeò difficilis componenda? Circa quam Dico primò, iuxta dicta num. 63. & seqq. a- cta esse valida, quia non est solidum fundamen- tum vnde possint infirmari, interueniente aucto- ritate supremorum Prælatorum. factum tolerare, & Indiarum Consilium de sic actis admonere. Ratio est, quia inualidatio Ca- pitulorum, & nouorum celebratio grauia in- conuenientia continent, & non sine scandalis accidunt: nec credendum est Reges Piissimos & Religiosissimos tanto cum dispendio Religiosi status suas velle Schedulas obseruari. Sic scimus multa in Regiis ac supremis probata Consiliis, quæ non erant ordinariæ gubernationi confor- mia, quia eam oportuit iuxta circumstantiarum occursum variari. Sic etiam nouimus Episco- pum sine Executorialibus contra expressam pro- hibitionem Cancellariæ Regiæ consecratum, cir- ca Pontificiale officium neutiquam impeditum, cùm tamen per legem Regni executionem Bul- larum, quæ non sunt in Consilio Cameræ præ- sentatæ, & confirmationem præsentati à Rege<-P>@@
quo & facit id, quod ex Metiano præclaro Iuris- consulto obseruat D. Solorzanus Tomo 2. Lib. 2.
tiani doctrinam illustrantes. regibus necessaria non est, iis stantibus, quæ di- mus, quia & vbi illi non sunt, stare illa potest, & Regiæ Audientiæ arbitrio ista disponi. Et qui- dem si Audientia factum sustinendum iudicat, satis apparet non esse ad Omnimodam recurren- dum. Si verò secus sentiat, & Proregis iudicium iudicio Auditorum aduersetur, velitque suo iure vti, poterit equidem, iunctâ prærogatiuâ Pa- troni, & consilio aliorum instructus, quia res huiusmodi opinabiles semper sunt: & tunc pa- rendum ipsi, neque ab Auditoribus obsistendum, iuxta ea, quæ habet Dom. Solorzanus suprà &
13. circa initium, quæ in hoc casu, & similibus magis vrgent. Patentes colligantur, & earum executio prohi- beatur, quoad forum interius id stare poterit, quod dictum Assert. 1. & etiam quoad exterius, si stare illud possit sine periculo turbationum, quod erit difficile, quia non deerunt delatores, & cedere oportebit propter metum Iudæorum. Cùm ergo res ad priorem statum in hoc foro re- uocanda sit, & sic noua celebranda Capitula, tunc quidem ad sedandas conscientias Prælati ante collectionem Patentium electi vices suas nouiter electis attribuent: ita vt, si Prouincia diuisa fuerat, duo tunc electi Prouinciales vni posteà electo; si vnitæ duæ vnus tunc electus duobus tamquam delegatis omnem suam confe- rat potestatem, quantam de iure communi ac spe- ciali Religionis conferre potest, & sic resolutio- nem vltimam ex transmarinis partibus expectare. Quòd si nouiter electi legitimos se Prælatos esse contendant, & sic aliorum nolint agere substitu- tos, videntur certè in eo grauiter peccare, quia ea, quæ ad forum conscientiæ spectant, eo pacto in multis dubia redduntur, & communi damno nō occurritur modo conuenienti & facili, in quo periculum subest nullum. Non deerunt autem qui censeant in eo grauiter non peccare, quia probabiliter proceditur, iuxta dicta de valore actorum post Patentium collectionem, quem sunt qui negent, contendentes talem esse supre- morum Prælatorum voluntatem. Vide n. 65. post Capitula celebrata, elapsum sit tempus, quòd in Religionibus ad eorum est celebrationem præ- finitum, habent enim fixos & inuiolabiles dies, tunc Religio quæuis ad sua statuta recurrat, & videat quisnam iuxta illa sit Prælatus futurus, vt Regiarum Audientiarum decretis morem gerant. De quo idem est quod de Prouincialibus dicen- dum, de quibus Assertione præcedenti. Religiosos circa casum nuper propositum ha- beatur, dum plures sibi ius ad prælationem com- petere iuxta sua statuta contendunt, res non de-<-P> @@0@ @@1@ manifestum. Quis enim laicos judices Ecclesia- sticorum iurium iudices esse constituit? Ibi certè de facto non agitur, sed de iure; vt esset illud commune perfugium, de facto agi, & non de iure aut proprietate. Sicut & aliud de restitutione spoliati, quæ quidem non rarò confingitur, & à iudicum omnium Iudice, qui falli nequit, irride- tur. Quid ergo faciendum? Eligantur arbitra- tores, & Compromissarij, qui esse possunt eius- dem aut alterius Ordinis Religiosi, vt apud P. Thomam Sancium videri potest in Opere morali Lib. 6. Cap. 13. num. 60. & seqq. Immò & sæculares probi, & bonæ famæ, iuxta Lezanam Tomo 4. summæ, verbo, Recusatio, num. 8. qui & videndus Verb. Exemptio pro damnatione recursuum huius- modi num 16. & 17. etiamsi Malderus, Portel, & Sousa illos admittant, cùm superior non adest, aut non vult Religiosum defendere, grauamen iniustum patientem. Et generaliter recursum per viam violentiæ probat cum aliis Leander Parte 4. Tractat. 3. Disput. 14. Quæst. 13. & eorum iu- dicio stetur: quòd si stare nolit qui in eo victus & turbas excitet, tunc poterit Regium auxilium conuenienter implorari. ante effectum innouationis in Prouinciis, & ce- lebratis Capitulis more solito, ad instantiam ali- quorum, re iterùm discussà, & nouis allegatis ra- tionibus, illæ reddantur, atque ipsarum executio permittatur, electi debent cedere Prouinciales, quorum iurisdictio neque in foro conscientiæ remanebit. Ratio est: quia cùm reuerà depre- hendatur Patentes fuisse validas, & registro non indiguisse, ac ratione earum habeatur iurisdictio in vtroque foro; id quod contra illarum tenorem est factum, nullum extitit, & ita nullo modo sub- sistere potest: neque est inconueniens acta in Capitulis irrita euadere contra formam præscri- ptam celebratis, quia hac de caussa Generales so- lent Capitula nulla & euanida declarare. Noui ergo eligantur Prouinciales, si aliud non occur- rat obstaculum, vt non occursurum videtur, quia proptereà Patentes collectæ redduntur, & impe- ditis agere non occurrit tempus, juxta vulgarem Iuris regulam, pro quo & Textus & Auctores adducunt Rodericus, Suarez Allegat. 3. Valascus in Axiomatibus Iuris Lit. I. num. 22. & 23. & Dom. Solorzanus Lib. 2. Cap. 11. num. 52. & in Politicâ Pag. 331. §. De lo qual. Est autem valde diuersus casus ab eo, de quo in Assert. 5. ibi enim impediti non sunt designato à supremis Prælatis tempore celebrare, sed reipsâ celebrarunt, iuxta eorum præscriptum, & acta omnia valida extite- runt: vnde juxta Religionis peculiarem formam nequeunt Capitulum aliud celebrare, sed agere vt Prælatus is sit, qui iuxta proprias Constitu- tiones esse debet; neque ad aliud Audientiarum decreta compellent, quia id suarum partium non est; sed prohibere tantùm ne valorem habeat id, quod est contra leges de registrandis Paten- tibus constitutum. In casu autem Assertionis præ- sentis Capitulum non fuit legitimum, & legitimi celebratio pariter impedita, vnde cessante impedi- mento potest legitimè celebrari, & consequenter eligi Prouincialis: vnde ad Prælatũ alium non est recursus necessarius, qui deficiente Prouinciali so-<-P>@@ <-P>let per statuta specialia prouideri: nec de his plura, vbi plura fortè desideret quispiā, quæ controuer- sias præfatas magis in speciali pertingat; sed nolo dum id ago, nouas in me controuersias excitare. Circa Caput I. num. 4. Confessionis. periculum incidendi in noua peccata stant plures, quos adducit Diana Parte 7. Tractat. 12. Resolut. 29. & licet ipse cum Car- dinali Lugo Disputat. 15. de Pœnitentiâ, num. 45.
niter loquendo, quia sic Cardinalis censet: vn- de neuter videtur obligationem excludere, cùm speciales circumstantiæ concurrunt: neque de obligatione per accidens ratione scandali loquun- tur. Nec dici potest illud esse passiuum; quia cùm stet sententia quamplurium, de quâ diximus, accedente sublimitate personæ ad peculiare exem- plum obligatæ, plus quàm passiuum est: probabi- liter enim existimari potest illum esse in malo sta- tu; suffragante insuper experientiâ de sic abhor- rentibus Sacramenta. Yüklə 14,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|