SosiologiYA. Sosial psiXologiYA. Sİyasət sociology social pshychology politics 2022 Cild 2, n 3

SOSĠOLOGĠYA. SOSĠAL PSĠXOLOGĠYA. SĠYASƏT
SOCIOLOGY. SOCIAL PSHYCHOLOGY. POLITICS 2022 Cild 2, N 3 
16-23 
 

---

~ 18 ~ 
qurban maksimum dərəcədə həm fiziki, həm də psixoloji travmalar almış olur. Döyülmə zamanı 
qurbanın özünü qorumaq üçün edə bilən yegane şey başını, üzünü qorumağa çalışmasıdır. Adətən, 
polisin müdaxiləsi ilə bu hal başa çatır. Polisə xəbər verilmədiyi təqdirdə, hücum edən şəxs təbii 
şəkildə sakitləşməyə başlayır və üçüncü mərhələyə keçir baş verir. 
Üçüncü mərhələdə hücum edən tərəf qurbanından üzr istəyir, ona kömək etməyə çalışır, söz 
verir ki,bu hərəkət bir də baş verməyəcək. Maraqlı olan isə budur ki, zorakılıq törədən öz 
dediklərinə inanır və hesab edir ki, buna bir daha yol verməyəcək. Bu dövrdə o, qurbanına 
hədiyyələr alır, böyük qayğı göstərir, münasibətlər ilk tanışlıq dövrdə olduğu kimi gözəl olur. 
Qurban döyən şəxsə inanmaq istədiyinə görə inanır. Ona elə gəlir ki, hələ heç nə gec deyil və o 
həmin şəxsi dəyişdirəcək. Bəzi hallarda zorakılıq törədən şəxs bu mərhələdə qurbanına qayğı 
göstərmir. Eyni zamanda, gərginlik də yaratmır. Gərginliyin yaratmaması ilə əlaqədar, qayğının 
olmamasına baxmayaraq, zorakılıq törədənə növbəti şans verən qadınlar da az deyil. Bəzən ikinci 
mərhələdə yaranan həmin yüksək gərginlik azalmır və belə hallar çox vaxt qurbanın həyatının 
itirilməsi ilə nəticələnir. [4, s.91]
Məişət zorakılığa rast gələnlərin çoxu qadın olduğunu qeyd etmək lazımdır. Qadınların onlara 
qarşı zorakılığın istənilən forması ilə rastlaşması dünyada gender münasibətlərindəki bərabərsizliyin 
nə dərəcədə təzahür etdiyindən xəbər verir. 1979-cu ildə BMT Baş Assambleyası tərəfindən qəbul 
edilmiş ―Qadınlara qarşı ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğv edilməsi haqqında‖ Konvensiya 
(CEDAW) [5] mühüm əhəmiyyət daşıyır. Konversiyanın qəbul edilməsi ilə qadınlar gündəlik 
həyatlarını dəyişdirməyə kömək olan vasitə qazanmış oldu. Daha geniş desək, Konversiya qadınlara 
yoxsulluq, zorakılıq, müdafiə vasitələrin olmaması, vərəsəlikdən imtina və s. kimi ədalətsiz hallar
ilə mübarizədə böyük dəstək göstərən vasitədir. 
Məişət zorakılığın tətbiq olunması ilk növbədə insan hüquqlarının pozulması deməkdir. 
Dövlət orqanları zorakılığın hər bir növü ilə mübarizə aparmağa, bunun üçün tədbirlər görməyə 
borcludur. ―Dövlət orqanların zorakılığın qurbanı olan insanların şikayətlərinə lazımi reaksiya 
vermədiyi və cinayət törədənlər öz əməllərinə görə məsuliyyət daşımadığı vəziyyətində dövlət 
zorakılığa bir növ şərik olur‖ [6]. 
Məişət zorakılığına məruz qalan şəxsləri ilk qarşılayan əsasən polis orqanlarda işləyən şəxslər 
olur. İlk cavab tədbiri görən tərəf olaraq, polis məişət zorakılığı ilə qarşılaşan şəxsin 
təhlükəsizliyinin təmin olunmasında və zorakılığı tətbiq edən tərəfin məsuliyyətə cəlb olunmasında 
mühüm rol oynayır. Buna baxmayaraq, çox zaman polis orqanlarında işləyən məsuliyyətsiz şəxslər 
zərərçəkənin şikayətlərini ciddi qəbul eləmir. Elə hallar da baş verir ki, polis bu şikayəti 
zərərçəkənin yaxınına belə bildirir. Bu halın özünü böyük bir cinayət hesab etmək lazımdır. Çünki 
bu işdə məsuliyyət daşıyan polis orqanları başa düşməlidir ki, onun müraciət edənin probleminin 
qismən həlli və ya həll etməməsi məişət zorakılığından zərər çəkmiş şəxs üçün dönüşü olmayan 
yeni situasiyaya gətirib çıxara bilər.