cipere Bullam. Et videtur id certum, tum ex di-
ctorum Religiosorum praxi, tum etiam aliorum,
qui priuilegio eodem per communicationem
gauderent: nec poterat latere eos, cùm in dicto
Compendio extet. Præterquam quòd cùm hoc
priuilegium videatur Cruciatæ intentioni con-
trarium, quatenus ratione illius minor fit pecu-
niarum collectio, videtur concessione ipsâ Bul-
læ reuocatum, dum Regularibus absolutè onus
contribuendi eleemosynam à Commissario taxa-
tam imponitur, qui eam pro omnibus taxat, et-
iam pauperrimis, iuxta Pontificis mentem, volen-
tis omnes opus istud adeò vtile ad Dei gloriam
promouere. Nec latere poterat priuilegium hoc,
& communicatio ferè omnium Religionum in
illo, ex quo concessio Bullæ pro Regularibus in
ordine ad intentum dictum ferè inutilis reddere-
tur. Pontifices enim in concessione Bullæ Re-
gularium commoda præcipuè non spectant; aliàs
illam pro omnibus Christiani orbis regionibus
concessissent; cùm tamen constet ad pauciores
illam pertinere. Si prætereà addamus fuisse hoc
viuæ vocis oraculum Pauli Tertij, & ita iam re-
uocatum. Licet P. Quintana Tomo 1. in Appen-Indulgen-|tiæ an re-|uocatæ re-|uocatione|Oraculo-|rum.
dice Tractatus 4. Dist. 12. num. 8. dicat quoad In-
dulgentias vim suam habere, quæ per reuocatio-
nem generalem non censentur reuocatæ. Quod
quidem est satis incertum: & licet ob titulum<-P>@@
<-P>Oraculi reuocata non sit talis concessio; quate-
nus tamen Indulgentia est, à Paulo V. reuoca-
tam non videtur posse dubitari, dum Indulgen-
tias Religiosorum ad paucas reduxit, de quo et-
iam inferiùs.
258 Circa Nouitios communis resolutioNouitius|licentiâ|non egere,|& taxâ|professorum|frui posse.
est posse illos vti Bullâ, etiam renitente Prælato,
pro quâ aliquos adducit P. Mendus suprà n. 21.
& Trullench Lib. 1. §. 1. Dub. 7. num. 1. eosdem
secuti, ex communi doctrinâ, circa quam No-
uitij gaudent Religionis priuilegiis, vt adducti
ponderant. Sed certè doctrina illa necessaria
non est absolute loquendo, quia ad gaudendum
priuilegio illius non est necessarium priuilegium
nouum, gratia, aut communicatio in illâ, cùm
tale beneficium sit commune omnibus fidelibus
in regnis, pro quibus Bulla conceditur. Potest
autem prædicta deseruire doctrina in ordine ad
taxam eleëmosynæ; non enim tenentur maio-
rem tribuere, quàm à Religiosis communiter
postulatur. Quoad receptionem autem renitente
Prælato, doctrina alia communis suffragatur; iux-
ta quam Nouitij non tenentur ad onera, censu-
ras, præcepta & alia, quæ odiosa reputatur:
quod & adducti expendunt in proposito: & eo-
rum plures in ordine ad electionem Confessarij
pro reseruatis licentiam non esse necessariam af-
firmant, quia onus est, & quidem grauissimum
Religionis. Sed de hoc inferiùs. Videtur autem
esse aliqua difficultas in eo quòd Nouitius gau-Instantiæ|vt sit li-|centia ne-|cessaria fit|satis.
deat fauore Religionis in ordine ad Eleëmosy-
nam, & non debeat onus licentiæ petendæ sen-
tire; vbi de absolutione à reseruatis non loqui-
mur: nam vt est regula 55. iuris in 6. Qui sentit
onus, sentire debet commodum. Et è contrà. Verùm
hæc regula in Nouitiis fallit, sicut in aliis, de
quibus Glossa ibi scilicet ratione ætatis, personæ,
& naturæ contractuum, quorum explicationem
& exempla ibidem videnda. Dicendum item
No uitium, etsi sentiat commodum, non esse
ab oneribus immunem, cùm pondus obseruan-
tiæ Religiosæ sustineat: quòd autem onera quæ-
dam non sentiat, id non debet esse mirum, quia
etiam commodis aliis caret, quibus Professi po-
tiuntur, in habitu, tractatione, honoribus, li-
beriori agendi ratione, aliisque.
§. II.
Quoad Ieiunia quid Religiosis liceat per
Bullam.
259 ID tantùm licet, vt sexagenarij possint
ouis & lacticiniis vti. Vbi primò inquiriSexagena-|rios posse|vesci car-|nibus in|diebus ie-|iunij, qui|& quæ|probeat,
potest an ad hoc sit opus Bullâ? Et videtur
non esse: nam sexagenariis est licitus carnis v-
sus, vt ex Peromato adducit Benedictus Re-
migius in Practica Parochorum & Confessa-
riorum pag. 220. qui & pag. 221. id non om-
nino improbabile putat, ex ratione ipsius
Peromati, quia scilicet sunt malè sanis vici-
niores: & viro in suâ arte doctissimo creden-
dum est. Quod & roborare ex eo possumus,
quia annus sexagesimus tertius est climactericus,
& in quo frequentiùs solet vita periclitari: ergo
sexagenarij sunt viciniores malè sanis, siue pro-
ximi periculo amittendæ salutis, & ita carnibus<-P>
@@0@
@@1@De Regijs prouentibus ex Cruciata. Vbi de Religiosis. 225
<-P>vti possunt, sicut alij, qui simili periculo obnoxij
comperiuntur. Prætereà, communis opinio
sexagenarios ab onere ieiunij releuat; atqui ea-
dem ratio subesse videtur ad releuandum eosdem
ab obligatione abstinentiæ à carnibus: nam pro-
ptereà prior illa obligatio cessat, quia natura in
statu debilitatis existit, & ita opus habet per se-
quentem cibi sumptionem roborari: cùm ergo
caro ad effectum huiusmodi accommodatior sit;
& ad infirmitatum propulsationem opportunior,
videtur clarè conuinci eamdem pro illâ rationem
suffragari. Item: quidquid præter carnem sexa-Quæ ali-|menta seni-|bus incon-|grua.
genarij comedere possunt, alimentum pro illis
conueniens non est, vt facilè ostendi potest. Le-
gumina debilioris virtutis sunt: pisces phlegma-
ticum humorem nutriunt, quo senes abundant:
lacticinia conditionis sunt non sanæ, & ita infir-
mis prohibentur: oua, etsi recentia congruum
alimentum sint, non recentia tamen satis incon-
gruum: est autem difficile recentia semper præ
manibus habere: quòd si alicui obuium, ex eo
non debet argumentum sumi, sed ex eo quod
frequentiùs accidit. L. Nam ad ea. D. de Legibus:
carnes autem satis obuiæ sunt. Quòd si illarum
vsus sexagenarijs licitus est, etiam ouorum erit &
lacticiniorũ, vt communiter Doctores obseruant,
quia multò id minus est, & cui licet plus, licet &
quod minus est, vt est regula iuris in 6. scilicet in
eodem genere, vt dictum aliàs.
260 Aliunde etiam id probari potest, exProbatio a-|lia ex quo-|rumdam|sententia de|anno 55. in|quo cessat|ieiunij obli-|gatio.
quorumdam scilicet sententia asserentium post
annum quinquagesimum quintum legem ieiunij
non obligare, vt testatur Victorellus ad Caput 4.
Lib. 6. summæ Cardinalis Toleti §. Senes. Et apud
Angelum v. Ieiunium, num. 15. Iuxta quam do-
ctrinam, quæ non videtur probabilitate carere,
eò quòd iam natura in eâ ætate non parum debi-
litatis contraxerit, cui oporteat per aliquot cibi
non exiguas portiones subueniri. Iuxta illam in-
quam sexagenariis plus est aliquid concedendum
maiore debilitate laborantibus, & inualetudinis
periculo admodùm vicinis, vt paullò superiùs di-
cebamus. Cùm ergo carnes illis concedendæ
non sint, videtur consequens vt oua & lacticinia
concedantur: non ergo pro eorum vsu necessaria
erit Bulla.
261 Verùm quod ad sententiam DoctorisSexagena-|rijs vsum|carnium|licere non|admittenda|sententia.
Peromati spectat, illa non videtur admittenda,
quia contra omnes Doctores militat, & citatus
Remigius dum eam non omnino improbabilem
reputat, aliquomodo improbabilem esse eo ipso
profitetur, qui & nimis laxam eam vocat, & ita
addit non esse à communi Doctorum sententiâ
recedendum. Licèt ergo Peromatus in suâ arte
peritissimus fuerit, & medicis in arte peritis cre-
dendum sit, vt habetur in Cap. Significasti, 2. dePeritis in|suâ arte vt|credẽdum.
homicidio, & Doctores generaliter notant in alia-
rum artium peritiâ, pro quo videri potest Barbo-
sa in Collectaneis ad citatum Caput: non spectat ta-
men ad illos de obligatione, aut obligationis ces-
satione definitiuam sententiam pronuntiare, quia
res hæc sacra est, & ad superiùs tribunal spectat:
vnde quidquid illi dixerint, si Theologorum ju-
dicium ex aduerso stet obligationem legis agno-
scentium, non est ab illâ recedendum. Pro quo
videri potest P. Azor Tomo 1. lib. 7. cap. 18. §.
Quartò quæritur. Ecclesia enim præcipere aliquid<-P>@@
<-P>potest cum aliquali valetudinis detrimento, vtNon obstāte|inualetudi-|ne aliqua|jeiuniũ ab|Ecclesia|posse præ-|scribi.
constat ex ieiunio quadragesimæ. Quis enim du-
bitet illud tale non esse, in quo caro per abstinen-
tiam atteritur: id quod Ecclesia ipsa, quæ tale
præceptum imponit, in diuinis officiis recogno-
scit, vt cùm loco quodam ait: Vt qui per abstinen-
tiam macerantur in corpore. Et alibi: Quæ se carnis
maceratione castigat. Vnde est communis resolutio
Doctorum non quamlibet debilitatem & fatiga-Nō quam-|libet infir-|mitatẽ ex-|cusare.
tionem corporis ab obligatione ieiunij excusare.
Pro quo videndus P. Thomas Sancius Lib. 5. Con-
ciliorum, Cap. 1. dub. 14. num. 1. Vbi sic ex om-
nium sententia scribit: Non quæcumque infirmitas,P. Thomas|Sancius.
aut quicumque dolor capitis excusat, sed standum est ar-
bitrio boni viri, vel medici. Sic ille; cùm ergo non
quodlibet valetudinis detrimentum à lege ieiunij
excuset, poterit Ecclesia sexagenarios obligare,
etsi ea sequantur incommoda, quæ superiùs sumus
prosecuti, quidquid circa illa Medici iudicarint.
Vt autem non solùm possit, sed etiam reipsa ita
velit, argumentum validissimum ex Doctorum
omnium attestatione desumitur, contra quos
temerarium fuerit opinari, vt est communis
Theologorum vox.
262 Addit Remigius sufficere sexagenarioQuomodo|leuis caussa|sexagena-|rijs ad esum|carnium|sufficiat.
aliqualem caussam habere, ad concedendum illi
carnium esum: sicut timorati omnes, & bonæ
conscientiæ viri hactenus censuêre. Et hoc qui-
dem ille absolutè profert, etiamsi talis Bullam
non sumat. Ex quo habenti Bullam caussam le-
uiorem sufficere; aliàs illa nihil concedet. Et
quidem cum in aliis eximios quosdam fauores
Bulla contineat; non est credendum circa hoc,
speciale nihil indulgere. Pro iis autem qui in In-
diis degunt, minor adhuc caussa est sufficiens,
quia alimenta debiliora sunt, & consequenter
natura debilior, vnde faciliùs cum talibus potest
dispensari. Et dispensatio quidem ad Prælatum
non spectat, sed ad Confessarium post consulta-
tionem Medici: sic enim Bulla præscribit. Suf-
ficiet autem Medicum damnum imminens atte-
stari: quod si graue sit, certum est dispensatione
opus non esse: poterit autem esse necessitas Præ-Dispensa-|tionem ad|Confessa-|rium, &|nō ad Præ-|latum per-|tinere.
latum adeundi, vt sciat quid Medicus dixerit, ne,
si eo inscio fiat, contra subditum sic operantem
indignetur. Si autem damnum leue esse dicat, &
suo iudicio non sufficiens ad esum carnium, ni-
hilominùs Confessarius dispensare poterit, quia
ad talem dispensationem leuis, vt diximus, caussa
sufficit, quæ scilicet aliàs sufficiens non esset:
vnde seruatur quod Pontifex iubet; Medici
inquam corporalis & spiritualis Concilium ad-
hiberi.
263 Iuxta quæ constat sexagenarios nonSententia|de habenti-|bus 55. an-|nos repro-|bata, gene-|raliter lo-|quendo.
esse ob præfatum titulum à lege prohibente ouo-
rum & lacticiniorum vsum exemptos. Idem au-
tem esse non obstante fundamento alio de exem-
ptione ob ætatem 55. annorum, ex dictis etiam
colligi potest; quia nullus Doctor eos propter
senectutem etiam procedentem vsque ad sexage-
simum excusat, & Ecclesia potest eos, nisi specia-
lem aliquam debilitatem sentiant, ad abstinentiam
dictam obligare, sicut circa esum carnium. Opi-
nio autem de excusatione quinquagenarij cum
auctario quinque annorum, absolutè loquendo
non est admittenda, quia eam Doctores commu-
niter reprobant, & qui plus fauent, non parùm<-P>
@@0@
@@1@226 Thesauri Indici Titulus V. Cap XXVIII.
<-P>se præstitisse existimant, si sexagenarios esse ex-
cusandos euincant, quod negant plurimi. EstIn multis|admittitur|etiam mi-|noris ætatis,|quia ætas|senectutis|non est de-|terminata.
autem valde probabile in multis ex quinquagena-
riis dictis obligationem cessare ieiunij, quia sene-
ctus festinauit in illis, debilitate virium, & incom-
modis aliis senum propriis deprehensâ. Quod
obseruat P. Sancius suprà Dub. 4. num. 3. idque ex
multorum Doctorum, quos num. 2. adduxerat,
doctrinâ deducit, asserentium ab Ecclesiâ non
esse determinatum tempus senectutis, in quo
cesset obligatio ieiunij; sicut neque ex naturâ
rei est determinata senectutis ætas. Pro quo &
Thomas à Jesv in Expositione Regulæ Carmelita-
rum, Parte 3. cap. 8. dub. 4. Ex quo fit non solùm
quinquagenarios cum additamento quinquennij,
sed & minoris ætatis, ab obligatione dictâ immu-Illius signa.
nes habendos, quia in illis adproperauit sene-
ctus, cuius indicia, præter debilitatem, sunt ni-
mia canities, dentium ac molarium defectus, in
somnia pituitæ copia, quòd lumen oculorum eo-
rum & ipsum non sit cum eis, vt dolebat Vates,
&c.
264 Stante ergo obligatione dictâ absolutèAnnũ sexa-|gesim um|sufficere esse|inchoatũ.
loquendo, inquiri secundò potest an ad gauden-
dum priuilegio Bullæ in esu ouorum & lactici-
niorum debeant anni sexaginta esse completi, vel
sufficiat esse inchoatos. Et videtur satis probabi-
le inchoatos sufficere; quia cùm lex numerum
annorum in fauorabilibus præscribit, sufficit vlti-
mum esse inchoatum. L. Quâ ætate. D. de testa-
mentis, nisi contrarium exprimat, vt exprimit
Concilium Tridentinum, cùm de professione
Religiosa loquitur Seßione 25. de Regularibus, cap.
15. non tamen in ætate ad Ordines sacros, vnde
vsu receptum est vt annus vltimus inchoatus suf-
ficiat. Pro quo Doctores, quos adducit Barbosa
circa Cap. 12. Seßionis 23. Cùm etiam sexagena-Nomen se-|xagenarij|inchoatum|designare.
rius non eum tantùm significet, qui sexaginta
annos habet, sed qui sexagesimum ingressus est.
Currens enim annus cum omni proprietate sexa-
gesimus dicitur, sicut & alij currentes; aliàs non
esset conueniens ille significandi modus, cùm ne-
queant numero anni præcedentis designari. Et
sicut annus, ante quem alius non est, primus di-
citur, etiamsi completus non sit, vnde Pontifices
dicunt, Pontificatûs nostri anno primo; ita est de se-
quentibus dicendum. Sicut ergo annus sexagesi-
mus dicitur, ita & ab eo sexagenarius potest quis
appellari. Vnde sapienter Caietanus. V. Ieiunium,
ait excusari sexagenarium, seu sexaginta anno-
rum. Vbi sexagenarium vocat eum, qui sexage-
simum agit: sexaginta autem annorum illum, qui
compleuit. Et est iuxta regulam aliquorum, quos
adducit Siluester. V. Ætas. num. 4. dicentium,
cùm annus explicatur per genitiuum, illius com-
plementum designari: & ita tenet P. Mendus
Disput. 18. num. 10. Est autem hoc priuilegiumSexagena-|rios à lege|jeiunij ex-|cusatos, cũ|quo stat|Bullæ con-|cessio.
ab eo independens, quod in sexagenariis quam-
plurium sententia Doctorum agnoscit, vt non
teneantur ieiunare; quam robustè confirmat P.
Sancius Lib. 7. de Matrimonio Disput. 32. num. 17.
& dubio 4. citato, num. 6. vbi & pro eadem Do-
ctores adducit. Pro quâ etiam aliis citatis militat
Diana Parte 1. Tractat. 9. Resolut. 20. Trullench
Lib. 1. §. 4. dub. 4. num. 4. adducens Nauarrum, &
P. Lessium Lib. 4. Cap. 2. num. 41. Dom. Solorza-
nus Tomo 2. lib. 1. cap. 5. num. 60. aliis adductis.<-P>@@
<-P>Remigius Pag. 217. num. 1. Bassæus V. Ieiunium
2. num. 6. §. Proinde, tamquàm pro maximè pro-
babili, sicut & alij apud ipsum. Est inquam inde-
pendens, quia licet sententia dicta vera non sit, &
quis contrariam teneat, potest priuilegio Bullæ
vti, non quidem lege ieiunij solutus, sed illud esu
ouorum ac lacticiniorum peragens.
265 Moniales etiam eodem beneficio gau-Moniales|quinqua-|genariæ si-|mili priui-|legio gau-|dent.
dent: sed quia est opinio, iuxta quam illæ, si
quinquagenariæ sint, à ieiunij obligatione exi-
muntur, quam tenet P. Sancius Dub. 4. citato num.
6. vbi sic absolutè pronuntiat: Et ideò fœminæ
quinquagenariæ deobligantur à ieiunio: licèt citatâ
Disput. 32. in fine, eam non esse in praxi tutamP. Sancius.
affirmet. Naldus V. Ieiunium num. 2. Narbona,
Zoësius, Machadus, & P. Pellizarius, quos addu-
cit Diana Parte 9. Tractat. 7. Resolut. 73. qui ait
se eam non audere tamquam improbabilem dam-
nare, quam & non improbabilem affirmat
Trullench suprà. Quia inquam talis opinio pro-
babilis extat, vnde eam vt talem ex Dianâ pro-
ponit P. Busenbaum in Medulla Theologiæ moralis,
lib. 3. tractat. 6. cap. 3. dub. 2. num. 2. Dubitari po-
test an in eâ ætate Bullæ beneficio gaudeant, sicut
viri in sexagennali. Et videtur sanè probabile;
probarique potest ex eo quod plures ex citatis
Doctoribus adducunt, ad probandum sexage-
narios lege ieiunij non teneri, priuilegium Bullæ
pro ipsis in ordine ad oua & lacticinia: Quasi
consentaneum naturæsit, vt in eâ ætate defectui naturæ
consulant, vt post alios loquitur Diana Resolut. 20.Diana.
citatâ. Ergo cùm in eâ concessione Moniales
etiam comprehendantur, vt est innegabile, &
ratio eadem militet in illis, si quinquagenariæ
sint, videtur satis verosimile ad illas tale benefi-
cium extendi. Item, iuxta dicta num. 250. be-
neficium Principis latè interpretandum est, quan-
do non est contra ius: atqui in præsenti ita acci-
dere ostendi ex eo potest, quia licet priuilegium
edendi oua & lacticinia contra ius sit, in eo ta-
men quòd quinquagenariæ fœminæ viri sexage-
nariis exequentur propter rationem eamdem in
ipsis repertam, & fortassis in illis maiorem, ob
conditionem sexûs notabiliter debiliorem, nihil
speciale contra ius fit, sicut nihil speciale fit inSenescentes|ante 60.|gaudere a-|liorum pri-|uilegio.
viris præter communem dispensationem. Ex quo
fundamento existimare aliquis posset eos, qui
ante annum sexagesimum senescunt, iuxta dicta
num. 263. priuilegio Bullæ gaudere, quia sexa-
genarij sunt, non formaliter sed æquiualenter: &
sexagennalis annorum numerus valde materiali-
ter se habet in ordine ad Pontificum intentio-
nem, qui naturæ intendunt debilitati consulere in
eâ ætate frequentiùs occurrente. Sufficere autemIn fœminis|50. inchoa-|tos sufficere.
in fœminis quinquagesimum annum inceptum
affirmat Narbona apud Dianam Resol. 73. citatâ.
Sicut & alij de sexagenariis apud eumdem, &
etiam apud P. Busenbaum suprà. Et non solùm
obligationem Ecclesiastici ieiunij cessare, sedEtiam in|jeiunijs ex|voto, aut|præcepto si-|militer phi-|losophan-|dum.
etiam Religiosi ex præcepto, atque etiam ex voto,
nisi post eam ætatem facto, aut cum expressâ il-
lam comprehendendi voluntate emisso, tenet P.
Pellizarius Tractatu de Monialibus, cap. 6. num. 25.
& ante illum P. Sancius Lib. 4. operis moralis, cap.
11. num. 54. & 55. Licèt autem ex beneficio
Bullæ id tantùm liceat quod diximus, illud pri-
uilegia alia non excludit, quale est Religioni<-P>
@@0@
@@1@De Regijs prouentibus ex Cruciata. Vbi de Religiosis. 227
<-P>equestri D. Iacobi à Leone X. concessum, &
nuper impressum Matriti iussu Ordinis eiusdem,Priuilegiũ|aliud simile|Ordini S.|Iacobi con-|cessum.
vt scilicet en los dias quadragesimales, y otros del año,
en que se prohibe comer carne, manteca, sueuos, y lacti-
cinios, por derecho, ô costumbre, ô por regla, ô estatuto
de la dicha Orden, ô en otra qualquiera manera, podais
libre y licitamente comer dicha manteca, sueuos, y lacti-
cinios, y carne, con consulta de ambos Medicos, temporal
y espiritual. Cuius cōmunicatio latissimè patet, sicut
& alia ibidem, iuxta quā Confessarij podran commu-
Dostları ilə paylaş: |