Societatis iesv, segoviensis
Yüklə 14,73 Mb.
|
|
Constat; quia Reges nostri propriam conscien- tiam se exonerare testantur, Indiarum curâ in regium Consilium transfusâ, præsertim circa In- dorum conuersionem. Item. Prouinciæ, ad quas illius prouidentia se debet extendere, sunt plurimæ & remotissimæ; vnde circa earum noti- tiam, & maxima Regum nostrorum ex illis emo- lumenta, maior quàm in Consiliis aliis solicitu- do debet adhiberi: est ergo grauis obligatio Præsidi, vt Senatores faciat juxta sibi impositas leges in rem momenti tanti vigilare: neque enim omnia eorum sunt conscientiæ remittenda, quia neque in omnibus æqualis illa, & Reges ad hoc munus viros in omnibus primarios eligentes, eos volunt operi strenuam nauare solicitudinem. Et vt aliquis à prædicto remoueretur officio, id vnum esset sufficiens; scire inquam Senatorum libito omnia relinquentem. Confidat equidem aliorum conscientiæ, sed suam præferat; quod Præfecto Prætorii ore Cassiodori. Libr. 9. 24. sic Rex Athalaricus iniungit: Nam licet omnes penè honores summos æqualiter egeris; habes tamen proposita conscientiæ bona, vbi nullam decet esse mensu- ram. Hîc enim decorum est terminum non habere. Hîc honesta probatur ambitio, cuius etiam & nimietas placet. Omne siquidem prædicandum, quantò pro- fusiùs quæritur, tantò gloriosiùs inuenitur. Sic ille. gibus teneantur. sultâ Maiestate, habetur in Ordina- tion. 2. Ann. 1571. à Rege nostro Philippo IV. confirmatâ & renouatâ, vt testatur Dom. Solorzanus lib. 4. cap. 12. numer. 12. & in Politicâ pag. 895. tenorem eiusdem adducens. Licèt circa hoc dubitet Dom. Villaroel Parte 2.
eò quòd Rex in illis subscribat. Sed verò Ponti- fex etiam in Concilio generali subscribit, & tamen leges Conciliares dicuntur. Videndus P. Suarez lib. 4. de legibus cap. 6. gibus obligantur. Id constat; quia illæ non nisi Rege consulto, & ratificante conduntur, sine cuius voluntate vim nullam obtinerent: ea enim est vis ratificationis, ex textibus & Auctoribus, quos adducit Dom. Solorzanus suprà lib. 2. cap. 26.<-P>
@@0@ @@1@ non excepti manent subiecti: ergo & Senatores legibus à se dispositis. secundùm eas ferentis intentionem, iuxta dicta
ditores scient quòd circa hoc certum habeatur. Licet enim Rex sit, qui vim tandem legibus tri- buit, simul tamen cum eo Consilium, cuius dis- positionem sequitur. Si autem ipsi nihil speciale concipiant, sed leges ferant iuxta obligationem, quæ ex earum materiâ potest colligi, iuxta dicta est discurrendum: vt si magni momenti sint, & seclusâ obligatione sub mortali ferè inutiles red- derentur, grauis earum obligatio debeat repu- tari. Quod etiam dicendum cùm leges à Consi- lio latæ alios habuerant Senatores & auctores, de quorum intentione constare nequit successori- bus; debent enim iuxta præfatas regulas de o- bligatione, ipsam iudicare. tiosis agentes vt pœnales habeantur, nec videa- tur æquitati cōforme laqueum conscientiis plu- rimum iniicere; videtur dicendum tamquàm verosimile, & saltem probabile, eas in conscien- tiâ non obligare, cùm pœna amissionis impo- nitur, aut quid simile. Iuxta doctrinam Nauar- ri in Cap. Frater 12. q. 2. num. 22. & in Manua-
riumque, quos congerit P. Salas Disput. 15. de legibus à num. 3. quibuscum ipse sentit à num. 17. quando lex non imponitur per verba præcepti, sed sic: Si quis hoc, vel illud fecerit, talem, vel ta-
esse probabile Assertione 3. Capitis præcedentis o- stendimus. Neque sententia hæc in notabile de- trimentum Regij patrimonij cedit: nam quod ex occultatione aliquorum amittitur, ex aliorum pœnis compensatur; magnæ enim sæpiùs quan- titates minùs prouidè occultatę deteguntur, qui- bus fiscus adaugetur. Regij Senatores contra leges registri, aut alias si- miles operentur, grauiter delinquunt. Id pro- bo: quia suo exemplo alios inducunt ad similia, ex quibus legum contemptus inducitur, & præ- tereà, in re non parui momenti officio suo de- sunt, curandi scilicet vt leges pro bono commu- ni positæ custodiantur. test vt prædicta sine graui peccato fiant; si vide- licet necessitates vrgeant, neque aliter sit haben- di securitas, & cum secreto peragantur. Hoc videtur sine probatione aliâ verosimile, cùm constet per secretum damnis prædictis occurri, & necessitas rigorem legis temperet, iuxta vul- gata iura. Cap. Quod non, de regulis iuris: Quod non est licitum in lege, neceßitas facit licitum. Vbi plures alios Textus adducit Glossa & in Cap. Si quis propter neceßitatem, de furtis. Quibus subla- tis sola potest obligatio pœnalis legis relinqui, quæ stabit quidem, & fiet eidem satis, si quod occultè transmittitur, diligentiâ ministrorum le- galium detegatur. Sic enim Regio applicabitur fisco, & erit fortè sic mulctatus, pœnæ eiusdem inexcusabilis executor.
possit personas Ecclesiasticas inordi- nate procedentes in Hispaniam auo- care. Duplex sententia, & vtriusque funda- menta. sic, quod tamen non posse fieri no- tissima ostendit immunitas; contra quam non ire tot viros adeò sapientes & Chri- stianos videtur aliàs iudicandum. Et communis illa in promptu est ratio, Regem œconomico iu- re in hac parte se gerere: sicut enim familiæ cu- iuscumque dominus domo expellere quemcum- que potest qui sibi videtur incommodus, eò quòd turbationis domesticæ caussa sit, quamuis sit ille Clericus, vel Religiosus; aut ex vno in a- liud mutare cubiculum ob congruam aliquam rationem; ita & Rex Clericos ac Religiosos tur- bantes pacem, bono communi potest eorum mu- tatione consulere, & si opus sit, etiam extra re- gna expellere; omnia enim instar vnius domûs sunt ad negotium præsens. Et quidem in Indiis hoc speciali videtur ratione procedere: cùm e- nim adeò distẽt, si turbari eas cōtingat valdè dif- ficile erit de opportuno remedio prouideri; vn- de occasiones oportet anteuerti, nedum exortas amputare. Quid est enim gratius, quàm humanis rebus cautelam semper adhibere: quæ aut hic necessaria, aut non grauat esse superfluam? Verba sunt Theodo- rici apud Cassiodorum Lib. 3. 48. latos remedium posse procurari; pro quo, præ- ter obligationem officij, Regia admonitio suffi- ciet. Quæ responsio optima est, quando res ita potest disponi. Sed quid si de remedio à Præla- to adhibendo desperatur? vel si sperari aliquo- modo possit, non tamen adeò solidis fundamen- tis; vt Principis possit animus conquiescere? Quod quidem in regionibus tanto interuallo distanti- bus rationabiliter timeri potest, cùm Prælato- rum industria parùm habeatur explorata; sitq́ue prætereà eos viuere incertum: vnde ad radicem mali, sublatâ occasione, securis videtur adhi- benda. Neque enim certis periculis per incerta est remedia prouidendum; cùm potiùs è contra- rio sit agendum: vt scilicet incertis periculis cer- ta remedia destinentur. Sunt enim aliqua, quæ
lud Cornelij Taciti Lib. 11. Annalium ritè cadit: Securitati consules antequàm vindictæ. Securitati in- quam per remotionem vnius, ne opus sit in plu- res, excitatis turbis, seueriùs vindicari. dictum à violatione Ecclesiasticæ immunitatis excusare. Cùm tamen remotio talis rationem pœnæ habeat, & satis profectò grauis, vtpotè<-P> @@0@ @@1@ licere laicæ potestati: & verò si philosophari di- cto modo liceret, & ad œconomicam guber- nationem dispositiones istas adeò graues reuoca- re; eodem modo poterit circa alia discurri & sic libertatem Ecclesiasticam magnâ ex parte de- moliri. Dominus enim familiæ Clericum, aut Religiosum potest domo eiicere, cuius praui dis- pliceant mores, erga quamcumque materiam prauitas versetur, in quacumque siquidem no- cere possunt: ergo & Rex poterit similiter Ec- clesiasticos à regno expellere ob quamcumque morum prauitatem. Consequentia videtur vrge- re iuxta doctrinam prædictam: quia Rex non minùs debet regni pacifico statui cōsulere, quàm pater-familias domûs propriæ vtilitati. Et quem- admodum hic non dicitur pœnam infligere, sed suæ indemnitati prospicere, ita etiam de Rege dici potest. diis abduci, id potest ministerio Ecclesiasticæ iu- risdictionis exerceri: ergo nequit laica potestas suo tantùm brachio vti in huiusmodi compulsio- ne. Antecedens probo. Nam Rex per Consilium potest ad Prælatos scribere suo expedire seruitio, vt talis, aut talis, in Hispaniam remittatur: quâ voluntatis significatione, nullus erit qui non ad executionem Regij beneplaciti moueatur. Quòd si fortè in executione difficultas aliqua subsit, & supplicandum videatur, id Regi, & Consilio in- gratum non accidet; immò & fortè gratius su- persedisse fuerit; sic enim veritas solet propalari. Et ita quidem vidimus accidisse nonnumquàm, dum sinistris informationibus aures Regiorum Senatorum opplentur: vocati enim nequaquàm remissi; idque non solùm patienter, sed æquani- miter ac libenter toleratum. Potest item ad Pro- regem scribi vt executionem vrgeat, Regis in- culcatâ voluntate. Vbi & mirandum erit Consi- lium Regium conuenientiam expulsionis iam in- de ab Orbe alio prospicere, quam Prorex, rem habens præsentem, non valeat meliùs intueri. Ex quo ostenditur caussas auocationum talium non tale semper solitas habere momentum, vt ad re- medium adeò acre compellant; quandoquidem ij, qui præsentes adsunt, nihil tale deprehen- dunt. sit omnis scrupulus in tali auocatione cessare: si videlicet Patriarcha Indiarum eam habeat pote- statem ex Apostolicæ Sedis concessione, etiam erga exemptos: quod difficile non fuerit impe- trare. Tunc enim propositâ ei à Consilio Re- gio avocationis conuenientiâ, poterit rationabi- liter imperare. Habere autem Consilium talem ab Ecclesiastico iudice dependentiam, indeco- rum non debet iudicari, sed maximè gloriosum, iuxta dicta num. 81. Pro quo & iuuat Athalari- cum Regem ore Cassiodori Libr. 8. 24. sic locu- tum excepisse: Tantò Diuinitati plurima debemus, quantò à ceteris mortalibus maiora suscepimus. Nam quid simile rependat Deo, qui potitur Imperio? Sed licet pro tanto munere nihil compensari poßit idoneè; ipsi tamen gratia redditur, dum in seruientibus hono- ratur. Et inferiùs. Sed aliorum plectenda subreptio nobis obtulit plenißimæ laudis euentum, vt caussa con- tingeret præstandi, quæ nos cœlestibus commendaret<-P>@@ <-P>auxiliis. Hæc ille, & alia in caussâ immunitatis. Ex quibus patet dependentiam dictam minimè Regiam auctoritatem dedecere: & per eam di- uina auxilia, quæ tantoperè sunt Regibus Ca- tholicis necessaria, efficaciùs comparari. reant, non erit mirum si Scriptores diuersimo- dè inueniantur opinari. Et actionem dictam es- se licitam plures Iurisconsulti existimant, quos adducunt Dianâ Parte 1. Tract. 2. Resolut. 18. & Dom. Solorzanus Libr. 3. Cap. 27. & in politicâ
dulas aliquas Regias adducit. Contrarium au- tem tenent quamplures ab eisdem prolati, quod & communiter Auctores Societatis amplectun- tur. P. Suarez Tomo 5. in 3. p. Disput. 21 Sect. 2.
Resolutio Assertionibus explicata. quenter indicere, non videtur in Re- giis Consiliariis sine graui conscientiæ reatu stare posse. Sic citati, & prætereà Dom. Solorzanus num. 17. vbi ita scribit: Sed licet hæc ita se habeant, & tutius, (vt dixi) satiusque sit, vt Ecclesiasticorum expulsio aliaúe coërcitio eo modo, quo diximus, expe- diatur (scilicet per Ecclesiasticos Prælatos:) adhuc ta- men vbi Prælati Ecclesiastici hoc facere differunt, vel in ipsismet Prælatis morbus consistit, cuius medicina desi- deratur: vel facinus ita graue & insolens est, vt cun- ctationem non patiatur, & celerem ac exemplarem animaduersionem requirat; probabiliter, & absque vllo periculo &c. Non ergo probabile censet, cùm facinus non est graue & insolens, sicut frequen- ter non est, Consiliarios Regios ad remotio- nem sacrorum hominum procedere. Id quod et- tiam allata à nobis superiùs persuadent. propter quod expulsio iudicatur conueniens, si per Ecclesiasticos Prælatos præstari possit, tutâ conscientiâ nequit remedium huiusmodi præter- mitti. Id probo Primò, ex decreto Clementis Octaui, de quo Genuensis apud Dianam suprà Resolut. 20. qui statuit caussā Religiosi de grauissimâ rebellione in regno Neapolitano rei, non debuisse à iudi- cibus laicis cognosci, & tamen nullum ita præ- iudiciale facinus respectu boni communis, nec magis Principibus odiosum. tione iudiciali procedere, quam & opposita sen- tentia negat laico iudici debere concedi; non cognitione per viam œconomicæ gubernationis. Sed in primis sunt qui dicant distinctionem hanc esse chimericam, quia cùm cognitio causæ reipsa sit, & pœna satis grauis infligatur, sola de<-P> @@0@ @@1@ subit, mallet secum juxta juris formam agi, sic enim esse locus defensioni. Deinde. Delictum illud non debet manere impunitum: ergo cùm Regium Consilium non permittat Ecclesiasticos judices circa illud suam auctoritatem interpone- re, ad se vult punitionem penitus pertinere, quam reipsa illum banniendo, aut quomodocumque nominare libeat, infligit. Prætereà ex decreto di- cto satis efficaciter arguitur: nam ex illo habe- mus grauitatem delicti non obstare immunitati, nec diuersam regulam pro eo statui posse ab eâ, quæ circa frequentiora crimina obseruatur: ergo sicut in delictis frequentioribus non est licita ex- pulsio à regno, ita neque in grandioribus & inso- litis, quando circa eorum remedium potest Ec- clesiasticus gladius exerceri. Quibus addendum juxta receptam Scriptorum doctrinam Clericum incorrigibilem priuilegium Canonicum non a- mittere. Pro quo vide P. Dicastillum lib. 2. de Iu- stitia disp. 4. num. 354. quibus ita decernitur, vt scilicet turbulenti homi- nes interuentione Prælatorum expellantur; de quibus Dom. Solorzanus num. 12. & seqq. & licèt
talium Proregibus indicitur, nullâ Prælatorum Ecclesiasticorum factâ mentione; illa tamen sub- intelligenda est; quia correctio in legibus est vi- tanda. L. Præcipimus. C. de appellation. Pro quo Marius Antoninus lib. 1. Resolut. 17. numer. 12. cum Menochio & Boëtio. Item, in legibus talis est facienda interpretatio, vt non videatur Prin- ceps id tollere, quod ab ipso fuerat antè conces- sum. Pro quo Auctor idem. Præterquàm quòd omnes qualitates influentes & repetitæ censen- tur in lege additâ, vt docent Alexander, Decius, & Socius apud eumdem lib. 3. resol. 23. n. 2. 19. excommunicantur bannientes personas Ec- clesiasticas. Est autem bannire juxta Italorum lo- quendi morem, in exilium mittere. Ibi autem nulla fit exceptio insoliti facinoris: cùm tamen certum sit nonnisi ob talia crimina banniendos Ecclesiasticos timeri potuisse. Quod argumen- tum, sicut & præcedentia, Assertionem priorem ampliùs firmant. Nec valet si dicas cum Dom. Solorzano n. 54. & in Politicâ pag. 745. §. Con la qual. Bullam pro- cedere de processu per viam contentiosam, vt in- dicant verba, quæ apponuntur in Clausulâ 12. præ- cedenti eam, in quâ de bannientibus agitur, ibi: Ac Yüklə 14,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|