uationem attinet non est prorsus certum, tutò
sustineri & practicari potest quod ipsi tradunt,
accedentibus rationibus congruentiæ, quas ad-
ducit P. Suarez: & ea inter alias, quòd Religio
ex hoc non videtur graue pati detrimentum,
quod Pontifices suis Decretis amoliri studue-
runt. Et certè non mirum si nuper naufragio e-
iectus in littus, vt Diuus Hieronymus loquitur,
è sæculi inquam occasionibus in portum Religio-
nis, salsas quas bibit aquas, non penitus reuo-
muerit; si adhuc fibræ peccatorum hæreant pau-
latim euellandæ.
343 Dico tertiò. Qui post emissa ReligionisAssertio 3.|negans de|Præfatis|sub cura|Magistro-|rum, &|Religiosis|Societatis|non Pro-|fessis.
vota sub curâ Magistrorum sicut Nouitij sunt,
Bullæ beneficio frui nequeunt patet: quia verè
Religiosi sunt, & Pontificium Decreta de veris
Religiosis determinant. Vnde & eos, qui in So-
cietate IESV vota Religionis emiserunt, &
nondum Professi sunt, eo non gaudere sine vllâ
est prorsus dubitatione tenendum. Secùs autem
sentiendum de Oblatis, seu Donatis: ij enim,
cùm Religiosi non sint, neque in viâ aut proba-
tionead illud, vt Nouitij, ex nullo capite impe-Circa O-|blatos|quid.
diuntur quominùs gaudere beneficio Bullæ
queant. Quando autem isti se suaque omnia Re-
ligioni deuouerunt, vnde & cura spiritualis eo-
rum omnino est ad Superiores Religionis tradu-
cta, videtur non inuerosimile, posse pro illis pec-
cata aliqua reseruari, quia hoc ad eorum spiritua-
lem profectum potest pertinere. Tunc autem
amplior eis tribuenda facultas ad Confessarij ele-
ctionem.
De Religionibus Militaribus.
344 POsse illas indulto Cruciatæ frui quoadReligiones|non Men-|dicantes|priuilegio|Bullæ gau-
articulum, in quo sumus, tenet Trul-
lench; immò & quasi actum supponit Dub. 9. ci-
tato num. 3. pro quo citat P. Henriquez Libr. 7.<-P>
@@0@
@@1@250 Thesauri Indici Titulus V. Appendix Cap. XXVIII.
<-P>Cap. 22. num. 4. L. Y. vbi de Religionibus Mili-dere quoad|reseruata,|non vero à|Trullen-|chio asser-|tum.
taribus nihil in speciali habet, sed generaliter de
non Mendicantibus loquitur, quia illæ non com-
prehenduntur Decretis Pontificiis prohibitio-
nem continentibus. Quod quidem doctus Pater
dicere verosimiliter potuit eo, quo scribebat,
tempore, ante septuaginta scilicet annos, non
tamen Trullench eius auctoritate subniti, cùm
haberet expressas posteriorum Pontificum de-
cisiones de Religionibus Mendicantibus, & non
Mendicantibus expressè procedentes, vt videri
potest in adductis num. 328. Eas tamen non vi-
disse ex eo apparet; quòd cum eodem Patre &
Emmanuele Roderico, idem quod de Militari-
bus asseruerat, ad non Mendicantes extendit,
cautè addens: Attendendus tamen est indulti tenor.
Vnde si tantùm loquatur de Mendicantibus, non est
extendendum ad non Mendicantes: quia exceptio fir-
mat regulam in contrarium. Sic ille. Non ergo po-
test, vti aduersans, citari in ordine ad non Mendi-Neque pro|Militari-|bus benè|arguit ex|priuilegio|ouorum &|lacticinio-|rum.
cantes. Quoad Militares autem ex eo id probat,
quia ita videtur deduci ex clausulâ illâ, vbi in pro-
hibitione vescendi ouis & lacticiniis pro Regu-
laribus facta non comprehenduntur Militares.
Sed benè P. Mendus suprà num. 274. consequen-
tiam negat, quia ex vno aliud non sequitur: im-
mò ex eo quòd ibi exceptio facta sit, & non in
reseruatione, contrarium colligitur, arguendo
vt ipse Trullench arguit, quòd exceptio firmat
regulam in contrarium. Excipiuntur quoad oua
& lacticinia, & non quoad alia; ergo nihil licet
circa illa. Adde circa oua & lacticinia specialem
rationem succurrere ex eo quòd Militares sint,
& ita non debeat ieiunij tenor ab eisdem cum
omni suo rigore postulari, cùm viribus maiori-
bus egeant ad armorum tractationem.
345 Nihilominùs satis verosimile existimoMeliùs ex|verbis Vr-|bani colli-|gitur.
Religiosos dictos, qui scilicet Milites sunt, Cru-
ciatæ indulto gaudere, quod ex verbis Bullæ Vr-
bani colligo adductis num. 328. sic enim habet
loquens de simili Decreto Clementis Octaui:
Declarauit facultatem & concessionem S. Cruciatæ, &
aliorum indultorum prædictorum, quantum ad prædi-
ctum articulum eligendi Confessarium, & absoluendi
à casibus reseruatis, non habere locum cum Fratribus &
Sororibus Monialibus quorumcumque Ordinum &c.
Milites autem Regulares non solent in commu-
ni vsu vocari Fratres, sed ij tantùm, qui apud il-Aliæ pro|eodem con-|iecturæ.
los Ordines ad Clericalia officia profitentur.
Deinde, in Militaribus deficit motiuum Pon-
tificiæ decisionis: dispendium scilicet obseruan-
tiæ Regularis, vt ex tenore litterarum constat,
de quibus. num. citato. Nam Milites isti in sæcu-
lo viuunt, & more item sæcularium, peccato-
rum occasionibus implicati: & ita siue facilis siue
difficilis absolutio sit, eodem modo illorum, vitæ
cursus transigendus, vel certè non erit magni
momenti differentia. Item, ob instantiam Reli-
gionum Mendicantium, & Monachalium, in-
dulta sunt illis multa concessa vt earum Religiosi
non possent Cruciatæ concessione quoad reser-
uata gaudere, vt videri potest ex adductis à Bas-
sæo post alios. V. Casus reseruatio. num. 36. vers.
& licet. & Trullench Dub. 9. citato. n. 6. Pro Mi-
litaribus autem nihil tale occurrit: ergo signum
est decisionem ad illas non pertinere. Tandem
Præcipua cura Sedis Pontificiæ in caussa præsen-<-P>@@
<-P>ti circa Mendicantes versatur, vt constat per ex-
ceptionem, in illarum gratiarum reuocatione in
Bullâ appositam: ad hanc autem gratiarum con-
seruationem limitationem quoad reseruata spe-
ctare, probant plures ex adductis, & præsertim
P. Suarez Cap. 16. citato. n. 4. & Cardinalis Lu-
go suprà. num. 170. & seqq. qui ex eadem spe-
cialem rationem pro Mendicantibus subesse, vt
certum statuit, cùm tamen de aliis subdubitare vi-
deatur: sic enim ait. num. 179. Ad hoc facilè re-
spondetur, sub illa vniuersitate verborum non compre-Card. Lu-|go.
hendi Regulares, saltem Mendicantes. &c. Si ergo
neque de Monachalibus adeò solicita cura est, de
Militaribus certè non videtur adeò vrgens, vt eas
voluerit licentiæ tantopere earum statui con-
gruentis omnino expertes remanere. Quòd si
eas quoad hoc non expressit, cùm expresserit
quoad alia, ideò esse potuit, quia circa alia id e-
rat necessarium exprimi, quod circa articulum
aliorum satis compertum ex fine Bullæ ipsius vi-
debatur. Est ergo positio ista probabilis. Iam
ad aliam.
Electio Confessarij pro non reseruatis an
liceat beneficio Cruciatæ.
346 AFfirmant Emmanuel Rodericus, &
Ludouicus à Cruce apud TrullenchPro non|reseruatis|valere Bul|lam qui|censeant.
Dub. 9. citato. n. 25. quos & sequitur Lean-
der. Tomo 1. Tract. 5. Disp. 12. Quæst. 62. P. Quin-
tanad. Tomo. 1. Tract. 3. singulari 18. P. Escobar
Examine 17. citat. Cap. 5. vers. Num. Regulares.
P. Mendus Disput. 24. Cap. 18. Quorum funda-
menta sunt. Primò. Quia ex toto tenore Bullæ,Eorum|funda-|menta.
siue proœmium attendamus, siue decisionem, ne-
que Clemens, neque Vrbanus aliud indicant
quàm reseruata: quantùm ad prædictum articulum
eligendi Confessarium, & absoluendi à casibus reserua-Clementis|& Vrbano|verba.
tis. Sic mens Clementis declaratur, quæ vt ia-
cent ab Vrbano approbantur, & innouantur:
cuius & illa verba: Dispositioni suorum Prælatorum,
& Sedi Apostolicæ, quoad sibi reseruata subiecti sint.
Sic ille postquàm eadem verba protulit, quæ pro
mente Clementis declarandâ pręmiserat, & à no-
bis adducta. Narratiua autem Procuratoris Car-
melitani solos casus reseruatos sonat, pro quibus
attributa libera electio, in detrimentum Regularis
disciplinę redundabat. Secundò. Quia pro negādo
beneficio isto saltem non est mens expressa Pon-
tificum: ergo cùm de onere submouendo aga-
tur, in partem est benigniorem inclinandum:
quia iuxta Iuris regulam, Odia sunt restringenda,
& fauores ampliandi. Neque dici potest non es-
se odium, quod in fauorem Religionis tendit, &
maiorem securitatem animarum: nam hac ratio-
ne nulla erit quantumuis onerandis positio, quæ
fauorabilis non sit: quandoquidem, quidquid
ius Canonicum disponit, ad salutem animarum
dirigitur, atque ad vitanda peccata: & si ad Re-
ligiosos spectet, ad Religionis etiam bonum
non constet ordinari. Tertiò. Quia ex hac faculta-
te non sequuntur inconuenientia quę ex reserua-
tis: hæc enim grauiora crimina sunt, pro quibus
facilis absolutio esse non debet; vt difficultas ip-
sius frænum ipsorum criminum habeatur. Vnde
non reseruata potest quis pluribus confiteri, qui
pro illis in Religiosis domibus assignantur. Quar-<-P>
@@0@
@@1@De Regijs prouentibus ex Cruciata. Vbi de Religiosis. 251
<-P>tò. Etiamsi licentia ista aliquomodo deroget Re-
ligiosæ disciplinæ, ratione boni publici potest
damnum illud compensari; maiora enim sic dam-
na euitantur, infidelibus superatis, ex quorum
potentiâ grauissima possunt in Ecclesiâ damna
formidari: quod quidem in licentiâ sæcularibus
concessâ pro reseruatis Sedi Apostolicæ fateri ne-
cessè est. Quintò; quia sicut summum ius non est
sus, sed iniuria: ita Religiosorum libertatem in
angustias redigere, in destructionem potiùs erit,
quàm in conscientiæ ædificationem, & non re-
seruati, innumeriq́; casus existimabuntur reserua-
ti; siquidem nec virtute priuilegij vllius, nec Cru-
ciatæ, ab aliquo mortali absolui possunt Regula-
res nisi à deputatis, quod maximè repugnat menti
Pontificum adeò limitantium casuum reseruatio-
nem, vt ex Decreto Clementis VIII. præsertim
apparet. Tandem in facultate istâ non solùm atten-
ditur ad commune bonum ob causam dictam, sed
etiam quia ad illud spectat, non ita arcum inflecti
vt frangatur, & nullus aditus pateat respirandi
animabus præ pudore in commissis penè pericli-
tantibus: si præsertim ordinarij Confessarij au-
steriores, ac scrupulosiores justo censeantur: &
Confessarius extra Religionem, vt decet, non est
quærendus, nec de ignaris aut minùs timoratis
eligendus.
347 Sed profectò adducta non vrgent, quia
aut nihil probant, aut nimis, ex quo etiam fit nihil
probare, vt iam ostendo
Ad primum. Exordium Bullæ, & postulatioPrimum|dissoluitur,|ex Bulla|Clementis|& Vrbani|nihil habe-|ri contra-|rium.
Procuratoris non vrget, cùm constet decisionem
Pontificiam ad alia extensam, quæ postulatio
non continebat. Procurator enim caussam suæ
Religionis agebat, & tamen decisio ad omnes est
Mendicantes directa, ex quibus est Carmeli-
tana, nec solùm ad Mendicantes, sed etiam
ad non Mendicantes. Item, postulatio de
Monialibus nihil continebat, & tamen ad illos est
etiam decisio prorogata. Quòd autem de reser-
uatis loquantur Pontifices, est quidem verissi-
mum; sed quòd de iis solis, non ita; cùm generalisIllius ver-|ba.
decisio eam non habeat limitationem: Sed quòd
ijdem Fratres, & Moniales quantùm ad Sacramentum
Pœnitentiæ, seu Confeßionis administrationem, disposi-
tioni suorum Prælatorum subiecti essent. Quæ sunt
mera Bullæ verba. Vbi si dicas intelligenda juxta
præcedentia & sequentia: Quantùm ad prædictum
articulum eligendi Confessarium, & absoluendi à casi-
bus reseruatis, nihil certè ex eo conficitur; cùm po-
tiùs oppositum sequatur: duo enim ibi dicuntur,
scilicet non licuisse electionem Confessarij, ne-
que absolutionem à reseruatis. Et licet negari ne-
queat aliquando particulam, &, expositiuam esse:
quod tamen hoc loco id habeat, gratis asseritur.
Et quòd non debeat sic accipi, ex inferiùs appositâ
clausulâ colligitur, in quâ de reseruatis nihil. Be-
nè verum est quòd si electio Confessarij tantùm
negaretur, consequenter erat facultas pro reser-
uatorum absolutione negata: sed oportuit eam
exprimi, quia de eo præcipuè agebatur, & postu-
lantes de alio forsitan non curarent, seu maiorisClausulæ|maioris|claritatis|gratiâ ad-|di solitæ.
claritatis gratiâ, vt in adductâ clausulâ: Quantùm
ad Sacramentum Pœnitentiæ, seu Confeßionis admini-
strationem: vbi sat erat Sacramentum Pœnitentiæ di-
xisse, cùm constet illud esse Sacramentum Con-
fessionis, sed maioris id claritatis gratiâ gemina-<-P>@@
<-P>tum. Propter quam rationem addi aliquando
clausulas, & ita non esse inutiles, obseruat Co-
uarruuias Lib. 2. variar. c. 5. n. 9. Pro quo & viden-
dus P. Th. Sancius in Opere morali lib. 2. c. 22. n. 20.
348 Verba autem illa, Dispositioni suorumVera intel-|ligentia|verborum|Bullæ, quæ|malè ad-|uersantes|accipiunt.
Prælatorum, & Sedi Apostolicæ, quoad sibi reseruata
subiecti sint, non item aduersantes juuant, sed vr-
gent: vt enim testatur Cardinalis Lugo n. 199.
eorum sensus est, circa Sacramentum Pœnitentiæ
Religiosos suorum Prælatorum dispositioni sub-
iectos esse debere, sed non ita vt subiectio talis
ad reseruata Sedi Apostolicæ debeat extendi: vn-
de eidem Sedi quoad sibi reseruata debent esse
subiecti, illius circa ea dispositionem amplexi.
Quem sensum quia non ita exprimebant verba
Clementis, ideò ab Vrbano prudenter adiecta:
& ita sibi testatum Illustrissimum Maraldum, qui
Bullam præfatam Vrbani jussu construxit; ve-
hementerq́ue admiratum, quod in illo alio sensu,
quem Moderni contendunt, potuerint accipi,
cùm in eâdem Bullâ totum Clementis Decre-
tum innouetur. Illustrissimus, & Eminentissimus
Cardinalis attestatur: qui tunc quidem Cardina-
lis non erat, esse tamen meruit; vt de illius ne-
queat fidelissimo testimonio dubitari. Ad quod
quidem aliqua minimè solida video responderi.
Dicitur enim Illustrissimum Maraldum quandoQuædam|mimimè so-|lidæ respon-|siones.
consultus fuit, fortè legitimi sensûs oblitum. Item
eum quidem in eo posuisse sensu, quem affirma-
uit; sed ab Vrbano in alio, qui planior & fauora-
bilior est, cùm Bullam legeret aut lectam audiret,
verba prædicta comprobata. Quin etiam, cùm
res ambigua sit, non debet vnius Maraldi attesta-
tio rationum efficaciam infirmare.
349 Sed quis non videat hæc inconsultiùsDeijciun-|tur illæ, te-|stimonio Il-|lustrissimi|Moraldi|roborato.
pronuntiari? Miratur Illustriss. Maraldus nouum
illum verborum sensum, & rationem reddit ex eo
quòd Clementis Decretum fuerit innouatum; &
tamen oblitum illum asseritur eius, quod ante
annos tres cum tantâ fuerat animaduersione &
consultatione dispositum. Quòd autem in vno
positum sensu, & in alio approbatum Decretum,
indigna est viro sapienti coniectura, etiam gene-
raliter loquendo, cùm decisiones Pontificiæ juxta
mentem Pontificum construantur exactissimâ
consultatione præmissâ, & recognitione scripto-
rum: quod si non vt certissimum jaciatur funda-
mentum, Pontificiæ poterunt decisiones, vt vitio
incertitudinis quoad sensum verborum laboran-
tes improbari. In casu autem nostro id est spe-
ciale, quòd clausula dicta prudenter est ab Vrba-
no adiecta, quia in Decreto Clementis, vt suprà
dictum, non ita expressum habebatur. Licèt au-
tem vnius alicuius dictum non debeat rationum
efficaciam infirmare: quando tamen rationes
omnes ad auctoritatem, circa quam versatur di-
ctum illud, reuocantur, maximi profectò mo-
menti illud est: & testi de facto proprio depo-Testi de|proprio fa-|cto credi-|tur.
nenti integra fides adhibetur, vt ex Innocentio,
Aretino, Surdo, & aliis, habet Marius Antoninus
Lib. 3. variar. Resolut. 17. num. 2. Nec rationes ita
efficaces sunt, vt is, qui sic respondet, arbitratur,
cùm facillimam habeant solutionem.
350 Ad secundum satis esse apertam men-Secundum|infringitur|ex subor di-|natione Re-|ligiosa, quā
tem Pontificum, vt ex dictis apparet, quorum
attentio singularis circa regularem obseruantiam
excubat, nolentium debitam subordinationem<-P>
@0@
@@1@252 Thesauri in Indici Titulus V. Appendix. Cap. XXVIII.
<-P>infringi, in quâ potissimum Religionis substantiaPontifices|mirè affe-|ctant.
consistit. Vnde Auctores sententiæ propositæ
docent Regulares non posse Bullam sumere,
quæsitâ ad id eleëmosynâ, quia Pontifices nolunt
circa, hoc regularem obseruantiam relaxari. De
quo dictum suprà, num. 255. & 319. & videri
possunt Trullench §. 3. dub. 1. n. 11. & P. Mendus
disp. 4. n. 19. vbi sic ait: Quare sentio Pontificem vo-
luisse, vt regularis disciplinæ obseruantia vigeret in cun-Ideò Bullā|sine licentiâ|sumi non|posse.
ctis, subditum etiam in acceptatione Bullæ à Prælati vo-
luntate pendere, opusque illi esse facultate ipsius. Sic ille
pergens in probatione: si ergo circa acceptionem
ita Pontifices expedire iudicant, cùm tamen resP. Mendus.
sit satis exigua, nec materia peccati mortalis, juxta
receptissimam sententiam, pecuniæ quantitas, quę
à Religiosis exigitur: id quod est euidentius in
Indiis: quantò potiori jure credendum velle id
in re tanti momenti, qualis est illa, de quâ agimus
vt nulla maior possit inueniri? Siue ergo fauor,
siue onus sit, sic volunt Pontifices, sic Religionis
bono conducit, sic conscientiarum securitati con-
sulitur, sic recta ad cælum paratur via, anfracti-
bus labore plenis & periculo manumissis.
351 Ad tertium. Licèt detrimenta nonTertium|diluitur|ostensione|inconue-|nientium.
sint eadem, quæ ex licentiâ pro reseruatis, sunt
tamen non leuia; & satis graue inconueniens est
continuatâ licentiâ vt quis Confessario extra Re-
ligionem confiteatur, pro quo plures Religiones
specialem prohibitionem habent. Sed occurrit
P. Mendus optimâ præcautione, num. 191. dicens
Confessarium debere esse virum doctum, timo-
ratæq́ue conscientiæ, qui attento confitentium
statu, medelam sciat eorum malis apponere, ad-
ditq́ue: & decebit profectò non eligere ConfessariumCautio P.|Mendi su-|peruacua.
extra Religionem, aut saltem non sæcularem: rectiùs
quippè Confessarius intra ipsam Religionem, aut saltem
alius Regularis, communiter callet, quæ sint munera &
obligationes Religiosorum, poterit́ commodiùs consulere
bono spirituali Pœnitentis, & æquâ lance rem totam
ponderare. Sic ille, piè quidem & congruè. Sed
rogo iam, quotusquisque erit, qui huiusmodi
hortamenta sectetur; cùm experimentis constet
eos, qui sic ambulant, & optimos in Religione
Magistros habent pro conscientiarum regimine
constitutos fugiunt, ad indoctos & ineptos sæpè
diuertere, & moribus sibi consimiles, quos putant
nihil miraturos in alijs, cùm in se ipsis peiora, aut
pessima deprehendant? Docebit profectò, dicitur;
quod ab Auctore alio desumptum: sic enim scri-
pserat P. Quintanad. vt in fine, n. 346. ex eodem
positum, de quo ille suprà, n. 11. atqui tales decen-
tiam non curant. Patet: nam quid decentius
quàm spirituales Patres à superioribus maturo
consilio ad gubernandas conscientias designatos
adire, quales Clemens VIII. in suo de reseruatio-Quales de-|signandi|Confessarij|ex Decreto|Clem. VIII.
ne Decreto designari iubet verbis illis: Superiores
singulis in domibus deputent duos, tres, aut quatuor
Confessarios pro subditorum numero maiori, qui sint do-
cti, prudentes, & charitate præditi, qui à non reseruatis
eos absoluant, &c. Hac ergo decentiæ lege con-
temptâ, qui possit iam de talibus, quod deceat eo
in genere quisquam sibi verosimiliter polliceri?
Prædicta ergo bona quidem verba, sed verba tan-
tummodò sunt legenda in libris, sed in libris effæ-
ta & languida relinquenda.
352 Ad quartum. Damnum ex tali licen-Quartum|iliditur, ex
tiâ proserpens tunc quidem compensabile con-<-P>@@
Dostları ilə paylaş: |