SöZCÜkler arasi anlam iLİŞKİleri

7

5. SINIF

TÜRKÇE DERSİ ÇALIŞMA KÂĞIDI

“SÖZCÜKLER ARASI ANLAM İLİŞKİLERİ”

12.10.2012


ADI:

SOYADI:

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

SÖZCÜKLER ARASI ANLAM İLİŞKİLERİ

1. Eş Anlamlı Kelimeler: Aynı anlamı karşılayan kelimelere denir. Örnek:
temiz – pak

hikâye – öykü

kelime – sözcük
2. Zıt Anlamlı Kelimeler: Anlam olarak birbirinin karşıtı olan kelimelere denir. Örnek:
sol – sağ

dost – düşman

akıllı – deli
3. Eş Sesli(Sesteş) Kelimeler: Söylenişleri ve yazılışları aynı, anlamları ayrı olan sözcüklere denir. Örnek:
Yat: Özel gezinti gemisi

Yat: Bir yere boylu boyunca uzanmak
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
PYBS’DE SÖZCÜKLER ARASI ANLAM İLİŞKİLERİ KONUSU SORULMUŞ MUDUR?



1. “Evin arkasında bahçe var.” cümlesindeki altı çizili sözcüğün zıt anlamlısı aşağıdakilerin hangisinde vardır? (2011 PYBS)

1. 
   Beş on kişi tren garının önünde toplandık.
   
2. 
   Yukarı çıkmak için yerinden yavaşça kalktı.
   
3. 
   Taşın üstünden inip arabanın yanına vardı.
   
4. 
   Yazının gerisi yarın yayınlanacak.
   

2. “Şekil – biçim” kelimeleri arasındaki anlam ilişkisi aşağıdakilerden hangisinde vardır? (2012 PYBS)
A) Giysi – kıyafet B) Kolay – zor

C) Raf – dolap D) Defter – kâğıt

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

DEYİMLER

En az iki kelimeden oluşan ve genellikle mecaz anlam kazanan kalıplaşmış söz gruplarına denir. Örnek:
Küplere binmek: sinirlenmek

Etekleri tutuşmak: çok sevinmek

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ATASÖZLERİ

Söyleyen kişisi belli olmayan, deneyimlere dayanan, öğüt verici nitelikteki sözlere atasözü denir. Örnek:
Her gördüğünü dost sanıp sırrını açık etme.

Bir elin nesi var, iki elin sesi var.

Yazın başı pişenin kışın aşı pişer.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

PYBS’DE DEYİMLER VE ATASÖZLERİ KONUSU SORULMUŞ MUDUR?

1. “Ekmeden biçilmez.” atasözünü açıklayan cümle aşağıdakilerden hangisidir? (2012 PYBS)

1. 
   Emek harcanmadan verim alınamaz.
   
2. 
   Herkesin kendine özgü bir çalışma tarzı vardır.
   
3. 
   Bazı işler yardım alınmadan başarılamaz.
   
4. 
   Her sorunun bir çözümü vardır.
   

2. “Küçük şeyler birike birike büyük miktarlara ulaşır.” cümlesi aşağıdaki atasözlerinden hangisini açıklar? (2010 PYBS)

1. 
   Sakla samanı, gelir zamanı.
   
2. 
   Damlaya damlaya göl olur.
   
3. 
   Ak akçe kara gün içindir.
   
4. 
   Bakarsan bağ bakmazsan dağ olur.
   

KONUMUZU ÖĞRENELİM

1. 
   Aşağıdaki tabloda verilen kelimelerin eş anlamlılarını cümleden bularak altını çizin.
   

yanıt kıymet kişi


Kimse bizim değerimizi anlamıyor.

Bu toplumdaki bireylerin hepsinin ayrı bir yeri vardır.

Tabi şoför de sabahleyin ekmek almaya gidince aynı cevabı almış.

2. 
   Aşağıdaki kutuda karışık olarak verilen kelimeleri zıt anlamlılarıyla eşleştirin.
   

yeni ince gündüz

sağlam zor eski

gece kolay kalın
bozuk

3. 
   Aşağıdaki kutuda eş sesli olan kelimeleri yuvarlak içine alın ve seçtiğiniz bir tane eş sesli kelimeyle örnek cümleler kurun.
   

at iyi yüz

kır ev dal

4. 
   Aşağıda verilen deyimleri anlamlarıyla eşleştirin. Anlamları sütunundaki yay ayraca eşleştirdiğiniz deyimin numarasını yazın.
   

DEYİMLER	ANLAMLARI
1. Can çekişmek	( ) Gücü yetmemek
2. Çorbada tuzu bulunmak	( ) Beğenmeyip küçümsemek
3. Burun kıvırmak	( ) Büyük sıkıntıları göze alarak bir işi başarmaya çalışmak
4. Diş geçirememek	( ) Ölmek üzere olmak
5. Canını dişine takmak	( ) Yapılan bir işte az da olsa emeği bulunmak

5. 
   “Paça ıslanmadan balık tutulmaz.” atasözünün anlamını işaretleyin.
   

( ) İnsan küçük yaşlarda eğitilir; büyüdüğündeyse kolayca eğitilemez.

( ) İnsanlar çoğu zaman bilgili, çalışkan, becerikli kimselere sataşırlar.

( ) Hiçbir başarı sıkıntı çekilmeden, emek harcanmadan elde edilemez.