Societatis iesv, segoviensis
Yüklə 14,73 Mb.
|
|
se de illarum cognitione tamquàm iudices interponunt. Quæ clausula ad omnes sequentes influit & in il- lis repetita censetur. Cap. Requiris, de appellat. Vbi Abbas, & doctores. Et ex textibus aliis ab eôdem adductis, in quibus id Scriptores illustrant. non est generaliter vera & ita non habet locum quando, si clausula referretur ad capitulum, indu- ceretur juris communis correctio, vt docent Bar- tholus in l. Talis scriptura, ae legatis 1. Gabriel Con- silio 22. n. 12. volum. 1. Aretinus in l. 3. §. Filius, in fine, D. de liberis & posthumis. Item, quando in aliis post clausulam est diuersa ratio, vt tradit Cardi- nalis Mantica Decisione 52. n. 3. juxta communem Doctorum sensum; quod hîc contingit, & sic a-<-P>@@
tendi quando verba legislatoris contrarium in- dicant; & est in fauorem Ecclesiæ, vt hîc accidit: nam Pontifex quatuor aut quinque actiones pro- hibet sub dictâ excommunicatione verbis illis:
proferre, quod est vt judicem se interponere, tam- quàm quid diuersum à bannitione constituit. Et prætereà si clausula illa deberet intelligi: ergo qui caperet sine judiciali processu, non incurreret prę- dictam excommunicationem; quod dici nequit; cùm multò grauior ea iniuria sit, quàm sola pro- cessatio sub eâdem excommunicatione prohibita. Pro quo videndus Bonacina disp. 1. de Censuris, q. 20. Puncto 2. n. 9. Item. In hac excommunicatio- ne extant verba illa. Quomodolibet se interponentes: ergo non sola interpositio judicialis & conten- tiosa prohibetur, cùm aduerbium. Quomodolibet sit vniuersale, vt constat, & habetur ex Cap. In- demnitatibus. §. Si qua verò, de electione in Sexto, ibi: Ipsius aliquod quomodolibet non quæratur. Vbi Ar- chidiaconus ait esse distributiuum modorum, quod probat Glossa. turbulentum aliquid timeatur, probabile est posse Regium Consilium sic delinquentem expellere, si Prælatus Ecclesiasticus nolit, aut nequeat, requisi- tus ad id operam exhibere. Colligitur ex P. Suario lib. 4. defensionis fidei, cap. 34. n. 6. & in 8. magis ad rem ita scribit; Atque hinc possumus vniuersaliter col- ligere, numquàm posse sæcularem judicem vsurpare juris- dictionem in Clericum prætextu neceßitatis, quamdiu a- liquis prælatus Ecclesiasticus, siue proximus siue remotus adiri potuerit. Sic ille. Quando ergo Ecclesiasti- cus Prælatus adiri non potest, aliter judicandum. Est autẽ idem non posse Prælatũ, aut nolle reme- dium adhibere, ac penitus non esse: quia in ordine ad illum effectũ nō est. Sic C. Inter cetera. de transla-
piscopũ inutilẽ. Vbi Glossa v. Inutilem, ait inutilẽ mortuũ reputari. Et L. Plagiarij ad L. Fabiam, de pla-
filius inutilis. Vbi & id notat Glossa, & Baldus. Propter quẽ Textum Baldus ipse, Didacus Perez, Palacius, Rubeus, Rebuffus, Hippolytus, Couarr. & Cotta, apud P. Th. Sancium tom. 2. Consiliorũ, lib. 4. c. 2. dub. 15. n. 1. affirmant viduā dici, quæ maritũ habet inutilem, & gaudere priuilegiis viduarum. esse Pontificem, qui si neglexerit, non est per Re- gem cogendus, sed rogandus, vel cum debitâ sub- missione monendus. Sed hoc pro Indiis in casibus particularibus est difficile, vt constat, & mora po- test esse nociua: vnde succedit alia doctrina eius- dem Patris, n. 9. sic dicentis: si verò aut casus est par- ticularis & extraordinarius, aut non datur locus consu- lendi Pontificem, aut exequendi mandata eius: tunc casus reducitur ad terminos juris naturalis, & gentium. Et ideò licebit vti remedio quocumque honesto secundùm rectam rationem. Vel dici etiam potest tunc posse conue- niri Clericum coràm iudice laico jure defensionis, quia ille tunc est modus suauior se defendendi, velsuum conser- uandi, aut recuperandi, aut etiam communi bono con- sulendi. Sic ille. Quod & alii admittunt, quibus no- uissimè accedit D. Villaroel Part. 2. q. 18. art. 3. n. 1. & seqq. & n. 38. & seqq. Iuxta quod exponendum<-P> @@0@ @@1@ rigibiles posse à laicis puniri iudicibus. rum auocatione, aut remotione di- cendum. da Assertione cap. præced. diximus, in Episcopis ampliùs vrgent. Constat ex eorum maiori dignitate, cui maior est etiam debita reuerentia: vnde specialis est excommu- nicatio in Bullâ Cœnæ, scilicet vndecimâ, con- tia eos hostiliter insequente. Iniurià eorum ad Christum pertinet, cuius legatione funguntur, ait Di- uus Anacletus Epistol. 2. & S. Melchiades in Epi- stolâ ad Episcopos Hispaniæ, quod & habetur in Cap. De his verò$unclear, de Consecrat. dist. 5. eos vocat summos Pontifices verbis illis: Et sicut vnum
nis. Et, vt explicat Glossa, summi dicuntur; quia vltra eos nullus est ordo: nam Metropolitani Episcopi vocantur 18. dist. Quamuis hic titulus iam sit soli Christi Vicario, & Diui Petri Successori reseruatus. Sed omnium elegantissimè Gelasius Papa Anastasio Imperatori sic scribit: Honor & sublimitas Episcopalis nullis poterit comparationibus adæquari. Sunt regum fulgori compares & Principum diadematis; longè erit inferius &c. Extat in cap. Duo sunt, 96. dist. dictum, potest etiam Episcopis applicari, in qui- bus aliqualiter maior videtur esse ratio, quàm in aliis. Id constat: nam & grauiter turbare Res- publicas possunt, & Superiorem non habent, à quo possint coërceri. Ideò non solùm Episcopos, sed & Archiepiscopos scimus in Hispaniam acci- tos, neque id Pontifices molestè tolerasse, sed Regibus nostris postulantibus, & ad Episcopatus illius Prouinciæ præsentatis, eorum translatione publicę tranquillitati consultum. Consilium Car- thaginiense quartum cap. 67. sic decernit: seditio-
cilium, & id ad Episcopos præcipuè pertinere constat ex totâ distinct. 46. in quâ Gratianus re- quisitum illud exponit, quod apud Apostolum extat 1. Tim. 3. v. 3. Non litigiosum. & ita pro eo statutum Concilii prædictum adducit in cap. Sedi- tionarios. Cur autem seditionariis vsurarios ad- iunxerit, exponit Glossa sic dicens: Quia tales pro- pter auaritiam pro minimo litigant. Vbi & addit non solùm non ordinandos, sed & ordinatos deiiciendos. Vltores autem iniuriarum suarum satis litigari probantur. Quæ quidem in Indiis satis perniciosa comperiuntur, sicut & frequentiores pro iisdem occasiones: auaritia enim pretiosis stimulata fo- mentis animos elatiores generat, & periculum est, ne qui præsunt, dum à supremis illis Europæ in spiritualibus & temporalibus remoti Principibus degunt, se vti huius noui mundi dominos arbi- trentur. Sic ergo & periculosè omnia miscere mo- deramine turbulento. Non eruntequidem plures,<-P>@@ <-P>nam & modestissimos frequenter experimur: sed siqui contrariâ gradiantur viâ, magnâ debet huic damno prouidentiâ subueniri. Non poterit Re- gium Consilium erga eos, quod sola potest au- ctoritas suprema Pontificis, Ordinatos deijciendo, vt ait Glossa: poterit tamen deiectionem auoca- tione disponere, iuxta probabilem Doctorum sensum operando. militare, dum ex Concilio Agathensi 2. cap. 35. sic statuitur in cap. Si Episcopus 18. dist. Si Episcopus Me-
etiam Sardicensi cap. 8. sic habetur: Si vobis, fratres Charißimi, placet, decernite ne Episcopi ad comitatum accedant, nisi fortè hi, qui à religiosis Imperatoribus, vel inuitati vel vocati fuerint. sic extat in Cap. Si vobis 23. q. 8. Et sunt verba Osii Cordubensis Episco- pi in Concilio præsedentis. Iuxta hæc ergo con- stat Episcopos à Regibus aut Imperatoribus vo- catos non debere eorum placito reluctari, quia semper præsumi debet non leuis momenti causa aduocationem huiusmodi permouere. Sic ergo interpretanda est eorum mens, cùm Consilio Indiarum ita arbitrante, Prælati in Hispaniam auocantur: grauissima enim tunc intercedit causa, & audiri coràm eos conuenit, pro se rationem, & fortè congruam, reddituros. damna, de quibus dictum cap. 5. Ad quod respon- deri potest, vocātibus id onus relinqui, vt videant quomodo possit damnis emergentibus obuiari. Deinde, etiamsi damna aliqua sint futura, maio- ribus vitandis per talem absentiam attendi, & maiora ex eâ bona pro vtilitate communi spera- ri. Quemadmodùm cùm generale Concilium in- dicitur, omnium Episcoporum futura absentia decernitur, & quæ ex ipsâ oriri damna possunt, communis totius Ecclesiæ boni consideratione & maiorum damnorum euitationis respectu compensantur. Et prædictam praxim videtur ap- probare Diana Parte 5. tract. 1. resol. 5. §. Verùm hanc, vbi ita scribit: Non sumus in Indiâ, ita vt ad compescendam, si adesset, licentiam & delicta Episco- porum, tanta esset neceßitas, vt periculum esset in morâ, si pro ruinâ publicâ subleuandâ Pontificis resolutio ex- pectaretur. Sic ille. Licet ergo in Indiis, quod ali- bi non ita, iuxta ipsum. In quibus prætereà vo- lunt aliqui Reges nostros Legati Pontificii au- ctoritatem habere, vt vidimus Titulo præced. n. 159. quibus cum Dom. Villaroel Parte 1. quæst. 1. lib. 8.
non adductâ ratione auocationem & expulsio- nem vt licitam admittit respectu Regis, Proregũ, & Audientiarum, vt citato Art. 8. num. 34. & seqq. & Parte 2. quæst. 12. art. 5. num. 97. Legati etiam auctoritatem agnouit Fr. Ioannes de Silua in A- nimaduersionibus citatis fol. 7 pag. 1. @@0@ @@1@ rum Consiliarij in rescriptis ad Eccle- siasticos transmissis conscientiæ gra- uamen incurrere. 78. & 79. & in Politicâ lib. 5. cap. 16. pag. 908. §. Loquales, nouum stylum circa hoc censurâ dignum existimat; sic enim scribit: Quod notare etiam oportebit pro censu- Cùm ergo rescripta talia per Consilium expe- diantur, ad illius Patres talis videtur censura per- tinere. Et dubitari potest an in hoc eorum possint conscientiæ grauari. Circa quod aliquod in huiusmodi stylo peccatum admiscetur. Sic videtur sentire Dom. Solorzanus, cùm pra- uum dicat. Et probatur. Quia Ecclesiastici alte- rius fori, & quidem diuinioris sunt: ergo debet cum illis reuerenter agi, nec pœnarum commi- natione compelli; & quidem cùm pœnæ non non sint pro libito, sed præcedente causæ cogni- tione imponendæ, qui pœnas minantur, eo ipso se iudices videntur profiteri. Hoc autem quan- tùm immunitati sacrorum hominum aduersetur, satis est perspectum. Quòd si non animo verè infligendi, sed ad terrorem tantùm proferuntur, hoc etiam contra reuerentiam est debitam; quòd scilicet terroribus cum eis agatur, quibus omnis vrbanus agendi modus, vtpotè in altiori gradu constitutis, debeatur. Comminatio autem Regiæ indignationis est formidabilis, vt Rex omnium sapientissimus attestatur Prouerb. 16. v. 14. dum ait; Indignatio regis, nuntij mortis. videtur esse peccatum. Hoc probant nuper addu- cta. Et prætereà arguo ex eo quòd graue ex illo scandalum oriatur, dum vident populares sic Ec- clesiasticas tractari personas: minuitur enim in illis debitus eisdem respectus, & de immunitate earum abiectè sentiunt: quod constat damnum<-P>@@ <-P>esse grauissimum: cùm debeant præ aliis Chri- stiani Principes honorem Ecclesiastici ordinis illibatum accurare. Pro quo ita scribit Diuus Marcellus Pontifex in Epist. 2. ad Maxentium. Boni Principis est ac Religiosi ecclesias contritas atque concus- sas restaurare, nouasque ædificare, & Dei Sacerdotes honorare ac tueri. Sic ille, & habetur in Cap. Boni, 96. dist. In quâ etiam. Cap. In Scripturis, Nicolaus Pontifex Magni Constantini exemplum addu- cit, quem dixisse scribitur: Verè si proprijs oculis vi- dissem Sacerdotem Dei, aut aliquem eorum, qui Mona- chali habitu circumamicti sunt, peccantem, chlamydem meam expoliarem, & cooperirem eum, ne ab aliquo vi- deretur. Post exemplum autem dictum sic allo- quitur Ludouicum Imperatorem: Sed hoc qui- dem diximus cautos vos reddere cupientes, vt si de Do- mini Sacerdotibus (qui iure Patres animarum dicun- tur) aliquid contigerit vos audire, quod confusionem pijs mentibus ingerat: non infrunitum, sed pudoratos filios Noë imitantes, paternam de reliquo verecundiam con- tegatis; vt affluenti (quemadmodum & illi) bene- dictione repleri, moderante Domino, mereamini. Sic ille.
vllo poterunt Regiæ comminationes intendi: quando scilicet res ipsæ id exigere, ob grauia, quæ imminere possunt, damna videantur. Et potest congruus talibus rescriptis sensus adhibe- ri; infligendas scilicet pœnas, eo modo, quo infligi à laicâ potestate possunt, exequendo scili- cet, quas Pontifex, aut inferiores Prælati, infli- gendas iudicarint; aut eo modo qui, juxta dicta Capite præcedenti, sine eorum interuentione potest probabiliter vsurpari. Ex quo habetur non esse jam stylum, quem prauum dicimus: stylus enim dicit vsitatum scribendi modum, qui cum consuetudine ferè coincidit: in vno autem aut alio casu non dicitur esse stylus; & ita non potest penitus condemnari: estq́ue in hoc inter- pretationi dictæ locus; quæ tamen non potest stylo conuenienter adhiberi. Et hæc pro Regio Indiarum Consilio deli- basse sufficiat, plura forsitan quàm opus fuerit; si enim intelligenti plura, vt communi pro- uerbio fertur, sublimi adeò intelligantiâ præditis, qualis in eis semper effloruit, qui ad illud ex flore sapientium eliguntur, paucissima sufficient, quæ & ipsi poterunt maioris luminis ornamento con- uestire. Iam ergo ad alia. @@0@ @@1@ Obligationibus ad negotium animæ pertinentibus. Post Regem, Regiumque Consilium, Proregum videtur dignitas & auctoritas eminere: vnde circa illos præsenti hoc Titulo, quæ commoda esse possunt expediemus. Sit ergo pro illis, Qualiter Proreges Indici ad ex- emplum vitæ teneantur. Indiarum à Rege desti- nandos dicta à nobis Ti-
ges maximè constat per- tinere; quibus suppositis præsens quęstio parùm erit necessaria: cùm enim viri probitatis exi- miæ sint ad munus tantum deligendi, quid opus est circa vitæ exemplum inquirere vbi illud non potest in sic delectis defecisse. Iudicij nostri cul- men excelsum est, cùm qui à nobis prouehitur, præcipuus, & plenus meritis æstimatur. Nam si æquabilis credẽdus est, quem iustus elegerit, si temperantiâ præditus, quem moderatus asciuit: omnium profectò capax potest esse meritorum, qui iudicem cunctarum meruit habere vir- tutum. Sic Theodoricus apud Cassiodorum Lib. 1. 3. vbi de supremæ elatione dignitatis ageba- tur. Licèt autem parùm necessaria videri possit, ea suppositione firmata, vtilis tamen non potest non haberi: & nos non solùm necessaria, sed etiam vtilia consectamur. tæ exemplo prælucere: Moribus enim debet esse conspicuus, qui datur imitandus. Idem qui suprà a- pud eumdem Lib. 4. 3. De conuersione Indorum agitur, & promotione fidei, ac de primitiuâ qua- dam Ecclesiâ prioris imitatione fundanda. Quo in negotio Prorex præcipuus est motor, & pro- motor vnde omni debet florere virtute, vt ex eo fonte in alios Christianæ professionis dignissimæ deriuẽtur. Ioseph in Ægypto Prorex constitutus Yüklə 14,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|